Geçen hafta Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın başlattığı "Aksa Tufanı" operasyonunun İsrail'in sarsılmaz olarak nitelendirilen güvenlik mimarisini nasıl etkilediğini, İsrail'in verdiği tepkiyi ve bu noktaya nasıl gelindiğini bölgesel ve küresel etkenleri de dikkate alarak aktarmaya çalıştım.
Ayrıca uluslararası toplumun ve özellikle ABD başta olmak üzere bazı ülkelerin kendi gündemleri ve iç siyasi dinamikleri nedeniyle konuya farklı açılardan yaklaştıklarını, bunun da Filistin-İsrail ihtilafının çözülmesini daha da zorlaştırdığına değindim.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
ABD'nin sarsılmaz desteği
Üzerinden 10 gün geçen savaşa en hızlı tepki veren ülkelerin başında ABD geldi.
Başkan Joe Biden cumartesi günü basının karşısına geçerek, ABD'nin İsrail Devleti'ni kuruluşundan 11 dakika sonra tanıdığını vurgulayarak, sonuna kadar Tel Aviv'in yanında olduklarının ve gereken her türlü yardımı yapacaklarının altını çizdi.
Bir gün sonra Biden yine basına hitap ederek, ABD'nin İsrail'e verdiği desteği güçlü ifadelerle tekrarladı.
Bu doğrultuda, ABD'nin ve dünyanın en büyük uçak gemisi olan ve Adriyatik'te bulunan USS Gerald R. Ford ve filosu bölgeye intikal ettirildi.
Ayrıca birkaç gün sonra Dwight Eisenhower uçak gemisi ve filosunun da Akdeniz'e yönlendirileceği açıklandı.
Haftalardır ABD bütçesi üzerinde tartışmalar yaşanan Kongre de kendi üzerine düşeni yaptı ve ABD'nin yıllık olarak İsrail'e verdiği 4,5 milyar dolarlık askeri yardım paketini onayladı.
Bu gelişmeler üzerine, bazı uzmanlar ABD'nin bu vesileyle Ortadoğu'ya dönüş yapmak istediğini söylerken, benim de aralarında bulunduğum diğerleri de ABD'nin bölgedeki başka aktörlere mesaj vermek ve caydırıcılığını kullanmak amacıyla askeri gövde gösterisi yaptığını belirtti.
Biden, askeri desteğin yanı sıra diplomatik olarak da İsrail'in yanında yer aldığını göstermek amacıyla Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'ı bölgeye gönderdi.
Blinken bölgeye gitmeden önce İsrail Gazze'ye yönelik "tam abluka" uygulayacağını açıklamış, yoğun hava saldırılarına başlamış ve sivil kayıpların sayısında artış yaşanmaya başlamıştı.
Blinken seyahati öncesinde pek çok medya organının dikkatinden kaçan ama aslında hem ABD'nin uluslararası ilişkilere bakış açısını hem de İsrail'e yönelik tarihsel tutumunu da yansıtan bir beyanatta bulundu.
Blinken, ABD, İsrail ve diğer demokratik ülkeleri başka ülkelerden ayıran farkın uluslararası hukuka ve savaş hukukuna verdikleri değer olduğunu ifade etti.
Halbuki, bilhassa Ortadoğu'da sicili bozuk olan, Irak'ta yaklaşık 250 bin sivilin, Afganistan'da ise tam sayı bilinmemekle birlikte 500bine yakın sivilin ölümüne neden olan, ayrıca BM Güvenlik Konseyi'nde geçmişten bu yana İsrail'e yönelik kınama içeren tasarıların çoğunu veto eden ABD'nin Dışişleri Bakanı'nın böyle bir açıklama yapması kelimenin tam anlamıyla talihsizdi.
ABD böylelikle, bir kez daha İsrail'in yaptıklarına göz yumacağının işaretini vermiş oluyordu.
Blinken'ın Tel Aviv'de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmesinde "ben burada sadece ABD'nin Dışişleri Bakanı olarak değil, aynı zamanda bir Yahudi olarak bulunuyorum" demesi de profesyonellikten uzaktı.
Zaten tüm dünya Blinken'ın Yahudi olduğunu biliyordu. Bu açıklamayı kameralar önünde yapması olaylara tarafsız bakamadığını ve belki de bakmak istemediğini gösteriyordu.
Blinken'ın hemen ardından bu defa ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin Tel Aviv'i ziyaret etti ve ABD'nin İsrail'in yanında olmaya ve her türlü askeri desteği sağlamaya devam edeceği mesajını verdi.
