Gözün duyarlılığının azalmasının, demans teşhis edilmeden 12 yıl önce beyindeki gerilemelerin işareti olabileceği bulundu.

Birleşik Krallık'ın Norfolk bölgesinde yaşayan 8 bin 623 sağlıklı kişinin incelendiği bir araştırmada gözdeki problemlerin bilişsel gerilemenin erken belirtisi olabileceği tespit edildi. 

Scientific Reports adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmada yaşları 48'le 92 arasında değişen katılımcılar 2004-2011 döneminde izlendi. Çalışmanın başında gözlerinin duyarlılığını ölçmek için bir teste tabi tutulan katılımcılardan hareket eden noktaların bulunduğu bir alanda bir üçgenin belirdiğini görür görmez bir düğmeye basması istendi.

Çalışmanın sonunda 537 katılımcıda demans başladığı saptanırken bu kişilerin üçgeni, demansa yakalanmayanlardan çok daha yavaş gördüğü kaydedildi. 

Araştırmacılar bunun Alzheimer hastalığıyla bağlantılı amiloid plakların ilk olarak beynin görmeyle ilişkili bölgelerini etkilemesinden kaynaklandığını söylüyor. 

Demans beyin fonksiyonlarında süregelen bir düşüşle bağlantılı semptomları ifade ederken Alzheimer demansın türleri arasında yer alan bir hastalık. Alzheimer genellikle hafıza sorunlarıyla fark ediliyor fakat yeni çalışmayı yürüten araştırmacılar görme becerisini ölçen testlerin daha erken teşhis konmasını sağlayabileceğini düşünüyor. 

Loughborough Üniversitesi'nden Eef Hogervorst, Ahmet Begde ve Thom Wilcockson çalışmalarını açıklamak üzere Conversation için kaleme aldıkları yazıda şu ifadeleri kullandı: 

Alzheimer hastalığında nesnelerin ana hatlarını görme (kontrast duyarlılığı) ve belirli renkler arasında ayrım yapma (mavi-yeşil spektrumunu görme yeteneği demansın erken dönemlerinde etkilenir) gibi görsel işlemeyi etkileyen başka noktalar da var ve bunlar kişinin hayatını hemen farkına varmadan etkileyebiliyor.

Araştırmacılar demans hastalarının yeni tanıştıkları kişilerin yüzlerini düzgünce taramadığını da belirtiyor. Çalışmanın yazarları, sağlıklı kişilerin yeni gördüğü birinin yüzünü hafızasına kazımak için gözlerden buruna ve ağza doğru bir tarama işlemi gerçekleştirdiğini söylüyor:

Aslında demanslı kişilerle çalışan bazı doktorlar, bu kişilerle tanıştığında demanslı olduklarını anlar. Demanslı kişiler bazen kaybolmuş gibi görünebilirler çünkü gözlerini bilinçli bir şekilde hareket ettirerek çevreyi taramazlar ve buna yeni tanıştıkları kişilerin yüzleri de dahil.

Alzheimer hastalarının dikkat dağıtıcı uyaranları görmezden gelmede sorun yaşamasını da erken belirtiler arasında sayan bilim insanları, bunun göz hareketi kontrolü sorunu şeklinde ortaya çıkabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar halihazırda göz hareketlerinin hafızayı güçlendirmede işe yarayıp yaramayacağını anlamak üzere testler yapıyor. Öte yandan göz hareketlerini ölçmek için kullanılan mevcut teknolojilerin pahalı ve karmaşık olmasının engel teşkil ettiğini belirtiyor:

Daha ucuz ve kullanımı kolay göz takip cihazları kullanıma sunulana kadar erken evre Alzheimer'ı teşhis etmek için göz hareketlerini kullanmak laboratuvar dışında mümkün değil.

Independent Türkçe, Conversation, NHS, Scientific Reports

Derleyen: Büşra Ağaç