Araştırmacılar, yaptıkları arkeolojik çalışmalarda İsrail'de üç bin yıllık mor boya tesisi buldu.
İsrail'deki Hayfa Üniversitesi'nden bilim insanları, ülkenin kuzeyinde kıyı şeridinde yer alan Tel Şikmona bölgesinin aslında boya tesisi olduğunu belirledi.
Höyüğün daha önceden Fenikelilere ait bir yerleşim birimi olduğu düşünülüyordu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ancak bilimsel dergi Journal of the Institute of Archaeology of Tel Aviv University'de yayımlanan çalışmada, bölgenin MÖ 1150-MÖ 600'de boya üretim yeri olarak kullanıldığı bildirildi.
Sur moru ya da kraliyet moru olarak da bilinen boya, Akdeniz'e özgü dikenli salyangozların rektuma yakın noktadaki salgı bezlerinin damıtılma işleminden geçirilmesiyle elde ediliyor.
Uzmanlara göre yaklaşık 28 gram kraliyet moru elde edilebilmesi için en az 250 bin yumuşakçanın öldürülmesi gerekli.
ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times'ın aktardığına göre bu boyanın nerede üretildiği şimdiye dek tespit edilememişti.Önceki çalışmalarda, Lübnan'ın Akdeniz kıyısındaki tarihi liman kenti Sur'da ve Kıbrıs adasındaki bazı yerlerde bu boyanın üretildiğine işaret eden küçük çaplı bölgeler bulunmuştu.
Ancak son araştırmada elde edilen bulgular, Tel Şikmona höyüğünün Demir Çağı'nda adeta bir boya tesisi gibi çalıştığını gösteriyor. Araştırmanın başyazarı Golan Shalvi, bölgedeki mor boya üretimine dair şunları söyledi:
Tel Şikmona'da büyük çapta ve sürekli üretim yapılıyordu. Demir Çağı'nın büyük bölümünde, üretimin kesin olarak kanıtlanabildiği tek yer burası.
Shalvi, bölgede morun yanı sıra yine Antik Çağ'da değerli olan gökyüzü mavisi renginin (tekhelet) üretildiğini de belirtti. Arkeolog, bu renklerin özellikle Tanah'ta da geçtiğine dikkat çekerek, o dönemde Yahudi din adamlarının kıyafetlerinde, tapınaklarda ve bazı ritüellerde kullanıldığını ifade etti.
Independent Türkçe, New York Times, Haaretz