ABD, savaşın ilk günlerinde bölge ülkeleriyle yoğun diplomasi faaliyetleri yürüttü, bunu da İsrailli rehinelerin serbest bırakılması amacıyla yaptı.
ABD'nin ilk günlerde taraflar arasında ateşkes sağlanması yönünde bir çabası ise olmadı.
Nitekim, İsrail de kendisine belirlediği "Hamas ve tüm askeri unsurlarını bir daha İsrail'e tehdit teşkil edemeyecek şekilde yok etmek" şeklinde özetlenebilecek askeri hedefine ulaşmadan durmayacağını net bir şekilde ifade ediyordu.
Ancak "tam abluka"nın yarattığı insanlık dramı, sivil kayıpların artması, İsrail'in başlatmakta kararlı göründüğü kara harekatı nedeniyle 1,1 milyon Gazzelinin güneye doğru intikal etmesi yönünde çağrılarda bulunması, tüm bunların da uluslararası kamuoyunda tepkiyle karşılanması, ABD'nin bu defa insani koridorların açılması yönünde bazı girişimlerde bulunmasına yol açtı.
Bu değişiklikte, Blinken'ın ilk etapta Ürdün, İsrail ve Filistin'le sınırlı kalması beklenen ancak 7 bölge ülkesini de kapsayacak şekilde genişletilen ziyareti sırasında Arap liderler tarafından kendisine kapalı kapılar ardında verilmiş bazı mesajların etkisi de olmuş olabilir.
Son olarak hafta sonu haber ajansları ABD'nin İsrail, Katar ve Mısır ile Gazze'den Mısır'a beş saatliğine bir insani koridorun açılması amacıyla temaslar yürüttüğü, ayrıca ABD'nin İsrail'den kara operasyonunu ertelemesini (operasyondan vazgeçmesini değil) istediği bilgisini paylaştı.
Buna ek olarak, cumartesi gecesi Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile Biden arasında bir telefon görüşmesi gerçekleştirildi.
Görüşmede bölgede barış ve güvenliğin iki devletli çözümün uygulanmasıyla gerçekleşeceğini belirten Abbas, Filistin tarafının bu hedef için hazır olduğunu, Gazze'ye tüm saldırıların durması ve uluslararası insancıl hukuka saygı duyulması gerektiğini ifade etti.
Abbas ayrıca, Gazze'ye acil insani yardım koridorları açılmasına izin verilmesi, temel maddeler, tıbbi malzemeler, su, elektrik ve yakıt temin edilmesi gerektiğini vurgulayarak, Gazze'deki Filistinlilerin zorla göç ettirilmesine karşı olduğunu belirtti.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
30 Nisan 2024 - Fransa'nın doğusundaki Lyon kentinde Siyasi Bilimler Akademisi binasının avlusunda düzenlenen Filistin yanlısı eylemde bir protestocu böyle görüntülendi. ABD'de önde gelen üniversitelerden birçoğunu sarsan ve gerginlik yaratan gösterilerde olduğu gibi, Paris Siyasi Bilimler Akademisi öğrencilerinin düzenlediği birden fazla eylemde öğrencilerden bazıları Gazze Savaşı ve yaşanan insani kriz dolayısıyla son derece öfkeliydi (Olivier Chassignole/AFP) -
2/30
29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP) -
3/30
28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP) -
4/30
27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters) -
5/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
6/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
7/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
8/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
9/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
10/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
11/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
12/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
13/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
14/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
15/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
16/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
17/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
18/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
19/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
20/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
21/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
22/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
23/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
24/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
25/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
26/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
27/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
28/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
29/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
30/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP)
ABD'nin tarafgir tutumu ve sonuçları
Gelişmelerin bundan sonra nasıl bir seyir izleyeceğini tahmin etmek zor olmakla birlikte, şu ana kadar ABD'nin tarafgir tutumu nedeniyle itibar kaybettiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
ABD, defaatle vurgulandığı üzere, geçmişten bu yana kendi içindeki kuvvetli Yahudi diasporasının da etkisiyle Arap-İsrail ihtilafında İsrail'den yana bir tutum sergiledi.
ABD'nin İsrail'e yönelik askeri desteği özellikle 1967'deki Altı Gün Savaşı'yla arttı.
İsrail'i stratejik bir müttefik olarak gören ABD verdiği siyasi ve ekonomik destekle İsrail'in kalkınmasına ve istikrarsızlığın hakim olduğu bir bölgede güçlenmesine katkı sağladı.
