2021'de bin Amerikalı yetişkinin yer aldığı bir ankette, katılımcıların yüzde 41'inin hayaletlere inandığı ortaya çıkmıştı. Bunların yüzde 20'sinin hayaletleri bizzat gördüğünü söylemesi de tartışma yaratmıştı.

Zira bu, ABD'de 50 milyon fazla insanın ruhlarla karşılaştığı anlamına geliyordu.

Güney Karolina Üniversitesi'nden sosyal psikolog ve kıdemli araştırmacı Barry Markovsky, ABD'de oturduğu evinin yakınındaki bir perakende mağazasının işi hayalet avcısı kiralamaya kadar vardırdığını söylüyor.

Mağazanın sahibinin, kendisine kanıt olarak bir de güvenlik kayıtlarını gönderdiğini aktaran araştırmacı, "Bazı videolarda odanın içinde süzülen küçük ışık küreleri görülüyor. Diğerlerinde de ortalıkta kimse yokken hafif sesler ve yüksek çarpma sesleri duyabilirsiniz. Bazılarında da raflardan fırlayan ürünler görülüyor" diyor.

The Conversation'da kaleme aldığı yakın tarihli bir yazıda Markovsky, bu tür paranormal hikayeleri sık sık duyduğunu, çünkü çalışmalarında hayaletler, uzaylılar ve batıl inançlar gibi sıradışı şeylere odaklandığını ifade ediyor.

Araştırmacı söz konusu yazıda kendisine gönderilen "kanıt" niteliğindeki görüntüleri de analiz ediyor.

Kanıt nedir?

Markovsky ilk olarak, cep telefonu kameraları ve mikrofonlar sayesinde çok sayıda hayalet karşılaşmasının kaydedilmiş olması gerektiğini vurguluyor:

Görünüşe göre şimdiye kadar büyük bir kanıt yığını olmalıydı. Ama bilim insanlarının elinde böyle bir şey yok. Bunun yerine, kötü aydınlatmadan ve ekipman hatalarından kaynaklanan çok sayıda belirsiz kayıt var. Ancak hayalet avcılığıyla ilgili popüler televizyon programları, birçok izleyiciyi bulanık görüntülerin ve duygusal tepkilerin yeterli kanıt olduğuna ikna ediyor.

Söz konusu televizyon programlarında hayalet avcıları perili olduğu iddia edilen yerlere inip incelemelerde bulunuyor ve seyircileri heyecanlandıran görüntüler yakalıyor.

Ancak araştırmacıya göre kanıt diye sunulan bu görüntülerin pek çok açıklaması olabilir. Örneğin kendi kendine hareket eden bir kapı esinti kaynaklı, bir parıltı dışarıdan gelen ışıktan kaynaklı, elektrik dalgalanmaları da eski kablo kaynaklı olabilir.

Perakende dükkanında alternatif açıklamalar

Markovsky yazının ilerleyen bölümlerinde komşusu olan perakende dükkanında yaşananlara da değindi:

Güvenlik kamerası kayıtlarını inceledim ve mağazanın konumu, düzeni ve kayıtlarda kullanılan ekipmanlar hakkında bilgi topladım.

Araştırmacının incelediği "kanıtlar" şu şekilde:

Işık küreleri: Videolarda mağazanın içinde hareket ediyormuş gibi görünen birçok küçük ışık küresi vardı. Markovsky, "Gerçekte bu küreler, kameranın kızılötesi ışıklarından kaynaklanan, kamera merceğinin yakınında süzülen küçük toz parçacıklarıydı" diyor:

Herhangi bir küreyi yakından izlediğinizde asla odadaki nesnelerin arkasına geçmediklerini görüyorsunuz. Kamera merceğine yakın toz parçacıklarından beklediğiniz şey de budur.

Sesler ve çarpmalar: Araştırmacı ayrıca, mağazadan gelen çarpma seslerini de ele aldı. "Dükkan işlek bir köşedeki mini alışveriş merkezinde. Kaldırımlara, yükleme bölgelerine ve park alanlarına bitişik üç duvarı var. 4. duvarı da bitişikteki bir mağazayla paylaşıyor" diyen akademisyen şöyle ekliyor:

Güvenlik kamerası mikrofonları muhtemelen dışarıdan, diğer odalardan ve bitişikteki mağazadan gelen sesleri kaydetmiştir. Sahibi bu olasılıkları hiç düşünmemiş.

Uçan nesneler: Bahsi geçen kayıtlardaki en ürkütücü ayrıntılarsa raflardan fırlayan nesnelerdi. Araştırmacı, "Raflar, ayarlanabilir braketlerin üzerinde duruyor ve bunlardan biri yuvasına tam olarak oturmamış" ifadelerini kullanıyor:

Rafların ağırlığı, bu desteğin gözle görülür bir sarsıntıyla yerine yerleşmesine neden oluyor. Bu esnada yapının hareket etmesi, bazı öğelerin raflardan düşmesine neden oldu.

Independent Türkçe, The Conversation

Derleyen: Çağla Üren