Gezegeni sonsuza dek değiştirebilecek referandum

Burada, petrole bağımlı Ekvador'da halk, yaşamı kârın önüne koymanın bedelini ağır ödeyecek olsa da Amazon'daki sondaj çalışmalarını durdurma yönünde oy kullandı. Onlar bunu yapabiliyorsa, dünyanın geri kalanı neden yapamasın?

Yakın zamanda Ekvador'da yapılan oylamayla, Amazon'un bir bölümünde petrol sondajı yasaklandı (AP)

Ekvadorlular sadece bir hafta önce (20 Ağustos), ülke genelindeki yerli toplulukların 10 yıldan uzun süren kampanyası sonucu yapılan dönüm noktası niteliğindeki referandumda yaklaşık yüzde 20 farkla, Amazon'un Yasuni Ulusal Parkı'ndaki petrol sondajını durdurma yönünde oy kullandı.

Bu tarihi sonuç, Ekvador'un petrol üretiminin yüzde 12'sini karşılayan Ishpingo-Tambococha-Tiputini petrol projesinin petrol sondajı yapmasını kalıcı olarak yasaklanması ve proje altyapısının sökülmesi anlamına geliyor. Bununla da kalmıyor; artık hükümet, petrol sahasının yol açtığı zararı telafi etmek için önümüzdeki yıl içinde bir iyileştirme sürecini hayata geçirmek zorunda.

2,5 milyon hektardan fazla bir alana yayılan ve 610'dan fazla kuş çeşidiyle yüzlerce sürüngen ve amfibi türünü barındıran Yasuni, genellikle dünyanın en fazla biyoçeşitliliğe sahip alanlardan biri diye tanımlanıyor. Burası, petrol çıkarılması ve iklim krizinin neden olduğu yıkımdan evlerini korumak için yılmadan mücadele eden Tagaeri ve Taromenane halkları dahil birçok yerli topluluğa ev sahipliği yapıyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

2013'te dönemin Ekvador Devlet Başkanı Rafael Correa'nın, uluslararası toplumun kaybedilen geliri telafi edecek bir bağışta bulunması halinde Yasuni'deki petrol sondajını durdurma sözü vermesiyle referandum gündeme gelmişti. Ancak gerekli fonun yüzde 20'sinden azının toplanmasıyla teklif başarısızlıkla sonuçlanmış ve 2016'da sondaj başlamıştı. Ekvador genelindeki çevreciler yerli toplulukların öncülüğünde, Yasuni'deki petrol sondajı meselesinin oylamaya sunulması için 750 binden fazla imza toplayarak referandum talebinde bulundu. Yıllar süren yasal güçlükler ve diğer lojistik engellerin aşılmasının ardından nihayet 20 Ağustos Pazar günü yapılan oylamada halkın yaklaşık yüzde 60'ı çevrenin sömürülmesinden değil korunmasından yana oy kullandı.

Bu her şeyi değiştirebilecek bir karar. Atmosferdeki karbon salımlarını emen Amazon hepimiz için bir karbon yutağı görevi görüyor fakat bilim insanları, petrol madenciliği gibi endüstrilerin yol açtığı ormansızlaşmayla yağışların azalmasını ilişkilendiriyor. Bu da yağmur ormanlarının sonunun gelmesini hızlandırarak biyoçeşitliliği tehdit ediyor ve çok daha geniş çaplı bir çevresel hasara yol açıyor.
 


Amazon'un Yasuni bölgesinde petrol sondajını durdurma yönünde oy kullanan Ekvador halkı, yaratacağı muazzam derecede mali geri dönüşlere rağmen biyoçeşitliliği ve yaşamı korumayı seçti. Derecelendirme kuruluşu Fitch önceki aylarda, oylamanın kazanılması halinde gelirlerde 600 milyon dolarlık bir düşüş yaşanacağını tahmin etmişti. Bu durum hiç şüphesiz kemer sıkma önlemlerine yol açacak. Ancak faturayı neden "Küresel Güney" diye adlandırılan ülkeler üstlenmek zorunda bırakılıyor?

Kuşkusuz çevreyi kirletenlerin, çevreye verdikleri muazzam zararı bir nebze olsun telafi etmesi ve petrole dokunulmaması için tazminat ödemek zorunda bırakılması gerekir. Ekvator gibi ülkelerin yaşadığı çevre pahasına kendi servetlerini inşa eden ülkeler ve şirketler de tazminat ödemeli. Ekolojimizi ya da ekonomimizi korumak arasında bir seçim yapmak zorunda kalmamalıyız ve eğer şirketler ve ülkeler yol açtıkları zararı telafi etmek için tarihsel sorumluluklarını yerine getirirse buna gerek kalmayacak.

Ekvador'daki tarihi sonuç, kendilerine güç verildiğinde toplumun gezegeni kârın önüne koymaya hazır olduğunu daha açık bir şekilde gösteremezdi. Öte yandan Ekvador'daki referandum ülkedeki tüm petrol sondaj çalışmalarını durdurmadığından hâlâ yapılması gereken işler var. Ancak tam da burada, Ekvador'da dünyayı değiştiren bir şey başladı.

Ekvador gibi petrole bağımlı bir ülke petrol sondajına hayır diyebiliyorsa, dünyanın geri kalanının da aynısını yapması daha kolay olamazdı.



https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU