Gazze'deki hastane saldırısında JDAM füzesi şüphesi

Patlama anının ses ve görüntü analizi yapıldı

JDAM füzeleri Amerikan havacılık şirketi Boeing tarafından üretiliyor (Reuters)

İsrail'in Gazze'deki el-Ehli Baptist Hastanesi'ne yönelik düzenlediği saldırıda birçoğu çocuk en az 500 kişi hayatını kaybetti. Saldırının ardından taraflar birbirini suçlayan açıklamalar yaparken, füzenin menşei de askeri uzmanlar arasında tartışma konusu oldu. 

Konuyla ilgili saha incelemesi yapılmadan net bir bilgi elde etmek zor olsa da, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgili netleşen bilgiler de var.

Yaşananlarla ilgili eldeki en net ve teyitli bilgilerden biri İsrail ordusunun saldırıdan birkaç gün önce, Baptist Hastanesi'nin de içinde bulunduğu birçok Gazze hastanesi için yayımladığı tahliye emri.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Geçen hafta İsrail ordusu Gazze'ye yönelik bombardımanın şiddetini artırırken, toplam 25 hastane için de tahliye emri yayımlamıştı.

İsrail'in tahliye emirleri Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından kınanmış, hastanelerin yoğun bakım servislerinde çok fazla kişinin olduğu belirtilerek olası bir tahliyenin çok sayıda can kaybı anlamına gelebileceği vurgulanmıştı.

Dün geceki saldırının hedefi olan Baptist Hastanesi, 4 gün önce de İsrail tarafından bir taciz atışıyla vurulmuş, hastaneyi yöneten Anglikan Kilisesi saldırıda 4 personelin yaralandığını duyurmuştu. 

İsrail ordusunun daha önce hedef aldığı ve hakkında tahliye uyarısı yayımladığı Baptist Hastanesi'nin dün gece vurulması, özellikle Ortadoğu ülkelerinde büyük infial yaratırken, İsrail tarafıysa saldırıyla ilgili Filistin direnişini suçladı.

Konuyla ilgili uluslararası bir soruşturma yürütülüp yürütülmeyeceğiyse henüz bilinmiyor.

Saldırıyla ilgili uzman analizleri

Saldırıyla ilgili ortaya çıkan görüntüleri analiz eden uzmanlar farklı görüşler öne sürdü.

Gazeteci Mario Nawfal'ın görüştüğü eski Amerikan deniz piyadesi birliklerinden patlayıcı uzmanlarına göre, patlamaya neden olan saldırının Filistinli gruplar tarafından yapılmış olma ihtimali düşük.

Otopark alanında meydana gelen hasarın asıl patlamayı takip eden yakıt patlamalarından dolayı oluşmuş olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, patlama sırasında duyulan sesinse JDAM füzelerine işaret ettiğini aktardı.

Hamas'ın veya İslami Cihad'ın elindeyse JDAM füzeleri bulunmuyor. Amerikan yapımı bu füzeler İsrail ordusunun envanterinde de yer alıyor.

Görüntüleri inceleyen bomba uzmanı, ilk patlamanın süresinin yarım saniye civarında olduğunu ve kısa süreli bir ateş parlaması yarattığına dikkat çekerek, bu durumun yakıcı bir bomba kullanılma ihtimalini devre dışı bıraktığını söyledi.

Otoparktaki hasarı inceleyen uzman, hasarın boyutunun 150-300 kilogramlık bir bombaya işaret ettiğini ve ilk patlamanın muhtemelen yapısal bir hasar oluşturduğunu belirtti.

Görüntülerden elde edilen bulguları inceleyen ABD'li bomba uzmanı, saldırının MK-82/MK-83 tipi genel amaçlı bomba, GBU-39 tipi küçük çaplı bomba, GBU-12 lazar güdümlü bomba veya AGM-65 tipi füzeyle gerçekleştirilmiş olabileceğine dikkat çekti.

Uzman, bu füze ve bomba tiplerinin tamamının ABD ve müttefiki ülkelerin envanterinde bulunduğunu söyledi.

Saldırıyla ilgili açık kaynaklarda yer alan görüntüleri derleyen GeoConfirmed isimli grupsa, elde ettikleri bulgulara göre hastaneyi vuran füzenin Filistinli bir grup tarafından fırlatıldığını ve havada infilak ettiğini öne sürdü. Grup elde ettikleri sonucun "kanıtlanmış bir gerçek" olmadığına dikkat çekti.

GeoConfirmed adlı grup ayrıca JDAM füzeleriyle ilgili yapılan "sesli karşılaştırma" analizine de karşı çıktı.

JDAM'ın var olan güdümsüz bombaları akıllı mühimmata çevirmek için kullanılan bir kit olduğunu belirten grup, "Ses dinleyerek karşılaştırma yapmak anlamsız. Çünkü her JDAM'da farklı bir bomba bulunabilir ve her bombanın kendine has sesi vardır. Karşılaştırmak imkansız" ifadelerini kullandı.

Hamas'ın elinde bu tip mühimmat bulunmadığı iddialarına karşı çıkan Intelschizo isimli hesapsa R160 tipi füzelere dikkat çekti.

150 kilogramlık savaş başlığı taşıyabilen füzenin 2014'ten bu yana Hamas'ın envanterinde bulunduğunu belirten hesap, örgütün hastane saldırısından 10 dakika önce Telegram hesabından R160 füzeleriyle Hayfa'yı vurduğuna yönelik açıklamasını da paylaştı.


İsrail'in sunduğu "kanıtlar"

Saldırıyla ilişkili olmadığını öne süren İsrail'den dün akşamdan bu yana gelen açıklamalarda, füzenin Filistinli direniş örgütü İslami Cihad tarafından atıldığı iddia ediliyor.

İsrail yönetimi bu iddialarını ilk olarak Twitter'da yayımladığı bir videoyla kanıtlamaya çalıştı.

Ancak dün ilk olarak 22.42'de İsrail tarafından paylaşılan videonun patlama anından yarım saat sonra kayda alındığı ortaya çıktı. İsrail yönetimi görüntülerin patlama anına ait olmadığı ortaya çıkınca videoyu paylaşımdan kaldırdı.


İsrail'in bugün kanıt olarak sunduğu materyallerden biri de, iki kişinin Arapça yaptığı bir konuşmanın kaydı. İsrail ordusunun Hamas militanlarına ait olduğunu öne sürdüğü konuşmada, saldırının İslami Cihad tarafından yapıldığı iddia ediliyor. Ancak bu konuşmanın gerçekten Hamas militanları arasında yapıldığına dair bir kanıt yok.

İsrail'in tezlerine kanıt olarak sunduğu bir diğer ayrıntı da hastanenin uydu görüntüleri oldu. İsrail yönetimi patlama alanında bir "krater" oluşmadığına dikkat çekerek, bunu saldırının Filistinli gruplar tarafından yapıldığının bir delili olduğunu öne sürdü.

Hastane saldırısının İslami Cihad tarafından yapıldığı yönünde ellerinde kanıt olduğunu belirten İsrail yönetimi, bu kanıtları ABD istihbaratıyla da paylaştıklarını açıkladı.


Independent Türkçe, Wire, Telegraph, AA

DAHA FAZLA HABER OKU