Tayland'da sandıktan değişim talebi çıktı: Cunta karşıtları yeni bir hükümet kurabilecek mi?

Yüzde 36'lık oyla seçimleri kazanan 42 yaşındaki Pita Limjaroenrat'in başbakan olabilmesi için başka engelleri de aşması gerekiyor

Seçimleri kazanan 42 yaşındaki Pita, Harvard mezunu bir iş insanı (Reuters)

Tayland'da 14 Mayıs'ta yapılan seçimleri kazanan cunta karşıtı partiler yeni bir hükümet kurmak için koalisyon oluşturmaya karra verdi.

Seçimlerde en çok oyu alan İleri Partisi'nin lideri Pita Limjaroenrat, koalisyon kurmak için 7 partiyle birleştiklerini söyledi.

Koalisyonu "umudun ve değişimin sesi" olarak tanımlayan 42 yaşındaki Pita, tüm partilerin başbakan olması için kendisini desteklediğini ifade etti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ülkede cunta karşıtı partilerin seçimi kazanmasına rağmen hükümet kuramayacağı ve hükümetin yeniden askeri cuntanın desteklediği partiler tarafından kurulabileceği endişesi vardı.

Bu endişelerle ilgili konuşan Pita, 8 partinin meclisin alt kanadında, 313 oya ulaştıklarını belirterek, "Kesinlikle bir hükümet kuracağız" ifadelerini kullandı.

Pita, "Ortak bir anlaşmaya varmak ve farklılıklarımızı bir kenara koymak için buradayız" diye konuştu.

Ancak seçimleri beklenmedik şekilde kazanan reform yanlısı Pita'nın başbakan olabilmesi için önünde Senato, mahkemeler, ordu ve koyu muhafazakar müesses nizam gibi aşması gereken engeller bulunuyor. 

Sandalye matematiği seçim sonuçlarının önüne geçti

Tayland'da parlamentonun alt kanadında 500 sandalye bulunuyor ve yeni başbakanın hükümet kurabilmek için 376 oy alması gerekiyor. Parlamentonun üst kanadı olan Senato'da ise ordu tarafından atanan 250 senatör bulunuyor.

Bu nedenle Senato'nun yeni kurulacak hükümeti veto edebileceği endişeleri bulunuyor.

Bun karşın Pita, seçimlerde oyların yüzde 36'sını almayı başaran partisinin iktidar yürüyüşünün demokratik olarak kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Pita'nın liderlik ettiği İleri Partisi, pazar günkü seçimlerde en çok oy alan ikinci parti konumundaki Pheu Thai'yle bir koalisyon kurmak için anlaşmaya varmıştı.

Seçim sonuçlarının ardından İleri 152 sandalye kazanırken, Pheu Thai'yse 141 sandalye kazandı.

Pita, "Mecliste kazandığımız 313 sandalye normal bir demokratik sistemde yeterli ve başka ortaklar aramaya ihtiyacımız yok" dedi.

Seçimlerde İleri Partisi'ne verilen desteğin ciddi şekilde artması ve iki ana muhalefet liderinin meclis çoğunluğunu ele geçirmesi, 2014'teki darbeden bu yana ülkeyi yöneten askeri yönetime sandıktan onay çıkmaması anlamına geliyor.

İleri Partisi ve destekçileri, askeri cunta tarafından oluşturulan ve tüm üyeleri atanan Senato'nun veto yetkisini kullanmasının sandıktan çıkan iradeyi yok saymak anlamına geleceğini savunuyor.

Birkaç senatör yeni kurulacak koalisyonu destekleyeceklerini söylerken, Pita'nın ittifakı parlamentonun alt kanadında 376 barajını aşma konusunda da umutlu olduklarını belirtiyor.

"Krala ihanet yasası" yeniden gündemde

Pita ve partisi, önerdikleri reform programıyla özellikle Taylandlı gençlerin güçlü desteğini almayı başarmışlardı. 

İleri Partisi'nin reform programında kraliyet ailesini eleştirenlerin ciddi şekilde cezalandırılmasını öngören yasalarda yapılacak değişiklikler de yer alıyor.

Tayland'daki koyu muhafazakar statükonun kırmızı çizgilerinden biri olan "krala ihanet yasası", kraliyet ailesini eleştirenlerin 15 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını öngörüyor.

Asya ülkesinde geçen yıllarda demokrasi talebiyle sokağa dökülen yüz binlerce genç, kraliyet ailesinin yetkilerinin azaltılmasını talep ederek uzun yıllardır devam eden bir tabuyu yıkmıştı.

Cunta lideri sandıktan çıkamadı, üçüncü parti Pita'ya karşı

Seçimlerde en çok oyu alan üçüncü parti olan Bhumjaithai'nin hükümet görüşmelerinde de "kral yapıcı" rolü oynaması bekleniyor. 

İleri Partisi'nin reform planına karşı çıktıklarını açıklayan Bhumjaithai koalisyonu desteklemeyeceklerini açıkladı. İleri Partisi de 70 sandalyeli Bhumjaithai'yi koalisyona katılmaya davet etmeyeceklerini kamuoyuna duyurmuştu.

Pita'nın kuracağı koalisyona karşı çıkan senatörlerin Bhumjaithai etrafında toplanarak başka bir hükümet kurulması için çalışma yürüteceği tahmin ediliyor.

Öte yandan, 2014'teki darbeye liderlik eden ve o günden bu yana ülkeyi yöneten Prayut Chan-o-cha'nın partisi seçimlerde sadece 36 sandalye kazanabilirken, eski genelkurmay başkanı Prawit Wongsuwan'ın partisiyse 40 sandalyede kaldı.

Cunta yönetimine karşı kırılma anı

Cunta liderlerinin ve destekledikleri partilerinin reformcuların kazandığı seçimde çok az sayıda sandalye kazanabilmesi, Tayland'da neredeyse 10 yıldır devam eden askeri yönetime karşı bir kırılma anı olarak değerlendiriliyor.

Seçimleri kazanan İleri Partisi'nin, kamuoyunda kendisinden yana esen rüzgarları kullanarak parlamentodan onay almaya çalışması bekleniyor.

Bazı uzmanlar ordunun eski yöntemlerle parlamentoya müdahale etmesi durumunda halkın öfkesiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğerleriyse, 2020 ve 2021'de sokak gösterilerine destek veren ve büyük siyasi reformlar vadeden Pita'nın başbakan olması durumunda yeni bir askeri darbe ihtimalinin bulunduğunu söylüyor.

Ülke yasalarına göre Pita ve ittifakının yeni hükümeti kurmak için 60 gün süresi bulunuyor.
 

Independent Türkçe, CNN, BBC, Arab News, SCMP

Derleyen: Barış Kaygusuz

DAHA FAZLA HABER OKU