Bilgisayar korsanları son üç haftadır Hawaii ve Şili'deki büyük teleskopları hedef alarak tam 10 gözlemevini hizmet dışı bıraktı.

Bu durum, aralarında doktora tezleri ve diğer makalelerin de bulunduğu bir dizi uluslararası projeyi sekteye uğrattı.

Bu ayın başlarında, ABD'li araştırma kurumu NOIRLab, Hawaii'deki Gemini North teleskobunun bir "siber olay" sonucu kapatıldığını duyurmuştu. Bu teleskobun ikizi niteliğindeki Gemini South da onu takip etmişti.

Kısa süre önce yine NOIRLab, gökbilimcilerin Şili'deki Orta Ölçekli Gözlemevleri adı verilen başka bir teleskop ağının uzaktan kontrolünü kaybettiklerini bildirdi. Bunun ardından 8 teleskop daha faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.

Şaşkına dönen araştırmacılar siber güvenliği sıkılaştırmanın ve gözlemlere devam etmenin yollarını bulmak için yarışıyor.

Birçok teleskobun uzaktan kontrolü artık mümkün olmadığı için bazı kurumlar, son 2 haftayı doğrudan oradaki aletleri çalıştırmaya çalışmakla geçiren personele yardım etmesi için lisansüstü öğrencileri Şili'ye yönlendirmeyi planlıyor.

Saldırılardan etkilenen Şili teleskoplarından birini kullanarak yeni süpernovaları gözlemleme şansını korumaya çalışan Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi'nden gökbilimci Gautham Narayan, "Hepimiz bu işte birlikteyiz" dedi:

Science.org'a konuşan bilim insanı, ekibinin "zor koşullara rağmen araştırmalara devam etmeye kesinkes kararlı olduğunu" vurguladı.

Öte yandan birçok araştırma için artık çok geç olabilir. Zira gözlemlerin çoğu için çok sıkı programlar yapılıyor.

Bunların bir kısmı zaten dar bir zaman aralığında gözlemlenmesi mümkün olan olguları konu ediniyor.

NOIRLab, ilginç şekilde siber saldırılara dair ayrıntılı bilgi vermeyi veya hackerların fidye isteyip istemediğini açıklamayı reddediyor.

Hackerların neden teleskopları ve uzay gözlemlerini hedef aldığı halen tartışma konusu.

ABD Ulusal Bilim Vakfı'na bağlı Siber Güvenlik Mükemmeliyet Merkezi'nin emekli başkanı Von Welch, "Büyük ihtimalle saldırgan, bir gözlemevine saldırdığının farkında bile değil" diye konuştu.

Siber saldırılar genellikle iş tanımlarının bir parçası olmadığı için bu, gökbilimciler açısından alışılmadık bir durum. 

Üstelik bu saldırılar nedeniyle bilimsel verilerin zarar görme ihtimali de var.

Arizona Eyalet Üniversitesi'nden astronomi alanında doktora sonrası araştırmacı Luis Welbanks, "İnsanlar 'Veriler nerede?' diye sorduğunda O zaman şunu söylemek zorunda kalacağım: 'Eh, elimde hiçbir veri yok çünkü bir yerlerdeki bir bilgisayar korsanı bilgisayarı çökertti''' ifadelerini kullandı.

Welbanks ve meslektaşları, gezegenlerin atmosferlerini incelemek için yer tabanlı gözlemevlerini kullanıyor.

Üstelik Welbanks gibi kariyerinin başındaki araştırmacılar için bir yıllık olası gecikme pahalıya mal olabilir.

 

Independent Türkçe, Futurism, Science.org

Derleyen: Çağla Üren