Gazze Şeridi'ndeki savaşın birinci ayına yaklaşması ve insanî ateşkes veya ateşkesin sağlanamaması, İsrail ile Hamas arasında on yıldan fazla bir süredir devam eden çatışmanın karmaşıklığı, uluslararası kuruluşların veya geçmişte benzer roller üstlenmiş ülkelerin sorunu çözmek için bir ateşkes veya geçici bir çözüm bulma konusundaki yeteneklerine dair sorulara neden oluyor.
Gazze'deki ölü sayısı aralarında yaklaşık 4 bin çocuk ve 2 binden fazla kadın olmak üzere 10 bine yaklaşırken, 7 Ekim'de yaşanan olaylardan bu yana İsrail tarafında ölenlerin sayısı bin 400'ü aştı.
Neden ateşkes için yapılan her girişim başarısız oluyor?
Saha koşulları henüz sakinleşmeye müsait değil mi?
Mevcut savaş nihai sonuna ulaşmadan önce ne kadar ileri gidecek?
Şu anda silahları susturabilecek uluslararası veya bölgesel bir taraf var mı?
İsrail'in, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun açıklamalarına göre, 'Gazze Şeridi'nin şeklini değiştirme' gibi hedeflerine ulaşmak için savaşa devam etme konusundaki ısrarı karşısında bölgede ve dünyadaki gözlemcileri, takipçileri ve hatta ilgilileri meşgul eden ve cevapsız kalan birçok soru var.
Ayrıca, Savunma Bakanı Yoav Galant, Hamas'ın önünde 'ölüm veya koşulsuz teslimiyet' olmak üzere iki seçeneğin olduğunu ve üçüncü bir seçenek olmadığını söyledi.
Galant, zafere ulaşana kadar güçlerimizin savaşmaya devam edeceğini ve bunun bir yıl sürebileceğini söyledi.
Ayrıca, ABD yönetimi, herhangi bir ateşkesin Hamas'ın lehine olacağını savunuyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Şu ana kadar, Gazze Şeridi, geçtiğimiz 9 Ekim'den bu yana İsrail tarafından su, gıda ve elektrik tedarikinin kesilmesini içeren 'tam bir abluka' altında.
Zaten kötüleşen insani durum, 2,4 milyon nüfuslu bölge için feci ve benzeri görülmemiş boyutlara ulaştı.
Savaşın ilk aşamasında yoğun bombardıman operasyonları gerçekleştirdikten sonra, İsrail, geçtiğimiz 27 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kara operasyonları yürütüyor.
Bu operasyonlar sırasında, Hamas ve diğer Filistinli grupların militanlarıyla yıkıntılar arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
"Savaştan başka konu yok"
7 Ekim saldırılarından bu yana İsrailli yetkililer, Hamas'ı Gazze Şeridi'nden hem askeri hem de siyasi olarak söküp atmaya kararlı olduklarını söylüyorlar.
Bu savaş, Netanyahu'ya göre "uzun ve zor olacak ve ödenmesi gereken ağır bir bedel olacak." Bu bedel, Hamas'ın askeri ve siyasi kapasitelerini yok etmek ve rehineleri eve geri getirmek anlamına geliyor.
İsrailli yetkililer, ateşkes çağrılarını da reddettiler. Ancak, muazzam askeri güç kullanmak dışında, bu eşi görülmemiş planın nasıl uygulanacağı belli değil.
İsrailli yetkililer, kendilerini neyin beklediği konusunda hiçbir fikirleri olmadığını söylüyorlar ve militanları sivillerin arkasına saklanmakla suçluyorlar.
İsrailli ve Batılı yorumculara göre, İsrail'in 7 Ekim'de aldığı darbenin derinliği, sükûnet ihtimalini dile getiren hiçbir sese aldırış etmeden, stratejik ve varoluşsal seçeneklerini 'Gazze'nin şeklini değiştirme zorunluluğu' ile sınırladı.
Bu da onu, askeri, siyasi ve ekonomik düzeylerde 'mutlak ve benzeri görülmemiş' ABD ve Batı desteğinin etkisiyle aylarca süren iç çatışmaların ardından bir savaş hükümeti kurmaya itti.
Bu bağlamda, ABD Başkanı Joe Biden'ın savaş sırasında Tel Aviv'i ziyaret eden ilk ABD başkanı olduğunu duyurması dikkat çekiciydi. Biden'ın bakanları ve danışmanlarından bazıları Tel Aviv'i ziyaret etti.
Bazıları son günlerde birden çok ziyaret gerçekleştirdi. İsrail ayrıca, İsrail'e daha fazla dayanışma göstermek için gelen birçok Batılı lideri de ağırladı.
Thomas Friedman, New York Times gazetesinde, İsrailli yetkililerin şu ifadelerine yer verdi:
Bu savaşın iki kesin sonucu olacak: Hamas bir daha asla Gazze'yi yönetemeyecek ve Hamas sonrası Gazze'yi İsrail yönetemeyecek.
Yetkililer, gündelik hayatı yönetecek Filistinli bir yönetim ve arka planda askeri güç sağlayacak İsrailli askeri güvenlik güçleri ve Şin Bet'in olduğu, bugün Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde görülene benzer bir düzen kuracaklarını söylüyorlar.
Ancak Friedman'a göre bu hedef, 'tam olarak tasarlanmamış bir plan'.
Hamas'ı yok etme görevinin sonlandırılmasının gerekli olduğunu destekleyen ABD'li yazar, 'İsrail'in Hamas'ın tünellerinde kaybolmaması için' başlıklı makalesinde şu ifadeleri kullandı:
Netanyahu'nun ona zor soruları sorabilecek bir ekibi yok, onun yerine, başbakanlarının ahlaki açıdan çok düşük bir insan olduğunu bilerek acı verici uzun vadeli kararlar almaları istenen bir ekibi var. Netanyahu, yanlış giden her şey için onları suçlayacak ve doğru giden her şey için tüm övgüleri sahiplenecek.
Friedman, İsrail'in Hamas'ı yok etme ve böylece bölgedeki herhangi bir tarafın böyle bir şey düşünmesini caydırma ihtiyacını anladığını ifade etti.
Ancak aynı zamanda Washington'un görüşünün, İsrail liderliğinin zafere ulaşmak için uygulanabilir bir planının ya da bu krizin baskıları ve karmaşıklığıyla baş edebilecek bir liderinin olmadığı yönünde olduğunu belirtti.
Friedman, İsrail'in 'müttefiki ABD'nin, açık uçlu bir askeri operasyonda Gazze'deki büyük sivil kayıpları taşımasının sınırlı olduğunu ve aslında, yakın zamanda sınıra yaklaştığını' bilmesinin önemli olduğunu vurguladı.
Reuters ajansının haberine göre, İsrail'in eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi ve Knesset Dışişleri ve Savunma Komitesi eski üyesi Danny Danon, ülkesinin 'uzun ve acı verici bir savaşa' hazırlandığını söyledi.
Danon, "Sonunda kazanacağımızı ve Hamas'ı yeneceğimizi biliyoruz. Soru, bunun bedelinin ne olacağıdır. Çok dikkatli olmalıyız ve kentsel bir alanda manevra yapmanın çok karmaşık bir iş olduğunu anlamalıyız" dedi.
Aynı zamanda, New York Times gazetesinde 'İşlemediğimiz bir günahın bedelini ağır ödüyoruz' başlıklı bir makale yazan Nicholas Kristof, "İsrail'in önümüzdeki günlerde karşı karşıya kalacağı en önemli karar, Gazze'yi ne ölçüde güçle vurmaya devam edeceği olacaktır" dedi. Kristof, "İsrail, kara operasyonlarını aylarca sürdürecek mi? Geniş çaplı hava bombardımanını sürdürecek mi? Hastanelerin çalışması için Gazze'ye yakıt girişine izin verecek mi?" gibi bu kararla ilgili birçok soru sordu.
İsrail'in Eski Savunma Bakanı ve Başbakanı Ehud Barak, Hamas'ı 'ezmek' için tek yolun kara harekatı olduğunu savunuyor. Barak, "Sahaya on binlerce asker göndermekten başka çare yok" dedi.
Ancak, bu görevin uzun ve kanlı olacağını kabul etti ve Kuzey'de Hizbullah ile savaşa yol açacak yüzde 50 olasılık olduğuna ve Suriye tarafındaki Golan Tepeleri'nden milisler tarafından saldırı riskinin yanı sıra Batı Şeria'da tehlikeli kargaşalara yol açabileceğine inanıyor.
Ehud Barak, İsrail'in Gazze'den çekilmeye hazır olduğu birkaç ay sonra, başkasına toprakları teslim etmede zorluk yaşayabileceği konusunda uyardı.
Ancak İsrail'in Gazze'nin sorumluluğunu üstlenecek çok uluslu bir Arap gücü bulmasının ve daha sonra bölgenin kontrolünü Filistin Yönetimi'ne devretmesinin mümkün olduğunu söylüyor.
Buna karşılık, Nicolas Kristoff, 'işgalin veya sektörün teslim edilmesinin iyi gideceğine' dair şüphelerini dile getirdi ve "İyimserlikle başlayan ve kanlı bir bataklığa dönüşen bir dizi askeri operasyona tanık oldum" dedi.
Çeşitli haberlere göre Hamas, Gazze Şeridi'nde aylarca sürecek uzun ve uzatmalı bir savaşa hazırlıklı görünüyor.
Reuters'ın krizin yaklaşık dört haftasında harekete yakın kaynaklardan aktardığına göre, Hamas, Gazze Şeridi'nde uzun ve uzatmalı bir savaşa hazırlandı ve İsrail'in ilerlemesini düşmanını ateşkes yapmaya zorlamak için yeterli süre engelleyebileceğine inanıyor.
Hareket, son aylarda 'silah, füze, gıda ve tıbbi malzeme stoklamaya' odaklandı.
Ayrıca, binlerce savaşçısının, Gazze Şeridi'nin derinliklerinde kazılmış bir tünel şehrinde aylarca hayatta kalabileceğini ve yerleşim bölgelerindeki gerilla taktikleriyle İsrail kuvvetlerini şaşırtabileceğini umuyor.
Bu, Gazze Şeridi'ndeki mevcut savaşın uzun sürmesine işaret ediyor.
Gözlemcilere göre, Hamas, çatışmanın uzun sürmesinin, sivil kayıpların artması ve ateşkesin dayatılması ve müzakerelerde bir çözüme varılması olasılığıyla, İsrail'e uygulanacak etkili bir uluslararası baskı kampanyasına yol açacağına güveniyor.
Bu, silahlı grubun, binlerce Filistinli mahkumun serbest bırakılması karşılığında İsrailli rehinelerin serbest bırakılması gibi somut bir taviz alarak savaştan çıkabileceği anlamına geliyor.
Çaba ve hamleler sonuç vermedi
Gazze Şeridi'nde dört haftadır devam eden savaşta, diplomatik çabalar ya da BM ve uluslararası örgütlerin çağrıları, İsrail'in savaşa devam etme kararlılığı karşısında bir işe yaramadı.
ABD, genel olarak ateşkes için doğru zamanın henüz gelmediğini yineledi, ancak insani yardımların ulaştırılabilmesi için çatışmanın durdurulması gerektiğini söyledi.
Mısır, bu tür olaylarda genellikle kabul edilebilir bir arabulucu olarak görülür, ancak çabaları başarısız oldu ve bu konuda somut bir ilerleme kaydedilemedi.
Bu konuda somut sonuçlara yol açmayan en önemli siyasi ve diplomatik girişimler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerinin ateşkes kararı çıkarma girişimleriydi. Bu girişimler üç kez başarısız oldu.
Ayrıca, 21 Ekim 2023'te Mısır'ın ev sahipliği yaptığı ve Arap, Batılı ve ABD'li ülkelerin katılımıyla gerçekleşen barış zirvesinin, çıktıları hakkında ortak bir bildiri yayınlayamaması da dikkat çekti.
Bazıları, bunun Gazze Şeridi'ndeki savaşın gidişatı konusunda Arap ve Batılı tutumlar arasındaki büyük bir uçurumu yansıttığını düşünüyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
1 Mayıs 2024 - İtalya'nın orta kesimindeki Cocullo'da geleneksel "Serpari" (Yılan Yakalayıcıları) festivali kapsamında düzenlenen geçit töreni sırasında canlı yılanlar Aziz Dominik heykelinin etrafına dolandı. Festivalden günler önce bulunan tüm yılanlar mikroçiple tanımlanıyor, ölçülüyor, tartılıyor ve yılanların sismik hareketlere duyarlılığı üzerine yapılan bir çalışmanın parçası olarak biyologlar tarafından laboratuvar testlerine tabi tutuluyor. Küçük Cocullo köyü her mayısın ilk günü, yılan sokması ve diş ağrısına karşı koruyucu aziz olan Aziz Dominic di Sora'yı onurlandırıyor. Yılan yakalayıcıları aynı zamanda Bari Aldo Moro Üniversitesi ve Max Planck Enstitüsü'nden araştırmacılardan oluşan bir ekibin yürüttüğü çalışmaya katılarak bölgedeki yılan türlerinin izlenmesine de katkıda bulunuyor. Bazı örneklere, uydu teknolojisi aracılığıyla sismolojik faaliyetlerin izlenmesini sağlamak için küçük bir verici yerleştirildi. Günün sonunda yılanlar doğaya salınıyor (Tiziana Fabi/AFP) -
2/30
30 Nisan 2024 - Fransa'nın doğusundaki Lyon kentinde Siyasi Bilimler Akademisi binasının avlusunda düzenlenen Filistin yanlısı eylemde bir protestocu böyle görüntülendi. ABD'de önde gelen üniversitelerden birçoğunu sarsan ve gerginlik yaratan gösterilerde olduğu gibi, Paris Siyasi Bilimler Akademisi öğrencilerinin düzenlediği birden fazla eylemde öğrencilerden bazıları Gazze Savaşı ve yaşanan insani kriz dolayısıyla son derece öfkeliydi (Olivier Chassignole/AFP) -
3/30
29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP) -
4/30
28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP) -
5/30
27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters) -
6/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
7/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
8/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
9/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
10/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
11/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
12/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
13/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
14/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
15/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
16/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
17/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
18/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
19/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
20/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
21/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
22/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
23/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
24/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
25/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
26/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
27/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
28/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
29/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
30/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters)
Kahire toplantısında, İsrail'in Hamas'ı yok etme sözü vermesi, Gazze'ye yönelik bombardımanı yoğunlaştırması ve bölgeye su, elektrik ve yakıt tedarikini kesmesi üzerine, daha geniş kapsamlı bir bölgesel savaşın önlenmesi için yollar aramaya odaklanıldı.
Bu toplantı, BMGK'nın Gazze Şeridi'nde insani nedenlerle ateşkes çağrısı yapan karar tasarılarını oylamada başarısız olmasının ardından gerçekleşti.
Öte yandan, en önemli adımlar, BM Genel Kurulu'nun 28 Ekim 2023 tarihinde aldığı kararda görüldü. Bu kararda, 193 üyeden 120'si kararı desteklerken, 14'ü karşı çıktı ve 45'i çekimser kaldı. Kararda, Gazze'de 'acil insani ateşkes' çağrısı yapıldı.
Ürdün tarafından 22 Arap ülkesi adına hazırlanan kararda, 'kalıcı ve sürekli bir insani ateşkes' vurgulandı. Bu ateşkesin, askeri operasyonların durdurulmasına yol açması gerektiği belirtildi. İsrail bu kararı şiddetle eleştirdi.
Gazze Şeridi'ndeki savaşın 30. gününe yaklaşırken, Batı ve Arap ülkeleri arasında 'Gazze'de ateşkesin gerekliliği' konusundaki uçurum hala büyük.
