Çin ile Taliban arasındaki yakınlaşma nereye gidiyor?

Pekin, Kabil’deki iktidar rejimiyle siyasi ve ekonomik ilişkilerini genişletmeye çalışıyor. Ancak Uygur savaşçıların ve ailelerinin Afgan topraklarındaki varlığından endişe duyuyor

Afganistan Dışişleri Bakanı, Çinli mevkidaşını 24 Mart 2022'de Kabil'de kabul etti / Fotoğraf: AFP

Savunma Bakanı Molla Yakub ve Dışişleri Bakanı Emir Han Muttaki ile Çin'in Afganistan temsilcisi Josiah Ewing arasında yapılan toplantıda, Pekin ile işbirliğinin genişletildiği belirtildi.

Afganistan Savunma Bakanlığı'nın "X" sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada, Molla Yakub'un Josiah Ewing'e İslam Emirliği'nin doğuşuyla birlikte Afganistan'ın komşu ülkelerle, özellikle de Çin ile ikili ilişkilerinin her geçen gün daha da güçlendiğini bildirdiği belirtildi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Taliban hükümetinin Savunma Bakanlığı'na göre Çin'in Afganistan temsilcisi, Afganistan'da güvenlik ve istikrarın tesis edilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirirken, Çin'in Afgan halkına ekonomik ve ticari alanlarda yardım etmeye devam ettiğini vurguladı.

Taliban hükümetinin yayınladığı açıklamaya göre Emir Han Muttaki, Josiah Ewing ile yaptığı görüşmede Çin'in uluslararası toplantılarda Taliban'a karşı tutumundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Çinli temsilciden alıntı yapılan açıklamada, Çin'in Afganistan'ın bağımsızlığına saygı duyduğu ve Afgan iç işlerine asla karışmayacağı ifade edildi.

Çin, Taliban rejimiyle yakın siyasi ve ekonomik ilişkiler kuran ülkelerden biri ve farklı alanlarda çok sayıda Çinli heyet Afganistan'a ziyarette bulundu.

Afganistan'da cumhuriyet rejiminin devrilmesinin ardından Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Mart 2021'de başkent Kabil'i ziyaret etti.

Yi, Dışişleri Bakanı Emin Han Muttaki ve Ekonomik İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Molla Abdulgani Birader de dahil olmak üzere Taliban hükümetinin üst düzey yetkilileriyle görüştü.

Çin Dışişleri Bakanı'nın Afganistan ziyareti, yabancı yetkililerin bu ülkeyi nadiren ziyaret ettiği bir dönemde gerçekleşti.

Bu yıl Çin hükümeti, birçok kez bazı Taliban yetkililerine bölgesel ve uluslararası toplantılarda konuşma ve toplantılara katılma fırsatı verdi.

Çin'in bu yaklaşımı, Pekin ile Kabil arasındaki ilişkilerin her zamankinden daha sıcak hale geldiğini gösteriyor.

Aynı şekilde Taliban hükümetinin Başbakan Yardımcısı Mevlevi Abdulkebir de geçen ağustos ayında Güney Asya- Çin İthalat ve İhracat Fuarı'nda sanal alan aracılığıyla bir konuşma yaptı.

Abdulkebir, Çin'in Afganistan ile işbirliği ve ticari ilişkilerinin genişletilmesinden dolayı derin şükranlarını dile getirdi.

Ekim 2023'te Çin hükümeti, Emir Han Muttaki'yi Himalaya toplantısına davet etti.

Bu toplantıda Himalaya ülkeleri ekonomik ilişkileri, bölgesel iletişimi ve bu bölgedeki iklim değişikliklerini ele aldı.

Emir Han Muttaki ise minnettarlığını dile getirerek, Çin hükümeti tarafından kendisine yapılan bu davet için Liu Xiaoying'e teşekkür etti.

Çin ayrıca, Sanayi Bakanı Nureddin Azizi başkanlığındaki Taliban hükümet heyetini, bu ayın sonunda en az 130 ülkeden temsilcilerin katılımıyla düzenlenmesi planlanan üçüncü Bir Kuşak Bir Yol Uluslararası İşbirliği Forumu'na katılmaya davet etti.

Taliban'ın Afganistan'da iktidara gelmesinin ardından Çin hükümeti, Afganistan'ın madenlerine, kaynaklarına ve zenginliklerine yatırım yapma konusundaki büyük arzusunu dile getirdi.

Taliban hükümeti, Kuzey Amuderya Havzası'ndan (Ceyhun Nehri) petrol çıkarmak üzere Çinli bir şirketle 540 milyon ABD doları değerinde bir sözleşme imzaladı.

Aynı şekilde bu Çinli şirketin petrol çıkarma hacmini arttırdığı da belirtildi.
 


Taliban ayrıca, Çin'den Afganistan'ın en büyük bakır madeni olarak kabul edilen Aynak bakır madeninde madencilik faaliyetinin başlatılmasını istedi.

Çin, en pahalı madenlerden biri olarak kabul edilen lityum madenlerinin çıkarılmasına da yoğun bir ilgi gösteriyor.

Bu konuda Taliban'la görüşmelerde bulunuldu. Bilindiği üzere lityum, elektrik enerjisi depolama özelliğine sahip olup telefon, elektrikli araba, bilgisayar ve drone pillerinin yapımında kullanılıyor.

Ancak Taliban hükümeti ile Çin arasında imzalanan bu sözleşmeler, Taliban rejiminin gayri meşru olması nedeniyle yerel ve uluslararası eleştirilere maruz kaldı.

Independent Farsça'nın haberine göre Çin, Taliban rejimiyle siyasi ve ekonomik ilişkilerini genişletmeye çalışıyor.

Ancak Uygur savaşçıların ve ailelerinin Afgan topraklarındaki varlığından endişe duyuyor.

Çin hükümeti, gizlice Taliban'dan Uygur tehdidini geri püskürtmesini istedi ve Taliban ise Afgan topraklarının hiçbir grup veya ülkeye karşı kullanılmayacağını iddia ediyor.

Çin, ABD'nin Afganistan'daki askeri misyonunun sona ermesini kendisi için bir başarı olarak görüyor.

Taliban'ın ABD'nin ve genel olarak Batı'nın gerçek rakiplerinden biri olarak kabul edilen Çin ile işbirliğine ne kadar süre devam edeceği zaman geçtikçe netleşecek.

Bazı ABD'li siyasi figürler, özellikle de yaklaşan başkanlık seçimlerinin Cumhuriyetçi adayı Donald Trump, Çin'in Afganistan'daki etkisi konusunda ciddi endişelerini dile getirdi.

 

 

Independent Farsça

DAHA FAZLA HABER OKU