İran'a zorla ilhak edilen Ahvaz Arap halkı meselesi bazı boyutlarıyla Filistin meselesine benzese de diğer boyutlarıyla ondan ayrılır.
Ancak ben burada sadece bu meseleye odaklanmak istemiyorum. Daha ziyade Balfour Deklarasyonu'ndan bu yana, yani 20'nci yüzyılın ikinci on yılında İngilizlerin Filistin'i sömürgeleştirmesinden günümüze kadarki süreci incelemek istiyorum.
Aynı zamanda, İsrail Devleti'nin kurulmasından bugüne kadar iki Arap halkı arasındaki ilişkileri ele alacağım.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İki konu arasındaki benzerlikler ve farklılıklar
İlk olarak, İran'da Rıza Han Pehlevi liderliğindeki darbe rejimi 1925 yılında Ahvaz'ı işgal ettiğinde, Kaçar Hanedanlığı'nın Arabistan Krallığı'nı ilk işgalinin üzerinden yaklaşık 80 yıl geçmişti.
Filistin, 1920'de İngiliz mandası altına girdi. Bundan önce Osmanlı hegemonyası altındaydı.
Bu da Arapların Ahvaz ve Arabistan'ı her daim İran'ın ve onun coğrafi-siyasi çevresi içinde gördükleri anlamına geliyordu.
Her ne kadar Arabistan yüzyıllar boyunca tam veya yarı bağımsızlığa sahip olsa da Emeviler döneminde Cerir bin Atiyye tarafından yazılan şu şiir dizesi söylediklerimi doğruluyor:
Gidin amcaoğulları Ahvaz sizin evinizdir
Araplar sizi tanımasa da Tiri Nehri (sizin evinizdir)
Arap dünyasının kıyısında yer alan Arabistan'ın aksine, Filistin bu dünyanın kalbinde yer almaktadır. İslam inancına göre dini bir statüye sahip.
Aynı zamanda Yahudiler de Kudüs'ü kutsal kabul ederler. Müslümanlar'a göre Mescid-i Aksa iki kıbleden biri ve ilki.
Aynı zamanda kutsal mescitlerin üçüncüsü. Mescid-i Aksa, Hz. Muhammed'in gökyüzüne olan yolculuğuna tanıklık etti.
Dolayısıyla Filistin meselesi Arap halkları için dini ve milli bir mesele olarak kabul ediliyor.
Ahvaz meselesi ise geçmişteki bazı tarihi dönemler hariç, tüm Arap ülkeleri için bir İran meselesi olarak kabul edildi.
Bazı rejimler, bazı partiler ve sivil toplum kuruluşları ise şu anda bunu bir Arap milli meselesi olarak görüyor.
İran İslam Devrimi öncesinde Ahvaz ve Filistin
Filistin ve Ahvaz Arap halkları arasındaki ilişkiler 1923 yılına kadar uzanıyor.
O tarihte Filistin Müftüsü ve Filistin halkının lideri Şeyh Emin el-Hüseyni Arabistan'ın başkenti el-Muhammara'yı ziyaret etmişti.
El-Hüseyni, bu ziyaretinde Arabistan Kralı Emir Hazal ile görüşerek kendisinden Mescid-i Aksa'nın kubbesinin yeniden inşası için 9 bin rupi (o dönemde İngiliz Hindistan'ının para birimi) bağış almıştı.
Mesele şu ki, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Kudüs dosyası sorumlusu ve Emin el-Hüseyni'nin akrabası olan merhum Faysal el-Hüseyni, 2000 yılında Şam'da kendisiyle konuştuğumda bu ziyaretten haberdar değildi.
1924 yılında Yahudiler ve Araplar arasındaki çatışmalar sırasında Emir Hazal şu açıklamayı yaptı:
Ben ve birliklerim Arap toprağının herhangi bir karışını çiğneyenle savaşırız. Tüm birliklerimizle birlikte Kudüs için feda oluruz. Arap toprağını kirleten bir Yahudi ırkı bırakmayız.
('Birlikler', Ahvaz sözlüğünde, 'aşiretler' manasına geliyor.)
1948'de Filistin topraklarında İsrail Devleti'nin kurulmasından sonra Ahvaziler; Arap-İsrail çatışması haberlerini, 1956'da Mısır'a karşı gerçekleşen üçlü saldırıyı, 1967 ve 1973 savaşları gibi bir dizi küçük ve büyük savaş da dahil olmak üzere Arap dünyasındaki önemli olayları yakından takip ettiler.
Ahvaz halkı, Şah rejiminin İsrail ile ittifakı nedeniyle Filistin hareketiyle özdeşleşti.
Muhammed Musaddık hükümetinin (1951-1953) Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin İsrail'i tanıma önerisine karşı çıkması dikkat çekici.
Ancak Şah Pehlevi, Musaddık'a karşı yapılan Anglo-Amerikan darbesinden sonra sürgünden döndüğünde İsrail'i 'de facto' bir şekilde, yani realiteyi kabul ederek tanıdı.
Şah Pehlevi ile İsrail arasındaki ilişkiler güvenlik, askeri ve ekonomik iş birliği açısından gelişmiş ve Pehlevi, İsrail'de gayrı resmi bir büyükelçilik açtı.
Şah Pehlevi İran'ında Arap karşıtı söylemler bu savaşlar esnasında yoğunlaştı.
Arapların, İsrail ile girdikleri çatışmalarda yaşadıkları her gerileme ve yenilgide, Arabistan'daki Arap olmayan çoğunluğun sevincine tanık olduk.
Şah Pehlevi'nin yakın dostu ve devrimden sonra İslam Cumhuriyeti rejimiyle güvenlik alanında iş birliği yapmaya başlayan General Hüseyin Ferdust, İstihbarat ve Devlet Güvenlik Örgütü'nün (SAVAK) Başkan Vekili ve İran Genel Teftiş Teşkilatı Başkanı.
Ferdust, 'Ferdust'un Anıları' adlı kitabında, İsrail dış istihbarat servisi Mossad'ın 1960'lı yılların başında Yüksek Ulusal Komite'yi (Arabistan Kurtuluş Cephesi) açığa çıkarma, Kuveyt ve Irak'taki bazı üyelerini takip etme konusunda SAVAK ile yaptığı iş birliğinden bahsediyor.
Devrimden sonra Ahvaz halkı ve Filistin-İsrail çatışması
İran'da Şah Pehlevi yönetiminin iktidardan uzaklaştırılmasıyla birlikte İsrail varlığına verilen desteğin dayanaklarından biri ortadan kalktı ve İran'daki Arap karşıtı söylem geriledi.
Ancak bu söylem tamamen ortadan kalkmasa da İran-Irak savaşı esnasında popülist çevreler arasında yeniden şekillendi.
İran dini sistemi; ideolojik, dini ve siyasi yayılmacı nedenlerle özellikle İslami fraksiyonlarla beraber Filistin davasını desteklemek üzere ortaya çıktı.
İranlı kitleler ile İran'daki totaliter rejim arasındaki uçurumun genişlemesi, İran toplumunun Filistinlilere yönelik kızgınlığını ve düşmanlığını uyandırdı.
Bu durum elbette Ahvaz halkının bazı kesimlerini, özellikle de Şah Pehlevi döneminde yaşamamış olan gençleri etkiledi.
Ahvaz halkının devrimden sonra elde ettiği bazı kültürel ve sosyal kazanımlara rağmen, dini rejimin bazı kurumlarının nüfus yapısını Arap olmayanlar lehine değiştirme planlarında ısrarcı olduklarını gördük.
Ayrıca Ahvazilere karşı ayrımcı davranışlarda bulunduklarını, baskı yaptıklarını ve zaman zaman onlara karşı katliamlar gerçekleştirdiklerine şahit olduk.
Görünen o ki durum artık 100 yıl öncesinden ve hatta devrim öncesinden farklı bir hal aldı.
Bir Ahvazi hükümeti veya otoritesi olmamasına rağmen, ulusal çıkarlar veya Ahvazi çıkarları söylemi öncelik haline geldi.
Filistin meselesine karşı davranış geliştirmek de buna dahil.
İran rejimine sadık olanları hariç tutarsak, herhangi bir Ahvazi siyasi grup veya kişinin, İran Dini Lideri Ali Hamaney'in, İsrail'i silme tezini paylaştığını görmedik.
Ahvaz'daki sanatçılardan, şairlerden, aktivistlerden ve aşiret liderlerinden Gazze ve Filistin'i desteklediklerine dair duyumlar aldık.
Genç aktivistlerin ve entelektüellerin ise Filistin ve İsrail taraflarına herhangi bir sempati duymadan durum hakkında sessiz kaldıklarını görüyoruz.
Genel resme baktığımızda, Ahvaz bölgesini takip eden Arap medyası ve bazı kanalların Gazze ve Filistin halkının çıkarları doğrultusunda yürüttüğü duygusal dolduruş, Ahvazlıları etkiliyor.
Bunun yanı sıra İsrail'e sadık İranlıların ırkçı tutumları nedeniyle, Gazze'de olanlara sempati duyan Ahvazlıların çoğunlukta olduğunu söyleyebiliriz.
Bu durum İran'daki İsrail yanlısı muhalefete ters düşüyor.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
29 Nisan 2024 - Gençler, Kenya'nın Mai Mahiu bölgesi yakınlarındaki Kamuçiri köyünde sel nedeniyle sürüklenen tahrip olmuş arabayı inceliyor. Kenya'nın bu bölgesi son bir aydır sağanak yağış ve ani su baskınlarının etkisi altında. Su baskınlarının başkent Nairobi'yi de etkilediği ve bazı yolların kapatıldığı aktarılırken, birçok mahallenin de sular altında kaldığı kaydedildi. Polis, Rift Vadisi'ndeki bir kasabanın yakınlarındaki barajın çökmesi sonucu en az 45 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Polis sözcüsü, "Durum kontrol altına alınmaya çalışılıyor ancak sel riski devam ediyor" dedi. Yaşanan bu son can kayıplarıyla birlikte marttan bu yana şiddetli yağış ve seller sebebiyle ölenlerin sayısı 100'ü aşmış oldu (Luis Tato/AFP) -
2/30
28 Nisan 2024 - Yunanistan'ın Olimpiyat meşalesini Fransız organizatörlere teslim etmesinin ardından Fransa'ya doğru yola çıkan Belem, meşaleyle birlikte Korint Kanalı'ndan geçiyor. 2024 Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği yapacak olan Paris'ten organizatörler, 1896'daki ilk etkinliğin düzenlendiği Panathinaiko Stadyumu'nda meşaleyi cuma günü devraldı. Meşaleyi taşıyan 127 yaşındaki Fransız gemisi Belem dün Atina yakınlarındaki Pire Limanı'ndan yelken açtı. Akdeniz'deki yolculuğunun 8 Mayıs'ta tamamlanması beklenen gemi, yaklaşık 2 bin kilometre yol kat ettikten sonra Marsilya'ya varacak. Daha sonra çeşitli kasaba ve şehirler üzerinden yolculuğuna devam edecek meşale, Paris Olimpiyatları'nın 26 Temmuz'daki açılış törenine taşınacak (Aris Messinis/AFP) -
3/30
27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters) -
4/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
5/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
6/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
7/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
8/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
9/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
10/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
11/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
12/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
13/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
14/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
15/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
16/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
17/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
18/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
19/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
20/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
21/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
22/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
23/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
24/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
25/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
26/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
27/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
28/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
29/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
30/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP)
Burada şunu da belirtmek gerekiyor; Bugünlerde İsrail yanlısı ve Arap karşıtı televizyon kanallarının yayınlarının yanı sıra, Ahvaz bölgesinde yaşayan bazı Arap olmayanların sergilediği neşeli davranışlar, yurtiçi ve yurtdışındaki İran milliyetçisi ve monarşist muhalif söylemler, Ahvaz Araplarının duygularını tahrik ediyor.
