Birleşik Krallık'ın (BK) başkenti Londra'da kurulan bağımsız bir halk mahkemesi, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Uygurlara ve diğer etnik azınlıklara karşı soykırım suçu işlediğine hükmetti.

Tanıklıklara ve uzman görüşlerine dayandığı aktarılan kararda, Müslüman azınlıklara yönelik eylemlerin "birincil sorumluluğunun" Başkan Şi Cinping de dahil olmak üzere Çin'in üst düzey yetkililerine ait olduğu ifade edildi.

Kararı mahkemeye başkanlık eden Britanyalı avukat Geoffrey Nice duyurdu. Çin'in Uygurların doğum oranlarını düşürerek, onların ve diğer azınlıkların nüfusunu uzun vadede azalttığını söyleyen Nice, şöyle devam etti:

"Mahkeme, Başkan Şi Cinping, Chen Quanguo ve Çin Komünist Partisi'ndeki ve Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki diğer üst düzey yetkililerin Sincan'daki eylemlerden birincil derecede sorumlu olduğuna karar vermiştir.

Avukat, "Yaşanmış olabilecek münferit suç eylemleri, tecavüz veya işkence, Çin Başkanı ve diğerlerinin detaylı bilgisi dahilinde olmayabilir" diye ekledi:

Ancak mahkeme, bunların Başkan Şi ve diğerlerinin teşvik ettiği siyasetin ve dilin doğrudan sonucu olduğuna ve dahası, Çin Halk Cumhuriyeti gibi katı hiyerarşinin olduğu bir ülkede bu politikaların en tepedekilerin örtülü veya açık yetkisi olmadan uygulanamayacağına hükmetmiştir.

Karar, jüri heyetinin tanıklıkları gözden geçirip tartıştığı, aylar süren bir dizi duruşmanın ardından geldi.

Söz konusu mahkeme, 2020'de Avukat Nice'ın ve Uygur aktivistlerin çabaları sonucunda Britanya hükümetinin yetkilendirmesinin dışında kurulmuştu.

Bu nedenle mahkemenin yaptırım veya infaz yetkisi bulunmuyor. İnternet sitesinde ise "tamamen bağımsız hareket etme" ve "Çin'in uluslararası suçları işleyip işlemediğine dair tarafsız ve üzerinde düşünülmüş bir yargıya varmak için delilleri incelemekle yetinme" sözü veriliyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, mahkemeyi "tam bir Çin karşıtı komedi" diye nitelerken, Birleşik Krallık Büyükelçisi Zheng Zeguang da "Çin'in itibarını sarsmayı amaçlayan siyasi bir manipülasyon" nitelemesine başvurmuştu.

Zheng, eylülde düzenlediği bir basın toplantısında şu ifadeleri kullanmıştı:

Bu organizasyon, Çin'in imajını zedelemek, Britanya halkını yanıltmak, Çin halkı ve Britanya halkı arasındaki iyi hali yok etmek ve Çin-BK ilişkilerinin sorunsuz ilerleyişini bozmak için tasarlandı.

Öte yandan Çin ve BK ilişkilerinde bir süredir diplomatik boykot gerilimi yaşanıyor.

Mahkemenin kararından kısa süre önce BK Başbakanı Boris Johnson, bakanlar ve yetkililerin Pekin'de Şubat 2022'de düzenlenecek Kış Olimpiyatları'nı boykot edeceğini açıklamıştı.

BK hükümetinin Çin'deki insan hakları ihlallerine yönelik endişelerini dile getirmekte "tereddüt etmediğini" söyleyen Johnson, sözlerini şöyle sürdürmüştü:

Pekin'deki Kış Olimpiyatları'na etkin bir şekilde diplomatik boykot uygulanacak, hiçbir bakan veya yetkilinin katılması beklenmiyor.

 

Independent Türkçe, CNN International, NTV Spor