Bu, Ürdün'ün ev sahipliğinde geçtiğimiz Cumartesi günü düzenlenen ABD-Arap toplantısında, geçen 7 Ekim'deki saldırılardan bu yana bölgeyi ikinci kez ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in de katıldığı toplantıda ortaya çıktı.
Toplantıya Ürdün, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar dışişleri bakanları ile Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Yürütme Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin Şeyh katıldı.
Toplantıda, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Arap ülkelerinin 'derhal ateşkes' çağrılarını reddetti. Blinken, bu çağrıların Hamas'ı olduğu yerde tutmaktan başka bir şeye yol açmayacağını söyledi.
Ancak Blinken, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmada 'insani ateşkeslere' destek verdiğini ifade etti.
ABD, bu ateşkeslerin Filistinli sivilleri koruma ve Gazze'ye insani yardımların ulaşmasını hızlandırma çabalarını kolaylaştıracağını düşünüyor.
Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Mısır ve Ürdün dışişleri bakanlarının katıldığı basın toplantısında, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Gazze'deki savaşın sona ermesini istedi ve bunu İsrail'in işlediği bir 'savaş suçu' olarak nitelendirdi.
Safedi, "Arap ülkeleri, derhal ateşkes çağrısında bulunuyor ve savaşı savunma olarak nitelendirmeyi reddediyor" dedi ve toplantının, bu felaketi derhal sona erdirmek için yapılması gerekenler konusunda Arap ve ABD pozisyonlarının farklılığını yansıttığını belirtti.
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ise 'derhal ve koşulsuz ateşkes' çağrısında bulundu. Arap insanının kanının, başka bir yerdeki insan kardeşinin kanından daha az değerli olduğu hissinin değişmesi gerektiğini vurguladı.
Savaşın durdurulmasında kim rol oynayabilir?
Gazze Şeridi'ndeki savaşın tırmanması karşısında uluslararası kurumlar ve kuruluşlar arasında kutuplaşma sürerken, Ortadoğu'da bölgenin geniş çaplı bir savaşa sürüklenmesinden endişe duyuluyor.
Bu bağlamda, ABD ve bazı bölgesel ülkelerin, krizin taraflarıyla bağlantıları ve yetenekleri nedeniyle ateşkes için aktif bir arabuluculuk rolü oynayabileceğine yönelik beklentiler artıyor.
Bu ülkeler arasında Mısır, Ürdün, Türkiye ve Katar yer alıyor. Bu ülkelerin çoğu, uluslararası düzeyde arabuluculuk çabaları yürüttüğünü ve Hamas'ın elinde bulunan İsrailli ve yabancı rehinelerin serbest bırakılmasında yardımcı olmaya hazır olduğunu ifade etti.
Ayrıca, Gazze Şeridi'ndeki siviller için insani bir koridor sağlamaya ve ardından İsrail ile hareket arasında ateşkes anlaşması yapılmasına zemin hazırlamaya çalışacaklarını belirttiler.
Mısır'ın durumu söz konusu olduğunda, Mısır, İsrail ve Filistinli direniş arasında geleneksel arabulucudur. Mısır, 1979'da İsrail ile barış anlaşması imzalayan ilk Arap ülkesi.
Gözlemcilere göre, Mısır, İsrail'e olan yakınlığı ve Gazze Şeridi'ne olan yakınlığı nedeniyle çatışmada en düzenli taraflardan biri.
Mısır, Gazze Şeridi'nin tek ve ana çıkışı olan Refah Sınır Kapısı'nı denetliyor. Bu kapı, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki tüm geçişleri kapatmasından sonra, Gazze'deki insanların dış dünyayla tek bağlantısı haline geldi.
Ancak, Mısır makamlarının korktuğu senaryo, Gazze sakinlerini Refah Sınır Kapısı üzerinden Sina'ya 'göç ettirme' girişimleridir.
Mısır, bu senaryoyu, ulusal güvenliği için taşıdığı riskler ve 'Filistin davasının komşu ülkeler pahasına tasfiye edilmesine' yol açması nedeniyle tamamen reddettiğini vurguladı.
