Böceklerin günün farklı vakitlerindeki etkinlikleri nihayet küresel çaplı bir araştırmayla aydınlatıldı. Bu canlıların geceleri üç kat daha aktif olduğu bulundu.

Örnek toplamada yaygın şekilde tercih edilen yöntemlerinin yeterince etkili olmamasından dolayı böyle bir tespit bugüne kadar yapılmamıştı. Örneğin böcek yakalama kepçesi hareketsiz olanların yakalanmasını sağlarken ışık kullanılarak kurulan tuzaklar da gündüzleri işe yaramıyor. 

Batı Avustralya Üniversitesi'nden araştırmacılar bu zorluğun üstesinden gelmek için hareket halindeki böcekleri yakalamada kullanılan yöntemlerle yürütülen birçok araştırmadan faydalandı. 

1959'dan 2022'ye kadar yapılan 99 araştırmayı kullanan bilim insanları, toplamda 3 milyondan fazla böceğin verisini inceledi. Bu hayvanların yaşam alanları tropikal ormanlardan ılıman olanlara, kurak otlaklardan su ekosistemlerine kadar değişiklik gösteriyordu. Nature Communications adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmayı yürüten Dr. Mark Wong araştırma sonuçlarını şu sözlerle açıklıyor:

Küresel analizimiz, böcek faaliyetlerinin gece boyunca ortalama üçte bir (yüzde 31,4) arttığını göstermekle kalmıyor, aynı zamanda dünya genelinde böcek faaliyetlerindeki modelleri yönlendiren temel ekolojik faktörleri de ortaya koyuyor.

Araştırmada mayıs sineği, evcikli böcekler, güve ve kulağakaçanlar gibi böceklerin gece vakti; trips, arı, eşek arısı ve karıncalar gibi canlıların da gündüzleri daha fazla sayıda olduğu tespit edildi.

Ayrıca nehir ve akarsulardaki böcekler geceleri daha aktifken, karada yaşayanlar gündüzleri daha hareketliydi. Özellikle savan ve otlak alanlarda bazen gün içindeki aktif böcek sayısı üç katına çıkıyordu. Dr. Wong bu değişkenliği böceklerin, kendilerini avlayacak hayvanlardan uzak durma çabasına bağlıyor: 

Balıklar gün içinde suda yaşayan böcekleri avlama eğilimindeyken, yarasa gibi gececil hayvanlar da karadaki yaşamı karanlıkta daha tehlikeli hale getiriyor.

Sıcaklığın oynadığı rolün de altını çizen araştırmacılar özellikle dünyanın daha sıcak bölgelerinde bunaltıcı havadan kaçmak isteyen böceklerin gece aktivitesinin tavan yaptığını kaydetti. 

Bunların yanı sıra küresel ısınmanın bu canlılar üzerine yarattığı tehlikelere dikkat çeken Wong "Tropik bölgeler gibi dünyanın en sıcak bölgelerindeki ısınma eğilimi, zaten sıcaklıkla başa çıkmakta zorlanan gececil böceklerin faaliyetlerini daha da azaltabilir" diye uyarıyor.

Bunun da ötesinde, yapay aydınlatma gececil böceklere zarar veriyor ve ekosistemlerdeki doğal davranışlarını bozuyor.

Araştırmacılar biyolojik çeşitliliğin korunması açısından bu tür araştırmaların devam etmesi gerektiğini vurguluyor.

Independent Türkçe, Phys.org, Discover Wildlife, Nature Communications

Derleyen: Büşra Ağaç