İranlıların çoğu Şah Pehlevi döneminde Filistin'e, İslam Cumhuriyeti döneminde ise İsrail'e bağlıydı. Bu bağlılıklarının, İran'daki egemen rejimlere olan düşmanlıklarından kaynaklandığını söyleyebiliriz.
Bu son derece siyasi bir meseledir ve Filistin-İsrail çatışmasının tarihinde herhangi bir derinlik içermiyor.
Burada, bazı Ahvaziler tarafsız kalmak ya da İsrail'e yanaşmak isteseler bile, İsrail yanlısı ve Arap karşıtı ırkçılıkla dolu İran muhalif medyasının onları Filistinlilerin yanında yer almaya ittiği söylenebilir.
Tıpkı 48 Araplarının (İsrailli Araplar) bazı unsurlarının İsrail devletine, onun sağcı ve solcu partilerine mensup olması, onların icraatlarını savunması gibi, son yirmi yılda yurtdışındaki bazı Ahvazi unsurlar ve gruplar arasında benzer bir olguya tanık olduk.
Bu olgu, Ahvazilerin Hamas ve diğer Filistinli örgütlerin İslam Cumhuriyeti rejimine karşı mücadelelerinde kendilerine yardım etmediği bahanesiyle, İsrail'in kurumlarıyla siyasi iş birliği olgusu.
Bunun aksine Filistinli İslami gruplar İran rejimini, Ahvazilerin mücadelelerini bastırırken destekledi.
Ahvazlı gruplar da eylemlerini, Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşmesi veya Filistin Yönetimi ile İsrail arasındaki anlaşmalar nedeniyle haklı çıkarıyor.
Ancak 7 Ekim'de Gazze Şeridi'nde başlayan kanlı olaylar ve ardından Gazze Şeridi halkına karşı işlenen katliamlar, onları bu alanda sessiz kalmaya ya da tüm bu olaylardan İran'ı sorumlu tutmaya sevk etti.
Ahvaz Araplarının müttefikleri
Burada Ahvaz Araplarının İran rejimine karşı mücadelelerindeki müttefiklerine bir göz atmalıyız.
Azerbaycan Türkleri, İsrail'i tamamen savunan Azerbaycan'a sadık olmakla, Filistinlilere sempati duyan Türkiye'ye sadık başka biri olmak arasında bölünmüş durumda.
Çoğu sessiz ve tek kelime etmiyor. Bir grup Kürt ise Filistinlilere ve Araplara saldırıyor. Bazıları da Filistinlileri savunuyor.
Başka bir kesim de sadece İran rejiminin bölgedeki durumu alevlendirmedeki rolüne odaklanmakta ve İsrail'in bu konudaki rolüne değinmiyor.
Bu, yurt dışındaki bazı Ahvazi grupların tutumlarına benziyor.
İran'daki Kürt söylemi, bölgedeki ve Tahran'daki duruma benzer.
İran'daki Kürt sorununun çözümünde Irak'ta yaşananlarla bir karşılaştırma yapılırsa, ülkelerin kendine has koşulları dikkate alınmamış olur.
İran'daki Kürtler, yıllar boyu yöneticisi kim olursa olsun İsrail'i kendilerine bir dost olarak gördüler.
Muhalif Sünni Beluci Dini Lideri Molla Abdulhamid İsmail'in tutumu, bölge halkının büyük bir kısmı gibi, Hamaney ve Tahran'daki rejiminin hoşuna gitmeyen iki devletli Filistin-İsrail çözümünün benimsenmesi yönündeki tutumuyla aynı doğrultuda.
Sonuç olarak, Ahvazilerin siyasi talepleri İran içindeki diğer Türk, Kürt ve Beluci halklarınınkiyle benzerlik arz ediyor.
En nihayetinde ise onlar, Filistin halkıyla dilsel, kültürel ve tarihsel bağları olan Araplar.
Independent Arabia
