Libya’daki düzensiz göçmenlerin sayısını kontrol etmek ve göçmenleri yakalayıp Akdeniz'den geri göndermek için yürütülen operasyonlar sürüyor. Avrupa’ya göçü engellemek için sarf edilen çabaların kapsamı ve göçmen gruplarının geniş Libya sınırları boyunca devam eden akışının ardındaki nedenler hakkında ise birçok soru gündeme gelmeye başladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Libya’da yasa dışı göçle mücadele ile ilgili yetkililer geçtiğimiz iki hafta içinde Sabratha şehrinin de aralarında bulunduğu kıyılar üzerinden Avrupa’ya göç etmeye hazırlanan göçmen gruplarının gözaltına alındığını duyurdu. Aynı zamanda insan kaçakçılığı çetelerinin işlettiği ‘gizli depo ve hücrelerden’ kaçırılan onlarca göçmenin ‘kurtarıldığı’ da açıklandı.
Libya’nın batısındaki eski bir üst düzey güvenlik yetkilisi ‘göçle mücadeleyle ilgili resmi kurumların gösterdiği çabalara’ işaret etti. Komşu ülkelerden ülkeye yönelik göçmen akışı ile Avrupa kıyılarına kaçırılmalarına yönelik yasa dışı çalışmaların durmadığını vurguladı. Bunu birkaç nedene bağlayan, ismini vermek istemeyen yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ‘Libya’nın batısında ve doğusundaki güvenlik ve askeri alanlardaki önemli isimleri, şu veya bu şekilde göçmenlerin sınırı geçmelerine izin vererek kaçakçılıktan kâr elde etmekle’ itham etti. “Bu durumdan yararlanan kişileri, önceki rejimin devrilmesinden bu yana kendilerine milyonlar kazandıran faaliyetlerinden vazgeçmeye zorlayan nedir?” diye sordu.
Uluslararası Göç Örgütü, Libya’daki ofisi aracılığıyla dün yaptığı açıklamada, 11-17 Şubat tarihleri arasında denizden Avrupa’ya geçmeye çalışan 74 göçmenin durdurulup Libya’ya geri gönderildiğini duyurdu. Örgüt geçen haftanın sonunda 442 göçmenin kurtarılıp Libya’ya geri gönderildiğini, bu yılın başından bu yana toplam düzensiz göçmen sayısının bine yükseldiğini açıklamıştı.
Pazar günü, İtalya’nın en yüksek temyiz mahkemesi, hayır kurumları ve insan hakları grupları tarafından övgüyle karşılanan bir kararla, ‘göçmenlerin denizden Libya’ya geri gönderilmesinin yasa dışı’ olduğuna karar verdi.
Reuters’a göre mahkeme 2018’de 101 göçmeni lastik bottan kurtarıp Libya’ya geri götüren İtalyan römorkörü ‘Aso 28’in kaptanının cezasını onayladı.
Mahkeme, kurtarma işleminin Libya’ya yaklaşık 105 kilometre uzaklıkta uluslararası sularda gerçekleştiğini, göçmenler arasında hamile kadınların ve çocukların da bulunduğunu belirtti.
Libyalı insan hakları aktivisti ve Biladi İnsan Hakları Vakfı Başkanı Tarık Lamlum, ‘göçmen kaçakçılığı operasyonları yürüten silahlı grupların sayısında artış’ olduğuna işaret etti.
Lamlum, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda şunları söyledi:
Libya’da kaçakçılık operasyonları büyük ölçüde kolaylaştı ve ne yazık ki gerek Batı’dan gerek Orta Bölge’den, gerekse Doğu’dan birçok kimse bu işin içinde. Göçmen kaçakçılığı, güvenlik servislerinin yerlerini bildiği, insanların tutulduğu çok sayıda depo ile Zuvare ve Sabratha bölgelerinde giderek artıyor. Bu depoları ve alanları ifşa etme ve içindekileri kontrol etmeye yönelik çalışmalar, ilgili kurumların politikalarıyla bağlantılı olmaya devam ediyor ve ne yazık ki bu politikalar hükümete ait.
Akdeniz kıyısında, başkent Trablus’un yaklaşık 70 kilometre batısında yer alan Sabratha, başkentin doğu ve batısındaki Zawiya, Zuvare ve Garabulli gibi diğer şehirlerle birlikte düzensiz göçmenlerin Avrupa ülkelerine en önemli çıkış noktalarından biri sayılıyor.
Lamlum Libya’da kaçakçılık operasyonlarını yönetenlerin etkisinin boyutuyla ilgili ikinci bir noktaya dikkat çekti. Bununla ilgili olarak şunları söyledi:
Bazen korku, göçmenlerin bulunduğu depoların ihbar edilmesine engel oluyor. Diğer yandan hiçbir nüfuzu olmayan ailelerin veya kabilelerin sahip olduğu depolara da baskın yapılıyor.
Sınır Tanımayan Doktorlar pazar günü, Akdeniz’de Libya açıklarında yapılan kurtarma operasyonları sonrasında 80’den fazla göçmenin kurtarıldığını, ikisinin yaşamını yitirdiğini, üçünün de kayıp olduğunu bildirdi.
Libya Ulusal Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanlığı, Bakan İmad et-Trabelsi’nin Avrupa Birliği’nin Libya Büyükelçisi Nicola Orlando ile bakanlık ve AB misyonu arasında yasadışı göç dosyasına ilişkin güvenlik alanında iş birliği olanaklarını görüştüğünü söyledi.
Bakanlık dün yaptığı basın açıklamasında, toplantı sırasında Bakanlığın Libya devletinin güney sınırlarının güvenliğine yönelik çabalarının desteklenmesinin yanı sıra Avrupa Birliği’nin düzensiz göçmenlerin ülkelerine ‘gönüllü olarak sınır dışı edilmesine’ verdiği destekle ilgili bazı teknik konuların da tartışıldığını belirtti.
Dibeybe temmuz ayında Roma’da düzenlenen kalkınma ve göç konulu uluslararası bir konferansta, göç dosyasını çözmeye yönelik hükümetinin üç ana prensibe dayanan vizyonunu sundu. Bu dosyada ilgili ülkeler arasında dengeli bir ortaklık kurulması ve bunun ülkeler arasındaki ikili iş birlikleri ile sınırlandırılmaması ilk prensip olarak belirtildi. İkinci prensip bu göçmenlerin transit ülkelere yerleştirilmesinin reddedilmesi ve bu yaklaşımın ‘bu ülkelerin ulusal egemenliğine ve sosyal güvenliklerine aykırı olarak’ kabul edilmesi olarak vurgulandı.
Dibeybe sunduğu üçüncü prensipte ise ‘göç dosyasına adil ve kapsamlı bir yaklaşımla, uygulamaların yalnızca Akdeniz’e değil, kaynak, transit ve varış ülkelerine odaklanarak bu yüklerin adil bir şekilde paylaşılmasını sağlamak’ olduğunu belirtti.
İtalya ve diğer Avrupa hükümetleri, Kuzey Afrika’dan deniz yoluyla gelen insanlara ciddi kısıtlamalar getirmek isteyen sağcı partilere verilen desteğin artmasıyla birlikte, son yıllarda göç konusunda giderek daha sert bir duruş sergilemeye başladı.
Libya’dan İtalya’ya deniz yoluyla göç için en çok kullanılan rotalardan biri konumunda.
Uluslararası insancıl hukuka göre göçmenler, ciddi kötü muameleye maruz kaldıkları ülkelere zorla geri gönderilemiyor. Libya’da göçmenlere yönelik geniş çaplı kötü muamele vakalarının çoğu belgelenmiş durumda.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