ABD İsrail'in güvenliğini garanti altına almak saikiyle de Arap-İsrail ihtilafının çözümüne yönelik süreçlerin tamamında yer aldı.
Bu bağlamda, Camp David görüşmeleri, Oslo Anlaşmaları, Ortadoğu Dörtlüsü gibi önemli diplomatik girişimlerde aktif arabuluculuk rolü oynadı.
Diğer yandan, "iki-devletli çözüm"ü desteklediğini vurgulayan ABD, yıllar içerisinde İsrail'in Filistin topraklarını yavaş yavaş yerleşimlerle gasp etmesine ise göz yumdu.
Donald Trump'ın Başkan olduğu dönemde, ABD birçok başka konuda olduğu gibi bölgeye yönelik geleneksel politikasından saptı ve Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdı, Büyükelçiliği'ni de oraya taşıdı.
2020 tarihli İbrahim Anlaşmaları'nın bölgeye barış getireceği ümit edildi. İsrail ile imzacı Arap ülkeleri arasında diplomatik ilişkiler tesis edildi.
Bu süreç İsrail'in Suudi Arabistan da dahil olmak üzere diğer bazı Arap ülkeleriyle ilişkilerinde yumuşama yaşamasına neden oldu.
Ancak ABD tüm bu çabaları bölgesel barış için mi sarfetti, yoksa yine İsrail'in güvenliğini pekiştirmesi için mi yaptı?
ABD makamları sorulduğunda her ne kadar iki devletli çözümü destekledikleri yönünde açıklamalar yapmaya devam etseler de fiiliyatta bu meseleyi çoktan rafa kaldırdılar. Temmuz 2022'de İsrail ve Filistin'i ziyaret eden Biden iki devletli çözüm yönündeki görüşlerinin değişmediğini, ancak müzakerelere dönülmesi için doğru zaman olmadığını açık bir şekilde ifade etmişti.
ABD'nin bu nüanslı açıklamalarında Arap ülkelerinin Filistin davasını eskisine kıyasla öncelik haline getirmemelerinin de etkisi büyüktü.
Suudi Arabistan'ın öncülük ettiği 2002 tarihli Arap Barış Girişimi İbrahim Anlaşmaları'yla anlamını yitirdi.
Arap ülkelerinin hiçbiri İsrail'le normalleşme adımları atarken Filistin'in tanınmasını gündeme getirmedi.
Arap dünyasındaki bu tutum değişikliği ABD ve İsrail'i iki devletli çözümün bir kenara bırakılması konusunda cesaretlendirdi.
Buna ilaveten Rusya'nın Ukrayna savaşıyla meşgul olması ve eski gücünü yitirmesi de ABD'nin bölgede daha rahat bir şekilde hareket etmesini sağladı.
Son olayların patlak vermesi üzerine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Başkan Biden'ın iki devletli çözüme bağlı olduğunu vurguladı, bunun bölgede barışın tesisi için önemli olduğunu açıkladı.
Tüm dünya bir kez daha Filistin-İsrail ihtilafı çözülmeden Ortadoğu'da barışın kalıcı olamayacağını görmüş oldu.
Fakat BM, Uluslararası Ceza Mahkemesi ve sivil toplum örgütleri tarafından uluslararası insancıl hukuka ve savaş hukukuna aykırı olduğu belirtilen İsrail'in Gazze'deki uygulamalarına göz yuman ABD'nin bundan sonra taraflar arasında adil bir arabulucu olması mümkün olabilecek mi?
Neticede, şu anda tansiyonun düşürülmesini sağlayacak tek ülke ABD. Ancak Blinken'ın bölgedeki temaslarından henüz somut bir sonuç çıkmadığı anlaşılıyor.
Bir yandan Gazze'de sivil kayıplar artarken, diğer yandan insani koridor oluşturulamadı, Gazze içerisinde güvenli bölgeler tesis edilemedi, rehinelerin durumu çözülemedi, İsrail kara harekatından şu aşamada vazgeçmedi.
Blinken'ın pazar günü yeniden Tel Aviv'e dönmesi Arap ülkeleri ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılabileceği ihtimalini akıllara getirse de ABD'nin taraflar arasında bir uzlaşı sağlaması pek olası görünmüyor.
Özellikle son yıllarda artan oranda zemin kaybeden ABD'nin bu süreçte izlediği politikaların temelinde bir kez daha İsrail'in güvenliğinin ön planda olduğu, bölgesel barışın ise İsrail'in güvenliğini sağlaması halinde bir anlam ifade ettiği görülmüş oldu.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
