Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve dost Türkiye Cumhuriyeti, her iki ülkedeki kapsamlı kalkınma sürecini ilerletmede, bölgedeki refah fırsatlarını artırmada ve halkları için barış ve istikrarı sağlamada iki ülke liderlerinin desteği ve onayıyla ikili ilişkilerini güçlendirmenin yollarını arıyor.
BAE'nin Türkiye'nin bölgesel ve küresel varlığı ve önemine dayalı olarak ortaklıklarını güçlendirme, çeşitli kardeş ve dost ülkelerle ilişkilerini genişletme ve her alanda iş birliği köprülerini güçlendirme stratejisinde Türkiye ile ilişkiler büyük önem taşıyor.
İki ülke liderlerinin resmi ziyaret ve görüşmeleri Türkiye -BAE ilişkilerinin derinliği ve sağlamlığını yansıtıyor. BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Zayed Al Nahyan, 24 Kasım 2021 tarihinde Ankara’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise 14 Şubat 2022 tarihinde BAE’ye resmi bir ziyaretle karşılık vermişti. Ayrıca, iki ülkenin liderleri geçtiğimiz Mart ayında video konferans yöntemi ile bir zirve gerçekleştirmişti. Bu zirvede BAE ve Türkiye arasında kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşması imza töreni gerçekleşmişti.
BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed Zayed’in Türkiye’ye yapmış olduğu ziyaret iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin güçlendirilmesinde yeni bir dönüm noktası oluşturuyor. Bu ilişkiler karşılıklı anlayış ve saygı üzerine kurulmuş olup, her zaman çeşitli alanlarda işbirliğinin güçlendirilmesini hedefliyor. BAE liderlerinin Türkiye'ye gerçekleştirdiği resmi ziyaretler, her zaman resmi ve halk düzeyinde büyük takdir gördü. Bunlar arasında tarihi bir ziyaret olan merhum Şeyh Zayed bin Sultan Al Nahyan'ınTürkiye'yi ziyareti de bulunuyor. 1984 yılında gerçekleşen bu ziyaret, Türkiye'de büyük bir coşkuyla karşılandı. O dönemde medya bu ziyarete büyük ilgi göstermiş ve Türk gazetelerinin birinci sayfalarında bu haber yer almıştı.
Anlaşmalar
BAE ve Türkiye, ekonomik, güvenlik, çevresel, teknolojik ve diğer alanlar da dahil olmak üzere ikili iş birliğini geliştirmek için düzinelerce stratejik anlaşma ve mutabakat zaptı imzaladı.
24 Kasım 2021 tarihinde iki ülke arasında bir dizi anlaşma ve belge imzalanmıştı. Bu belgeler arasında, BAE'ndeki Mali İstihbarat Birimi ile Türkiye'deki Mali Suçlar Soruşturma Kurulu arasında bir anlayış belgesi, Abu Dabi Liman Şirketi ile Türk Egemenlik Fonu arasında bir işbirliği anlaşması, Abu Dabi Holding Şirketi ile Türk Egemenlik Fonu arasında bir işbirliği anlaşması, Abu Dabi Holding Şirketi ile Türk Yatırım Ofisi arasında bir işbirliği anlaşması, Abu Dabi Menkul Kıymetler Borsası ile İstanbul Borsası arasında bir anlayış belgesi, BAE Merkez Bankası ile Türkiye Merkez Bankası arasında bankacılık işlemleri alanında bilgi paylaşımını içeren bir anlaşma, BAE ve Türkiye arasında gümrük konularında karşılıklı idari işbirliği anlaşması, enerji alanında işbirliği için bir anlayış belgesi, çevre alanında işbirliği için bir anlayış belgesi bulunuyor.
14 Şubat 2022 tarihinde iki ülke arasında 13 işbirliği anlaşması, anlayış belgesi ve protokol değişimi gerçekleşti. Bu anlaşmalar ve belgeler, yatırım, sağlık, tarım, ulaşım, sanayi, ileri teknolojiler, iklim çalışmaları, kültür, gençlik ve diğer alanlarda işbirliğini güçlendirmeyi ve ortaklıkları genişletmeyi amaçlıyor.
Ekonomi
Ekonomi, iki ülke arasındaki artan işbirliğinin önemli bir temelini oluşturmaktadır. Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye arasındaki güçlü ekonomik ilişkilerin kökeni, BAE’nin kuruluş dönemine kadar uzanmakta olup, yıllar boyunca gelişme ve büyüme göstermiştir.
1984 yılında, iki ülke arasında ekonomik ve teknik işbirliği anlaşması imzalandı. Bu anlaşmayı takiben, birçok anlaşma imzalanarak iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari işbirliği güçlendirildi. Bu süreç, geçtiğimiz Mart ayında imzalanan kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşmasına kadar devam etti. İmzalanan bu kapsamlı ekonomik ortaklık anlaşmasının, BAE ve Türkiye arasındaki ticaretin petrol dışı sektörde yıllık 40 milyar doları aşmasına ve 2031 yılına kadar 25 bin yeni istihdam oluşturmasına, ayrıca BAE'nin Türkiye'ye ihracatını yüzde 21,7 oranında artırmasına önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.
2022 yılında, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye arasındaki petrol dışı ticaret toplamı yaklaşık 19 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu, 2021 yılına göre yüzde 40 ve 2020 yılına göre yüzde 112 artış anlamına geliyor. Türkiye, BAE'nin en büyük 10 ticari ortağı arasında en hızlı büyüyen ülke oldu. Bunun yanı sıra BAE, 2021 yılının Kasım ayında Türkiye'de 10 milyar dolarlık bir yatırım fonu kurma planını duyurdu. Bu fon, stratejik yatırımlara odaklanacak ve lojistik, enerji, sağlık, gıda gibi sektörlerin öncelikli olduğu alana yatırım yapmayı hedefliyor.
İnsani dayanışma
‘El-Faris eş-Şahm 2’ Operasyonu olarak adlandırılan, BAE'nin Türkiye ve Suriye'deki deprem sonrasında başlattığı operasyon, BAE ve Türkiye arasındaki ilişkilerin derinliğini ve sağlamlığını yansıttı. BAE, tıbbi, insani ve gıda malzemeleri, enkaz kaldırma ekipmanlarıyla donatılmış araçlar, arama kurtarma ekipleri ve tıbbi ekipler gibi yardım malzemelerini gönderdi. Ayrıca, Gaziantep ve Hatay'da birer sahra hastanesi kurarak, bu hastanelerde yaralılar tedavi edildi. Bu operasyon, BAE'nin Türkiye'ye destek ve dayanışmasının bir başka örneğini oluşturdu.
27 Nisan tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘El-Faris eş-Şahm 2’ Operasyonu ekibine, deprem bölgesindeki arama kurtarma çalışmalarına katkılarından dolayı ‘Devlet Fedakarlık Madalyası’ verdi. Bu, BAE'nin deprem bölgelerindeki arama kurtarma faaliyetlerine yaptığı katkıları takdir etmek amacıyla yapılan bir ödüllendirmeydi.
Kültür
BAE ve Türkiye arasındaki kültürel ilişkiler, zengin ve ilham verici kültürel tarihleri ve edebi gelenekleri nedeniyle güçlü bir temele dayanıyor. Bu ilişkileri güçlendirmek amacıyla 2022 yılının Şubat ayında kültürel alanda işbirliğine yönelik bir mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Son zamanlarda, Türkiye'nin 2023 Abu Dabi Uluslararası Kitap Fuarı’nda onur konuğu olarak yer alması ve ‘Dubai Expo 2020’ etkinliklerinde dikkat çeken Türk katılımı gibi kültürel alanda artan işbirliği görüldü. Ayrıca, BAE Yayıncılar Derneği’nin geçtiğimiz Ekim ayında İstanbul Uluslararası Arap Kitap Fuarı'na katılımı, 31 BAE yayınevinin 284 eserini sunmasıyla dikkat çekmişti.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
