Almanya'daki bilim insanları, kadın beyninin yapısının adet (regl) döngüsü boyunca değiştiğini tespit etti.

Max Planck Topluluğu'ndan araştırmacılar adet döngüsünün farklı aşamalarında beynin nasıl değiştiğini gözlemledi. Ekibin "alanında ilk" diye nitelediği çalışmanın bulguları, beyin sağlığını ve psikolojiyi iyileştirmek için cinsiyete özgü stratejilerin geliştirilmesinde rol oynayabilir.

Araştırmanın ortak yazarı Julia Sacher, "Sinirbilimde kadın beyni, hâlâ çok az araştırılan bir alan" dedi.

Adet döngüsü, çeşitli üreme hormonlarının seviyelerinin dalgalanmasına neden oluyor. Döngünün ilk yarısında östrojen hormonu yumurtlamaya kadar sürekli yükselirken, döngünün ikinci yarısında progesteron hakim.

Newsweek'in aktardığına göre uzmanlar, her adet döngüsü sırasında östrojen seviyelerinin 8 kat, progesteron seviyelerininse 80 kat arttığını tahmin ediyor.

Bu hormonların her ikisinin de beyin aktivitesini etkilediği biliniyor. Ancak önceki çalışmalar, periyot boyunca yükselen ve düşen hormon seviyelerinin beyin yapısını nasıl etkileyebileceği üzerinde durmamıştı.

Cinsiyete özgü bu steroid hormonlarının öğrenme ve hafıza alanında büyük rol oynadığını aktaran Sacher, "Buna rağmen nörogörüntüleme literatürünün yüzde 0,5'inden azı adet döngüsü, hormonal doğum kontrol haplarının etkisi, hamilelik ve menopoz gibi hormonal geçiş aşamalarını dikkate alıyor" ifadelerini kullandı.

Yeni araştırmada Sacher ve meslektaşları literatürdeki bu "temel araştırma açığını" gidermek istedi.

Buradan hareketle üreme çağındaki 27 kadın katılımcının beyinleri, adet döngüleri boyunca 6 farklı zamanda MR cihazıyla incelendi. Ekip böylece belirli beyin bölgelerinin haritasını çıkardı.

Sacher, "Epizodik hafıza ve uzaysal biliş için çok önemli olan bazı medial temporal lob bölgelerinin, yüksek estradiol (östrojenin en güçlü formu) ve düşük progesteron seviyeleri altında genişlediğini tespit edebildik" diye konuştu:

Yani, bu beyin alanları adet döngüsüyle senkronize olarak kendilerini yeniden şekillendiriyor.

Hakemli bilimsel dergi Nature Mental Health'te yayımlanan bulgular, aynı zamanda menopoza eşlik eden hızlı hormonal değişimlerin hafızayı ve bilişsel yetenekleri neden etkilediğini de açıklayabilir.

Sacher, "Depresyon veya Alzheimer gibi zihinsel sağlık sorunlarına karşı risk ve dayanıklılığın altında yatan mekanizmaları belirlemek için, sağlıklı kadın beyninin değişime nasıl uyum sağladığına dair daha derin bilgilere ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

Yapacağımız birkaç takip çalışmasında bu ritmik değişikliklerin hafıza ve duygulanım bozuklukları riski taşıyan bireylerde nasıl işlediğini açıklığa kavuşturmak istiyoruz.

Independent Türkçe, Newsweek, Neuroscience News

Derleyen: Çağla Üren