Kolombiya'da ultra işlenmiş sağlıksız gıdalardaki vergileri artıran yasa, kamu sağlığında çığır açıcı bir gelişme olarak görülüyor.
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro'nın vergi reformu kapsamında mecliste görüşülen yasa, 1 Kasım'da yürürlüğe kondu.
Yeni yasa kapsamında çikolata ve cips gibi tuz ve doymuş yağ oranı yüksek ultra işlenmiş gıdalarla şekerli içeceklere ilk etapta yüzde 10 ek vergi getirildi. Söz konusu oran gelecek yıl yüzde 15'e, 2025'teyse yüzde 20'ye çıkarılacak.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Birleşik Krallık'ın (BK) tanınmış gazetelerinden Guardian, Petro hükümetinin uygulamasını "dünyada bir ilk" diye aktardı.
Imperial College London'dan Franco Sassi, "Kolombiya'nın modeli daha önce gördüklerimizden daha geniş kapsamlı ve diğer ülkelere örnek teşkil edebilir" dedi.
İspanya'nın önde gelen gazetelerinden El Pais ise Kolombiya'nın hamlesini "Latin Amerika'daki en iddialı kamu sağlığı önlemi" diye niteledi.
Şili Üniversitesi'nden Adolfo Ibanez, yasanın çok önemli bir adım olduğunu belirterek, şunları söyledi:
Kolombiya'nın yaptığı şey oldukça yeni. Bölgesel düzeyde ve hatta küresel çapta en ileri seviyedeki uygulamalardan biri. Ultra işlenmiş gıdalara bu kadar kapsamlı vergi uygulayan başka bir ülke bilmiyorum.
Öte yandan haberde, gıda endüstrisindeki büyük firmaların yasaya olumlu yanaşmadığına dikkat çekildi. Uygulamaya karşı çıkanların, özellikle küçük esnafla ürünlerini yeni sağlık standartlarına uygun hale getirirken zorlanacak kâr marjı düşük üreticilerin zarar göreceğini savunduğu aktarıldı. Bunun ülkenin yaşadığı ekonomik zorluklara, yüksek enflasyona ve gıda fiyatlarına olumsuz yansıyabileceği de ifade edildi.
El Pais, bazı gıda firmalarının yasanın çıkmasını engellemek için Anayasa Mahkemesi'ne talep gönderdiğini fakat bunların etkisiz kaldığını yazdı.
Kolombiya'daki Javeriana Üniversitesi'nin araştırmasına göre, yaklaşık 51,5 milyon kişinin yaşadığı ülkede, nüfusun yüzde 40'ı yüksek tansiyondan veya yüksek tansiyon başlangıcından mustarip. Guardian'ın haberinde de ülkede bir kişinin günlük tuz tüketiminin yılda ortalama 12 gram olduğu, bunun da Latin Amerika'daki en yüksek orana denk geldi bilgisi paylaşıldı.
Türkiye'de kişi başı günlük tuz tüketimiyse 9,9 gram. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre bu miktar 5 gramın altında olmalı.
