Suudi Arabistan Krallığı ve ABD, Sudan Silahlı Kuvvetleri ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) temsilcilerinin bu sabah yerel saatle 06.00 itibariyle ülke genelinde 24 saatlik ateşkes için anlaşmaya vardığını açıkladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Sudan'da çatışan taraflar, hava saldırılarını ve topçu bombardımanını durdurmayı, insansız hava araçları kullanmamayı, güçlerini hareket ettirmemeyi, yeniden konumlandırmayı, ikmal etmemeyi ve askeri avantajlar elde etmek için yeni adımlar atmamayı taahhüt etti.
Açıklamaya göre Suudi Arabistan Krallığı ve ABD, önceki ateşkeslere bağlı kalmamanın yarattığı hayal kırıklığını Sudan halkı ile birlikte yaşıyor. Bu ateşkes, insani yardımın gelişini kolaylaştırmak, şiddeti sona erdirmek ve iki taraf arasında Cidde görüşmelerinin yeniden başlamasını sağlayacak güven artırıcı önlemlerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak için önerildi. Taraflar bu ateşkese uymadığı taktirde Suudi Arabistan ve ABD, Cidde görüşmelerini ertelemek zorunda kalacak.
Sudan ordusu, 24 saat süreli bu ateşkesi kabul ettiğini ve bağlı kalacağını teyit etti. Suudi Arabistan ve ABD’nin yürüttüğü arabuluculuk çabalarını takdir ettiğini, askeri operasyonlar sonucunda Sudan halkının maruz kaldığı insani yönlerin dikkate alındığını vurguladı.
Ancak başkent Hartum'da ordu ve HDK arasında çatışmalar devam etti. Ordu, resmi Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin bu mütareke süresince işleyebileceği her türlü ihlalle ilgilenme hakkını saklı tuttuğunu belirtti.
Sudan ordusu Komutanı Yardımcısı Orgeneral Şemseddin el-Kebbaşi, savaşın nisan ayında patlak verdiğinden bu yana ilk kez kameralar tarafından görüntülendi. Silahlı kuvvetlerin uyumlu olduğunu doğrulayan Kebbaşi, Başkomutanı Abdulfettah el-Burhan'ın görevden alındığına dair söylentilere itibar edilmemesi çağrısında bulundu. Kebbaşi’nin görülmesi, son dönemde hakkında hastalıktan öldüğü veya ordu komutanlığı tarafından tasfiye edildiğine dair söylentilere de bir son verdi. HDK tarafından çıkarılan söylentilerin yenilginin kanıtı olduğunu belirten Kebbaşi, HDK’nın her gün arabalarıyla kaçtığını, yağma yaptığını, yangınlar çıkardığını ve vatandaşların evlerini işgal ettiğini sözlerine ekledi.
Söz konusu güçlerin sivil kıyafetler giydiğini belirten Kebbaşi, Egemenlik Konseyi’nin üyesi konumunda. Kendisi HDK’nın tasfiyesi çağrısında bulunan en katı askeri liderlerden biri olarak kabul ediliyor.
Onlarca komutan ve asker arasında sıkı güvenlik önlemleriyle donatılan Kebbaşi, kendi deyimiyle ‘ihanet’ günü sayılan 15 Nisan’dan bu yana konuşlanan kuvvetleri denetlemek için sahada olduğuna dikkat çekti. Ordu güçlerinin yenilgiye uğramadığını vurgulayan Kebbaşi, silahlı kuvvetlerin askerlerini ve Sudan halkını ‘hainler ile yürütülen onur savaşında’ ordu etrafında toplandıkları için selamladı. “Biz HDK ile savaşmıyoruz. Onlar kullanılan araçlar. Bir yabancı istilasıyla savaşıyoruz. Onlarla birlikte savaşan yabancılar var” açıklamalarında bulundu.
Ateşkes öncesinde çatışma
Görgü tanıkları, başkentin en büyük ikinci şehri Omdurman’daki bazı mahallelerin ordu güçleri ile HDK arasında şiddetli çatışmalara sahne olduğunu aktardı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Hartum'un güneyindeki eş-Şekilab bölgesindeki acil servis, HDK’ya bağlı Tiba kampı yakınlarındaki bölgede meydana gelen şiddetli çatışmalar nedeniyle vatandaşlardan evlerinde kalmalarını ve dışarı çıkmamalarını istedi. Başkent Hartum'un güneyindeki eş-Şecera bölgesinde savunma sanayilerine yönelik Yermuk fabrikası ve Zırhlı Kolordu komutanlığı çevresinde ordu ile HDK arasındaki çatışmalar sürüyor. HDK, buranın kontrolünü ele geçirdiğini iddia ediyor.
Egemenlik Konseyi üyesi el-Hadi İdris'in Kuzey Hartum’daki Kafuri bölgesindeki evi, Sudan ordusuna ait savaş uçakları tarafından hava saldırısına maruz kaldı. Siviller arasında ölüm meydana gelmezken bazı araçlar ise imha edildi. İdris başkanlığındaki Sudan Kurtuluş Hareketi ve Geçiş Konseyi, yakınlarda askerinin bulunmadığı sivil bir bölgenin vurulduğu bu eylemi kınadı. Savaşı reddeden pozisyonuna bağlılığını teyit etti ve savaşın derhal durdurulması çağrısında bulundu. Ayrıca savaşan tarafları diyalog dilini korumaya ve ülkeyi yıkımdan kurtarmaya çağırdı. Hareket, İdris’in iyi olduğunu, savaşın ilk gününden itibaren yürüttüğü çabaları iç ve dış iletişim yoluyla sürdürdüğünü söyledi.
Guterres’ten Volker'a bağlılık açıklaması
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Sudan hükümetinin reddine rağmen Birleşmiş Milletler'in (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz’e bağlılığını vurguladı. BM Genel Sekreterliği'nden bir sözcü, dün yaptığı açıklamada, Sudan hükümetinin Peretz’i persona non grata ‘istenmeyen bir kişi’ olarak görmesinin BM ilkeleriyle çeliştiğini ve bunun uygulanamayacağını söyledi. Peretz’in açıklamasının değişmediğine işaret etti.
Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric de “Peretz'in duruşu değişmiş değil. Genel Sekreter'in tutumu, geçen hafta Güvenlik Konseyi'nde ifade ettiği şekliyle devam ediyor” diyerek Peretz'e duyulan mutlak güvene işaret etti.
Sudan Dışişleri Bakanlığı tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, Peretz'i ‘persona non grata’ ilan etmiş, kendisini yaklaşık iki aydır devam eden çatışmada taraf tutmakla suçlamıştı. Öncesinde ise uluslararası örgüt, Burhan’ın Peretz'in değiştirilmesi talebine yanıt vermemişti.
Bu açıklama, BM’nin perşembe günü Twitter üzerinden duyurduğuna göre, Peretz’in bir dizi diplomatik görüşme için Etiyopya'nın Addis Ababa şehrine geçtiği sırada kaydedildi.
Burhan, yaklaşık iki hafta önce Genel Sekreter Antonio Guterres'ten Peretz'in yerine bir başkasının getirilmesini istemişti. Zira Peretz, 15 Nisan'da ordu ile HDK arasında çıkan çatışmayı körüklemekle suçlanıyor. Ancak Guterres, Peretz'e güvendiğini yineledi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