Bu, Mısır'ın Ortadoğu'daki çatışmaya yönelik tarihi tutumuyla uyumludur. Mısır, Filistinliler ve İsraillilerin sorunlu konuları birlikte çözmeleri gerektiğini ve Filistinlileri evlerinden tahliye etmeye yönelik hiçbir adım atılmaması gerektiğini çeşitli vesilelerle vurguladı.
Birkaç Batı raporuna göre, İsrail ve Hamas arasındaki son çatışma, Mısır'ı yeniden gündeme getirdi ve Ortadoğu'daki çatışmayı yönetmedeki önemini güçlendirdi.
ABD menşeili Foreign Policy dergisi, Mısır'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes için arabuluculuk çabaları, onu yeniden gündeme getirdi.
Washington'u, Başkan Joe Biden yönetimi ile insan hakları dosyasında yaşanan anlaşmazlıklara rağmen, onunla en üst düzeyde işbirliğine yeniden başlamaya teşvik ettiğini aktardı.
Bölge ülkeleri arasında ayrıca, Hamas liderlerini ağırlayan ve İsrailli yetkililere göre 'esirler ve rehineler' dosyasında 'çok önemli ve merkezi' olarak nitelendirilen bir rol oynayan Katar da yer alıyor.
ABD menşeili Washington Post gazetesine göre, Katar, bu tür rolleri üstlenerek ağırlık kazanıyor.
Bu, özellikle, Katar'ın başkenti Doha'da hareketin bir ofisine ev sahipliği yapması ve hareketin bir dizi liderinin burada ikamet etmesi nedeniyle Katar'ın bölge ülkeleri arasında Hamas hareketiyle en yakın ilişkilere sahip olmasından kaynaklanıyor.
Hamas ile doğrudan bağlantısı sayesinde, Katar daha önce hareket ile İsrail arasında ateşkes anlaşmaları için arabuluculuk yaptı.
Ayrıca, ABD ile İran arasında bir yılı aşkın süredir devam eden görüşmelere ev sahipliği yaptı ve bu görüşmeler, mahkumların takas edilmesine ve paraların serbest bırakılmasına yol açtı.
Kuzeyde, Türkiye, Gazze Şeridi için gelecekteki herhangi bir ateşkes sürecinin 'garantör' rolünü üstlenmeye ve İsrail ile Hamas arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu ifade etti.
Gözlemciler, Ankara'nın İsrail ile güçlü ilişkileri ve Filistinli gruplarla, özellikle de Hamas ile olan ilişkileri nedeniyle arabuluculuk sürecine dahil olabileceğini söylüyor.
Daha önce, üst düzey Filistinli liderleri, Filistin bölünmesini sona erdirmeyi amaçlayan görüşmeler için İstanbul'a davet etmişti.
Bazı Batı raporları, İsrail'in komşusu olması ve Filistinli ve İsrailli taraflar arasında arabuluculuk yapmadaki uzun geçmişi sayesinde Ürdün'ün önemli bir rol oynama olasılığına odaklanıyor.
Ürdün, 1994 yılında onunla bir barış anlaşması imzaladıktan sonra Tel Aviv ile güçlü ilişkilere sahip. Bu anlaşma, Ürdün'ün Kudüs'teki İslami ve Hristiyan kutsal yerlerin velayet hakkını güvence altına aldı.
Gözlemcilere göre, İsrail ve Hamas arasındaki mevcut savaşın önündeki zorluklardan biri, İsrail ve ABD çevrelerinde 'ertesi gün' konusunda bir anlaşmazlık olmamasıdır.
Amerikan CNN kanalı, eski CIA Direktörü David Petraeus'un "Gazze Savaşı, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana en zor ve 1945'ten beri inceledikleri herhangi bir çatışmadan daha zor olacak" dediğini aktardı.
Petraeus, ayrıca "Savaşı durdurmak için iyi bir 'ertesi gün' planı olmayan karar vericiler, basitçe bir sonraki çatışmanın tohumlarını ekiyorlar. Gazze'de, savaşın durması durumunda Filistinlilerin beklemesi gereken olumlu bir vizyon gerektiriyor" dedi.
Independent Arabia
