Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy dün yaptığı açıklamada, ülkedeki kurumsal taraflar, devam eden anlaşmazlıkları çözerek seçimlere ulaşmak amacıyla önkoşulsuz müzakere masasına oturmazlarsa, Libya’nın parçalanmaya sürüklenme tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu. Bathiliy, sürece yapıcı bir şekilde katılmaları için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerini Libyalı taraflara baskı yapmaya çağırdı.

Bathiliy, ülkedeki kurumsal tarafların seçim yapılmasının önünü açmak için farklılıkları gidermeye hazır görünmediğini söyledi. Libya'daki tarafların ‘statükoyu koruyacak şekilde diyaloğa katılmadan önce koşulları belirlemeye devam ettiğini’ kaydetti.

Bathiliy, New York'ta BMGK üyelerine verdiği brifingde şu ifadeleri kullandı:

“Muammer Kaddafi'nin devrilmesinden 13 yıl sonra Libyalılar halen sürdürülebilir barış ve demokrasi isteklerini gerçekleştirmeyi bekliyor. Seçimlere ilişkin anayasal ve yasal çerçevenin 2023 yılında Temsilciler Meclisi (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi (DYK) tarafından ortaklaşa oluşturulan Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi tarafından tamamlanması ve daha sonra TM tarafından kabul edilmesine rağmen, 11 aydan fazla süren bir süreçte, Libya'daki kilit paydaşlar, uzun zamandır beklenen seçimlere giden yolu açmak amacıyla siyasi açıdan tartışmalı konuları çözmeye isteksiz görünüyor.”

Bathiliy, ana taraflarla diplomatik çabalarına rağmen ‘hiçbirinin başlangıçtaki pozisyonundan kararlı bir adım atmadığını’ da sözlerine ekledi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre taraflar ‘diyaloga katılımlarının ön koşullarını’ yineleyerek ‘statükoyu korumanın kendilerine yakıştığını’ belirtti.

Bathiliy ayrıca kendisine göre gündemdeki ana konunun ‘birleşik bir hükümetin kurulması’ olduğunda ısrar eden TM Başkanı Akile Salih ile yaptığı görüşmelerin bazı yönlerini de açıkladı. Diğer yandan, DYK Başkanı Muhammed Takala, 6+6 Ortak Komitesi tarafından onaylanan projeye geri dönüş talebiyle TM tarafından yayınlanan seçim yasalarını reddetmeye devam ediyor. Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise ‘seçimler yapılana kadar istifa etmeyeceği’ konusunda ısrar ediyor.

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter'in, iki hükümetin de müzakerelerde yer almasını veya her ikisinin de hariç tutulmasını talep ettiğini belirten Bathiliy açıklamasının devamında “Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ise taraf olarak görülmeyi reddediyor ancak girişimimi desteklemek için kolaylaştırıcı olarak çalışmaya hazır” dedi. Bathiliy, ‘ileriye giden yolun, 2021'de seçim yapılmasını engelleyen tüm sorunların müzakereler ve ana kurumlar arasında siyasi çözüm yoluyla ele alınmasından geçtiğine’ inandığını belirterek Libya'daki tüm kurumsal aktörlere ‘önkoşulları tartışmadan diyaloğa katılma’ çağrısında bulundu. Bazı kilit paydaşlar tarafından dile getirilen endişelerin giderilmesi çağrısı yapan Bathiliy, bu doğrultuda kaynakların dağıtımının şeffaf ve adil bir şekilde yönetilmesi adına geçici bir mekanizma kurulması ve tüm adaylara eşit fırsatlar sunulması için güvenceler sağlanması da dahil olmak üzere, seçimlerin, diğerlerinin zararına olacak şekilde ‘kazanan her şeyi alır senaryosuna’ yol açmamasının gerekliliğine işaret etti. BM’nin ve uluslararası toplumun, Libyalı taraflara bu sürece yapıcı bir şekilde katılmaları yönünde baskı uygulamak için kararlı bir rol oynaması gerektiğine inanan Bathiliy, uluslararası toplumun tüm üyelerinden ‘ortak eylem ve koordineli yaklaşım’ çağrısında bulundu. Bathiliy ayrıca ulusal uzlaşma kanunu taslağına ilişkin olarak, 3 Ocak'ta TM'de tartışılan ve yeni bir uzlaşma mekanizması kurarak Başkanlık Konseyi'ni atlatmış gibi görünen bu taslakla ilgili ‘endişesini’ dile getirdi. Bu önerinin ‘uluslararası uygulamalarla çeliştiğini ve sivil toplum örgütleri ve mağdurlarla kapsamlı istişareler yoluyla formüle edilmediğini’ kaydetti.

Seçimlere ilişkin vizyonu ve bunları sahada gerçekleştirme imkanlarının kapsamı ile ilgili olarak da konuşan Bathiliy, ‘Libya'daki ana paydaşlar arasında siyasi bir çözüm olmadan, güvenilir ulusal seçimlerin yapılması konusunda ilerlemenin mümkün olmayacağını’ belirtti. Libyalı liderlere, tartışmalı tüm konuları görüşmek üzere ‘kendi çıkarlarını bir kenara bırakıp iyi niyetle müzakere masasına oturma’ çağrısında bulunan Bathiliy açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Libya'nın birçok endişe verici işaretin beklediği gibi parçalanmaya sürüklenmesini önlemek için, ülkeyi seçimlere götürecek birleşik bir hükümet oluşturmak amacıyla ana paydaşlar arasında acil bir siyasi anlaşmaya ihtiyaç var.”

Bathiliy salı günü el-Humus Şehri Sosyal Konseyi üyeleriyle bir araya gelerek ‘yeni seçim yasalarının kendi toplumları ve seçim bölgeleri üzerindeki potansiyel etkisi’ konusundaki endişelerini dile getirdi. Konsey, toplantıyla ilgili ek ayrıntı vermedi. Ancak Bathiliy, X platformu aracılığıyla Libyalı politikacıların ‘ülkede devam eden siyasi kutuplaşma durumuyla meşgul olduklarından’ bahsettiklerini söyledi. Ayrıca ‘ulusal kurumlara meşruiyet kazandırmanın ve Libya'nın daha fazla bölünmeye sürüklenmesini önlemenin tek yolu olarak birliğin güçlendirilmesi ve seçim yapılması gerektiğini’ vurguladıklarını kaydetti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın