İran, Umman Denizi'nin sularını kullanarak susuzlukla mücadele ediyor

Uzmanlar projenin kuraklık krizini aşmaya yönelik faydasından şüpheli

İran'ın İsfahan'daki su kıtlığı krizini çözmek için deniz suyunu tuzdan arındırmaktan başka seçeneği yok / Fotoğraf: İran Tesnim Haber Ajansı

İran, geçen günlerde Umman Denizi'nden ülkenin merkezindeki İsfahan'a su taşımaya yönelik ikinci projenin faaliyete geçtiğini duyurdu.

Açılış törenine Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi katılırken, projenin ülkenin yaşadığı su kıtlığı sorununu çözmeye yönelik olup olmadığı henüz belli değil.

Su krizi son dönemde medyanın ve İranlı yetkililerin temel kaygısı haline geldi ve birçok bölgeyi etkileyen bu krizle baş etmek için birçok öneri ortaya atıldı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İran medyası, Umman Denizi'nden her bir metreküp suyun taşınması projesinin 2 euro 60 sente (2,73 dolar) mal olduğunu söyledi.

Yetkililer daha önce Kirman'daki tuzdan arındırma tesislerinde her metreküp suyun maliyetinin yalnızca 60 sent (yaklaşık 0,63 dolar) olduğunu açıklamıştı.

İran'ın Umman Denizi'nden tuzdan arındırılmış 400 milyon metreküp suyu İsfahan'a aktarması planlanıyor ve bu suyun bir kısmı tarımsal projelerde kullanılacak.

Maliyeti İsfahan'ın büyük sanayi firmaları tarafından üstlenilen projenin sorumluları, su pompalama cihazlarının yanı sıra, 980 kilometrelik boru hattının uzatılması için çalışıyor.

İranlı yetkililer, kaynaklarında su kıtlığı nedeniyle kuraklık yaşayan Zayandehrud Nehri'nin canlandırılması projesi kapsamında Umman Denizi'nden su transferinin de devreye girdiğini iddia ediyor.

İbrahim Reisi, projenin açılışında şunları söyledi:

Özellikle İsfahan ili su kıtlığı çektiği için içme, sanayi ve tarımsal kullanıma yönelik suyun transferi çok önemli.


Umman Denizi sularının orta İran'a taşınması projesinin masraflarını karşılamak için ülke büyük miktarda para harcadı.

Hükümet daha önce Umman Denizi kıyısına yakın Makran bölgesinde 4 sanayi kenti kurulması projesini onaylamış olsa da, bu sanayi kentleri büyük ölçüde suya bağımlı.


Büyük projeler ve hedefler

Proje sorumlularının söylediğine göre İran medyası daha önce Umman Denizi'nden İsfahan'a su aktarılmasına yönelik bir projenin açıldığını duyurmuştu.

Projenin ilk aşamanın uygulanmasının ardından endüstriyel tesisler Zayandehrud suyunu kullanmaktan kaçınacak.

İkinci aşamada ise denizden İsfahan'a taşınan sudan içme ve tarım suyu sağlanıyor.

BBC Farsça bu projenin uygulanmasında bazı çelişkilerin bulunduğunu bildirdi.

Çünkü İsfahan'daki su şirketinin başkanının geçtiğimiz günlerde "su transferi projesi inceleme ve çalışma aşamasında ve Enerji Bakanlığı'nın onayından sonra uygulamaya koymak için çalışacağız" açıklaması yaptığı sırada hükümet, "su transferi projesinin başladığını" duyurmuştu.

İran Enerji Bakanlığı'nın istatistikleri, İran'da tüketilen suyun yüzdesinin 6,5 milyar metreküpe ulaştığını ve bunun 4,3 milyar metreküpünün boşaltılması gerektiğini gösteriyor.

İran'da 264 su rafinerisi bulunduğu halde bunlardan sadece 1,5 tanesi drenaja tabi tutulurken, İran henüz tam su drenaj döngüsüne ulaşmış değil.

İran nüfusunun yüzde 54'ünün drenaj ağlarına erişimi var ve İsfahan Eyaleti drenaj ağının ileri aşamalarında yer alıyor ve ülkenin merkezinde yer alan bölge nüfusunun yüzde 96’sını kapsıyor.

Su kıtlığı sorunu ve kaynaklarından Zayandehrud'a su akışının kesilmesi.

Yetkililerin su drenajı ve kullanımının yönetimi konusuna daha fazla dikkat etmelerini sağladı.

Buna dayanarak İsfahan Demir Çelik Şirketi, İran ilinde yaşanan benzeri görülmemiş bir kuraklığın ardından acil bir ihtiyaç haline gelen, su drenaj ağı kurmak adına yatırım yapmak için çalıştı ve böyle bir projeyi kurmak için büyük miktarda para harcadı.

Proje, dev sanayi tesisisin çalışmalarına tehdit oluşturdu.

İran, İsfahan'a su transferi projesine çok güveniyor olsa da bazı yetkililer, Umman Denizi'nden eyalete aktarılacak su oranının Zayandehrud Nehri'nin yeniden canlanmasına yol açıp açmayacağı konusundaki hayal kırıklığını dile getirdi.

İsfahan Belediye Meclisi üyesi Ebu el-Fadl Kurbani, hükümet toplantısında 50 ila 70 milyon metreküp suyun aktarılmasının Zayendehrud Nehri'nin yeniden canlanmasına yol açmayacağını söyleyerek, yetkililerin bu konuda yanıltıcı raporlar aldığını açıkladı.

İsfahan'ın İran'daki demir çelik üretim tesislerinin yüzde 70'ine ev sahipliği yapması, Umman Denizi'nden eyalete su taşınması projesine olan ilgiyi acil bir ihtiyaç haline getirdi.

Yetkililerin proje masraflarını İsfahan'daki sanayi şirketlerinin fonlarından karşılayarak Umman Denizi'nden orta İran'a su taşınması konusundaki ısrarı şu soruları gündeme getirdi:

Su taşıma masraflarını ödemenin ne anlamı var?

Bahsi geçen sanayiler neden su kaynaklarına yakın bölgelere aktarılmadı?


Su mühendisliği uzmanı ve İran Su Endüstrisi Yönetim Kurulu üyelerinden Hamid Kayafir, İsfahan'daki demir izabe şirketinin Yezd şehrinden gelen suyu kullandığını söyledi.

Eyalete Karun Nehri'nden su sağlayan "Koharnak" kanalının yanı sıra, neden bu sanayi tesislerini İran'ın güneyinde, deniz kıyısına taşımak için çalışmadıkları merak ediliyor.
 


Kötü yönetim

İranlı yetkililer ise suyun kötü yönetildiğini ve su kıtlığı çeken bölgelerde suya bağımlı endüstriyel projeler kurulduğunu itiraf ediyor.

İran Su Endüstrisi Federasyonu Başkanı Rıza Hacı Kerim konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

Ülke, çeşitli endüstrileri işletmek için ihtiyaç duyduğu suyun oranına ilişkin bir değerlendirmeye sahip değil ve suyun net ulusal üretimdeki rolü değerlendirilmiyor.


Körfez kıyısında yer alan Mahşehr Petrokimya Şehri, bu temelde, Karun Nehri'nin sularını buradaki endüstriyel projeleri yürütmek için kullanıyor.

Çünkü nehir suyunu filtrelemenin maliyeti deniz suyuna göre çok daha düşük.

Ayrıca Mahşehr kentindeki 25 petrokimya tesisinin tamamında su drenaj sistemi bulunmuyor.

Bu hususlar İran'ın su kullanımı konusunda bilimsel standartları benimsemediğini göstermekte.

İran'daki yetkililer, pek çok kişi bu tür projelerin çevreye vereceği zarar konusunda uyarıda bulunsa da su taşımacılığı projeleri üzerinde çalışıyor.

Su işleri araştırmacısı Kava Medeni konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

Bu projeler su krizini daha da karmaşık hale getiriyor ve Körfez'e büyük bir çevresel yıkım getiriyor.


Devrim Muhafızları, 1989 yılında kurulan Devrim Muhafızları'nın ekonomik kolu olan Hatemu’l- Enbiya Vakfı aracılığıyla suyun tuzdan arındırılması projelerine katılıyor.

Söz konusu vakıf, geçtiğimiz yıllarda İran'da yeniden imar projelerinin yanı sıra petrol endüstrisi ve mali işlerde çalışan dev bir ekonomik gruba dönüştü.

Umman Denizi'nin suyunu İran'ın merkezine aktarmak isteyen tek kişi İsfahan Valiliği değildi.

Hükümet, Umman'ın Sistan ve Belucistan, Horasan ve Kerman eyaletleri dahil, ülkenin doğusunda yer alan birkaç vilayete Deniz'den su sağlamak için bir proje üzerinde çalışıyor.

İran Sanayi Bakanı Abbas Aliabadi, bu bölgelere su aktarma projesinin açılışında şunları söyledi:

Proje, istikrarlı su kaynaklarına ulaşılmasını, bu kaynakların doğu bölgelerine tedarik edilmesini ve doğu bölgelerinde sürdürülebilir kalkınma amacıyla su altyapısının kurulmasını, petrokimya endüstrileri gibi yerel sanayilerin oluşturulmasını, iş olanakları yaratılmasını ve ekonomik açıdan destek sağlamayı amaçlamakta.

 

DAHA FAZLA HABER OKU