Türkler kısa sürede Helenistik devri nasıl kapattılar?

Umut Ataseven Independent Türkçe için yazdı

1066 yılı, Anglo-Sakson İngiltere'nin sonunu ve Norman boyunduruğu, Britanya Adaları'nın anakaradaki bir Avrupa gücü tarafından son başarılı askeri işgali ve Beowulf'un Anglo-Sakson'unun Shakespeare'in tamamen Fransızcaya batırılmış diline dönüştürülmesinin başlangıcı olarak görülebilir.

Hızlı bir Amazon kapı aralaması, 1066 olaylarını kapsayan binden fazla İngiliz tarihi kaynak bize bu olaylardan başlıklar sunar. Buna karşılık, 1071 yılı Orta Doğu tarihi için yalnızca 12 kayıt vermektedir. 

Ancak bu son yıl, dünya tarihinde tartışmasız 1066'dan çok daha önemliydi; Bu, Ağrı Dağı'nın gölgesinde, Sultan Alp Arslan komutasındaki Selçuklu Türklerinin Bizans imparatoru IV. Romanus'un ordusunu Malazgirt’te ezdiği zamandır.

Selçuklu zaferi Bizans İmparatorluğu'nda kaos yarattı; IV. Romanus tahtını kaybetti ve Oğuz boylarından Türkler, imparatorluğun geniş Anadolu kalbini kendileri için talep etmek için zaman kaybetmedi.

Bir kuşak içinde Selçuklular, Bizans İmparatorluğu'nun eski çekirdeğini, Ege'den Çin sınırlarına kadar uzanan, Büyük Darius ve Xerxes'in İran'ınki kadar geniş bir imparatorluğun en batıdaki uzantısı olan kalıcı alanlarından biri haline getirmişlerdi.

Alp Arslan'ın mülkiyetinin temeli İran'dı, ancak onun haberi olmadan, Oğuzların kalıcı etkisinin gelecek yüzyıllarda yayılacağı Anadolu dışındaydı.
 

 

Bizans, uzun vadede Malazgirt’teki yenilgiden kısmen kurtulacak olsa da, 1071'den sonra geriledi ve kendisini bir Balkan gücü olarak yeniden icat etti.

Elbette, eski Doğu Romalılar Anadolu'nun kuzeybatı kadranını ve kuzeydoğudaki Trabzon gibi kıyı kenarlarını tuttular.

Ancak Rum Sultanlığı, yarımadanın güneybatısını, merkezini ve doğusunu işgal ederek, İznik ve Smyrna gibi antik Yunan şehirleri için sürekli bir tehdit oluşturan tüm bu bölgelerin üzerinde belirdi.

"Rom" terimi açıkça Roma'nın bir tasviridir; Selçuklular kendilerini Doğu Roma İmparatorluğu'nun haklı mirasçıları olarak görüyorlardı.

Selçuklu hanedanı 1200'lerde gerilediğinde, yerini görünüşte beyhude iç savaş döngülerine hapsolmuş düzinelerce devlet adamı aldı.

Ancak bu girdaptan Osmanlıların önderlik ettiği yeni bir üstün Anadolu gücü ortaya çıktı.

Bu yeni parvenu hanedanı sonunda Konstantinopolis'i alacak ve onu imparatorluklarının başkenti yapacaktı.

1453'te Osmanlı Sultanı Fatih Sultan Mehmed, yaklaşık bin yıl önce Roma'nın yıkılmasından bu yana tüm Hıristiyan Avrupa'nın en katlı şehrini ele geçirerek Bizans'ı sona erdirmekle kalmadı, aynı zamanda kendisini “Kayser-i Rum" ilan etti.
 

 

Türkler Batı Moğolistan'dan gelse de ve modern Türk dilleri Arktik Okyanusu'nun alacakaranlık kıyılarından Bereketli Hilalin güneşle ıslanan çöllerine kadar dağılmış olsa da bugün dünyadaki Türkçe konuşanların yarısı büyük çoğunluğu Anadolu'da olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşıyor.

Alp Arslan'ın Oğuz Türkleri Anadolu'yu fethetmeyi planlamadan (Cidden. Başlangıçta saldırgan Bizanslıları defalarca geri püskürtmek için tepkisel bir dürtü olan şey, daha sonra ortak sınırlarını acımasızca araştırmak beklenmedik bir şekilde imparatoru ele geçirmek ve başkentte bir isyanla sonuçlandı.

Arslan da onunla gitti. Adeta bir omuz silkme ile Anadolu'ya doğru ilerledi ve bu kadar ileri geldikleri tavır, gelmemek neredeyse kabalık olurdu.

Ancak yarımada, İran'ı Malazgirt’ten bir asırdan daha kısa bir süre sonra Orta Asya'dan gelen yeni bir Türk kabilesi dalgasına kaybettiklerinde Selçukluların batı şüphesi olacaktı.

Bugün İran ve Irak'ın önemli Türkçe konuşan azınlıkları olmasına rağmen, tüm Orta Doğu'da Türkçe konuşanlar yalnızca Türkiye'de etnik çoğunluktadır.

Türkiye, yeni bağımsız Orta Asya ülkeleri arasında da liderlik rolü üstlenerek Çin'den sürülen birçok Uygur milliyetçisine sığındı.

Bugün Malazgirt’in Hint-Avrupa dillerinin Anadolu'daki 4 bin yılı aşkın hakimiyetinin sonunun başlangıcına işaret ettiği açıktır; Türk kültür hegemonyası karşısında Rum ve Ermeni azınlık statüsüne düşmüş ve Asya'nın en batı yarımadası, Anadolu'ya kadar uzanan bir Türk dünyasının sınırı haline gelmiştir.
 

 

Ve yine de Bizans Anadolu'nun modern Türkiye'ye bu dönüşümünün, nüfusun toptan değiştirilmesi veya yerli Rum ve Ermeni halkının kültürlenmesi (veya her iki dinamiğin bir karışımı) yoluyla gerçekleşip gerçekleşmediği sorusu devam etmektedir.

Modern genetik bize ikincisinin gerçeğe en yakın olduğunu (birkaç istisna dışında) ve Oğuz kabilelerinin eski Rum ve Ermeni üssünün tepesinde sadece yeni bir tabaka olduğunu söyler.

Kültürleşme süreci, islamlaşma, ardından yeni dönüştürülen Müslümanlar egemen seçkinlerinin etnolinguistik kimliğine asimile olurken Türkleşme yoluyla gerçekleşti.
 

 

Anadolu'nun Türk fethi, uzun süredir devam eden bir medeniyet savaşının en son salvosuydu ve sonunda Karadeniz ile Akdeniz arasındaki topraklar üzerindeki bin yıldan fazla Hıristiyan ve Yunan hegemonyasının perdesini indirecekti.

Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişi Anadolu'yu bir kez daha uygar dünyanın merkezine getirdi; Zirvede, Roma'nın en son varisi, Cebelitarık Boğazı'ndan Hazar'a kadar uzanan ve kuzeye Avrupa'nın tam kalbine ulaşan topraklar üzerinde hakimiyet kurdu ve İslam'ın gazi savaşçılarını nihayet Hıristiyanlığın egemenliğini yutacak şekilde konumlandırdı. 

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU