Yeni nesilden Cezayirli gençlerin büyük bir kısmı, ülkelerinin Fransız nükleer testleri için bir açık hava laboratuvarı olduğunun farkında değil.
Herkes Hiroşima bombası hakkında çok şey bilse de gücü ABD'nin Japonlara yönelik saldırısından yaklaşık dört kat daha fazla olmasına rağmen, 'mezar' bombalarının ve Cezayir çölünde gerçekleşen onlarca deneyin ortaya koydukları gizli kaldı.
Ortada, Paris'in bu nükleer operasyonlarla ilgili her şeyi açıklamayı reddetmesinden başka bir şey mevcut değil.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
57 nükleer test
13 Şubat 1960 sabahı Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle, Savunma Bakanı Pierre Messmer'e bir mesaj göndererek, ülkesinin önemli bir tarihi olaya imza attığını duyurdu.
Fransa, ülkesinin Cezayir çölündeki ilk nükleer denemedeki başarısından sonra dünyanın dördüncü nükleer ülkesi sayılıyor.
Ancak Fransa ne kadar mutlu olsa da Cezayir, tarihinin en büyük radyoaktif kirliliğine maruz kaldığı karanlık bir döneme girdi ve sonuçları bugün hala yaşıyor.
Cezayir'in Fransız işgalinden bağımsızlığını kazanmasının üzerinden 60 yıl geçmesine rağmen, hafıza dosyaları iki ülke arasında sıkışıp kalmış durumda.
Bu dosyalar, tüm ilerlemenin ve sömürge mirasıyla ilgili çeşitli konuların önünde bir engel olarak duruyor.
Nükleer test konusu, insan ve çevre üzerindeki devam eden etkileri nedeniyle en önemli ve tehlikeli konulardan biri olmaya devam ediyor.
Her şey 10 Mayıs 1957'de Fransa Resmi Gazetesi'nde yayımlanan bir kararnameyle başladı.
O zamanlar Cezayir çölünün diğer bölgelerine genişlemeden önce, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu'nun bir parçası olan Reggane şehrine 40 kilometre uzaklıktaki 108 bin kilometrekarelik bir alanın, çöl askeri merkezinin kurulması için tahsis edileceği açıklandı.
Gerçek testler, 13 Şubat 1960'ta başlatıldı. Fransız ordusu, ABD'nin Japonya'nın Hiroşima kentine attığı bombadan dört kat daha güçlü olan 'Gerboise Bleue' (Mavi Çöl Faresi) isimli ilk nükleer bombayı patlattı.
O yıl havada dört bombanın patlamasına tanık olundu. Bunlar, bundan sonra 1966'ya kadar artarak devam edecek olan 'Yeşil Çöl Faresi', 'Beyaz Çöl Faresi' ve 'Kırmızı Çöl Faresi' idi.
Bu, 17 nükleer bombayı patlatma başarısı gösteren 57 deney ve test anlamına geliyor.
Daha sonra 2010 yılında Fransa Savunma Bakanlığı'na göre Haziran 1967'de tesislerin sökülmesinin ardından bu alanlar Cezayir yetkililerine iade edildi.
Mavi Çöl Faresi
Fransa Savunma Bakanı Pierre Mesmer, bu nükleer testlere çeşitli düzeylerde eşlik eden tehlikeli etkilerden kaçınmak amacıyla, testlerin yakın veya uzak şehirler için tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Ancak dosya yüzeye çıktıktan sonra Fransız Senatosu, 1998 yılında yayınladığı bir raporda, Mavi Çöl Faresi yüzey deneyinin 70 kiloton kuvvetle plütonyum kullanılarak yapıldığını açıkladı.
Rapora göre bu, Cezayir çölündeki Reggane bölgesinin doğusunda radyoaktif serpintilerin oluşmasına, ardından da Çad'ın başkenti Encemine'ye ve diğer Afrika başkentlerine kadar uzanan bir nükleer bulutun dolaşımına, daha sonra ise sekizinci gün başkent Cezayir'e ulaşmasına yol açtı.
Fransız raporları, en ciddi nükleer kazanın 2 Mayıs 1962'de, ezoterik bir deney olduğu düşünülen, Arak Dağı'nda 'Peryl' adlı bombanın patlatılması sırasında meydana geldiğini söylüyor.
O sırada bölgede düzgün kapatılmayan bir yeraltı deliğinin varlığı nedeniyle atmosfere radyoaktif madde salındı.
Bir patlama çevredeki şehirleri sarstı ve dağda nükleer atıkların sızdığı bir yarığa neden oldu. Kaza, 'nükleer kış' veya 'mantar' adı verilen büyük bir bulut üretti.
Bunlar, Cezayir'in çöl bölgelerini geçerek Libya sınırına ulaştı.
Cezayirli deney fareleri
Ayrıca, Cezayir İnsan Hakları Savunma Birliği, bu radyasyonlar nedeniyle sorunlara maruz kalan kişilerin sayısının, ülkenin batısındaki Sidi Belabbas hapishanesinden serbest bırakılan 150 Cezayirli mahkûm da dahil olmak üzere yaklaşık 42 bin kişi olduğunu tahmin ediyor.
Bu Cezayirliler, maruz kaldıkları bu büyük miktarda nükleer radyasyona karşı davranışlarını incelemek için patlama alanının yakınına bağlandıktan sonra deney fareleri olarak kullanıldı.
Birlik, radyoaktivitenin neden olduğu hastalıklara maruz kalan mağdur sayısının en az 30 bin kişiye ulaştığını açıkladı.
Cezayirli uluslararası hukuk araştırmacısı Fadela Melhak, Fransız nükleer denemelerinin insani ve çevresel felaketlere yol açtığına dikkati çekti.
Melhak'ın belirttiğine göre bölge, hâlâ nükleer radyasyondan kaynaklanan hava kirliliği, su kirliliği, yenidoğanlarda doğum kusurları, kanserli hastalıkların yayılması ve sakatlıklardan mustarip.
Test ayrıca, hayvan ve bitki türlerinin de yok olmasına neden oldu.
Melhak, "Bu patlamalar, halen patlama alanları ve çevresinde mağdur bırakıyor. Ancak bu operasyonlar, Avrupa'nın en güneyine doğru hareket eden ve Cezayir'in komşu bölgelerine nüfuz eden radyoaktif maddelerle dolu bulutları geride bıraktığı için etkilerinin sınırları bilinmiyor" dedi.
Fransa'nın itirafları
Fransız belgeleri, atom bombası testinin gerçekleştirileceği Reggane bölgesinin seçiminin, Haziran 1957'de gerçekleştiğini kabul ediyor.
Çalışmalar ise 1958 yılında başladı. Üç yıldan kısa bir süre içerisinde 6 bin 500 Fransız ve 3 bin 500 Sahra vatandaşının yaşadığı gerçek bir şehir kuruldu.
Hepsi, nükleer testin belirlenen süreler içerisinde gerçekleştirilmesinin başarısını sağlamak için gece gündüz çalıştı.
İlk Fransız atom bombasının maliyetinin, Fransa ile İsrail arasında nükleer alanda yapılan anlaşma sonrasında İsrail fonlarından elde edildiği belirtilirken, Cezayir çölünde meydana gelen toplam patlama sayısının çeşitli ölçeklerde 117 nükleer patlama olduğunu açıklandı.
Aynı şekilde Fransa Atom Enerjisi Dairesi eski müdürü Yves Rocard, "13 Şubat 1960'da Mavi Çöl Faresi adı verilen bombayla ilgili sıfır anında uygulamayı umduğumuz tüm prosedürler başarısızlıkla sonuçlandı. Bu ilk deney sonucunda ortaya çıkan radyoaktif elementlerle yüklü bir bulut, Nijer'in başkenti Niamey'e ulaştı. Radyoaktivitesi ortalamanın 100 bin katından fazlaydı. 16 Şubat'ta Portekiz'in güneyinde ve ertesi gün Japonya'da kara yağmur kaydedildi. Bu yağmurlar ortalamalarından 29 kat daha fazla radyoaktivite taşıyordu" dedi.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
27 Nisan 2024 - Ukrayna'nın Harkiv kentinde Rusya'nın gerçekleştirdiği füze saldırısında isabet alan hastanede bir kadın enkaz temizliyor. Rus füzeleri bugün Ukrayna'nın orta ve batı kesimlerindeki enerji tesislerini vurarak, ABD'nin askeri yardımına rağmen hava savunma sistemi sıkıntısı çeken Ukrayna'nın zor durumdaki enerji sistemi üzerindeki baskıyı artırdı. Ukraynalı yetkililer, son haftalarda ağır bombardımana maruz kalan kuzeydoğu şehri Harkiv'de bir füzenin 60 hastanın bulunduğu bir hastaneye isabet ettiğini, bir kadının yaralandığını ve binaya, yakındaki su borularına ve elektrik hatlarına zarar verdiğini açıkladı (Vyacheslav Madiyevskyy/Reuters) -
2/30
26 Nisan 2024 - Almanya'nın başkenti Berlin'de polis, Federal Meclis'le Başbakanlık arasında kurulan "Gazze'ye destek" kampını tahliye etmek istedi, eylemcilerin direnişi üzerine arbede yaşandı. Polis, çadırları sökerek kamp alanının dışına çıkardı. Alman Polisi, X'te yayımladığı açıklamada protesto kampındakilerin polis memurlarına yönelik şiddet eylemleri dahil olmak üzere "tekrarlanan suçlar" işlediğini yazdı (Odd Andersen/AFP) -
3/30
25 Nisan 2024 - Portekiz'in başkenti Lizbon'da, Karanfil Devrimi'nin 50'inci yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirilen askeri geçit töreninde askeri araçlar 25 Nisan Devrimi'ne katılan eski askerleri taşıyor. Portekiz, Avrupa'nın en uzun süreli diktatörlüğüne ve Afrika'da 13 yıl süren sömürge savaşlarına nokta koyan askeri darbenin 50'inci yılını kutladı. Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, ülkesinin kölelik ve sömürgecilik döneminde işlediği suçların bedelini ödemesi gerektiğini söyledi (Patricia De Melo Moreira/AFP) -
4/30
24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters) -
5/30
23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP) -
6/30
22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP) -
7/30
21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP) -
8/30
20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP) -
9/30
19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP) -
10/30
18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP) -
11/30
17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP) -
12/30
16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP) -
13/30
15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP) -
14/30
14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP) -
15/30
13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP) -
16/30
12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters) -
17/30
11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS) -
18/30
10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP) -
19/30
9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP) -
20/30
8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP) -
21/30
7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP) -
22/30
6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP) -
23/30
5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters) -
24/30
4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP) -
25/30
3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters) -
26/30
2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters) -
27/30
1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP) -
28/30
31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP) -
29/30
30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP) -
30/30
29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP)
Baskının ardından… "Tuzak yasa"
Fransız ve Cezayirli kurbanların baskısı, Paris'i harekete geçirdi. Öyle ki Paris, Fransa'nın 1960- 1996 yılları arasında Cezayir çölünde ve Pasifik'teki Polinezya bölgesinde gerçekleştirdiği nükleer denemelerin kurbanlarına tazminat ödenmesini içeren yasa tasarısını parlamentoda onayladı.
Bu yasa, o sırada nükleer test alanlarında bulunmaları nedeniyle hastalıklara yakalanan mağdurlara maddi tazminat verilmesini de içeriyor.
Dosyaların incelenmesi, mağdurların bağlı olduğu derneklerinin katılımı olmaksızın bazı bakanlıkların temsilcileriyle sınırlıydı.
5 Ocak 2010'da 'Moran Kanunu' adlı kararname çıkarıldı. Ancak tazminat talebinde bulunacak kişilerin deneylerin gerçekleştiği dönemde bölgede ikamet eden kişiler olması gerektiği ve yalnızca belirli hastalıkların tanındığı belirtilmiş, ayrıca ilgili coğrafi bölgeler ve enfekte olanların tazminat talep edebilecekleri hastalıkların listesi belirlenmişti.
Cezayir, bu durumu kaçış amaçlı bir 'tuzak yasa' olarak nitelendiriyor.
Talep ile ret arasında acı devam ediyor
Fransa'nın itirafta bulunma ve tazminat ödemeyi yok sayması karşısında Cezayir, halkın çektiği acının devam etmesini önlemek amacıyla nükleer atıkların gömüldüğü yerleri radyoaktif maddelerden arındırmaya başlamak için topografik haritalar talep etme yoluna başvurdu.
Ancak Paris'in bu talebi reddetmesi, Cezayir Devlet Başkanı Abdulmecid Tebbun'un Cezayir'in nükleer test mağdurları için tazminat talep etmeye devam ettiğini açıklamasına neden oldu.
Ülkesinin, Fransa'dan yağmalanan ulusal arşivin kurtarılması talebiyle ilgili tarihi haklarından asla vazgeçmeyeceğini vurgulayan Tebbun, Fransız sömürgeciliğinin suçlarının zamanaşımına tabi olmayacağına dikkat çekti.
Aynı şekilde Cezayir Ordusu Genelkurmay Başkanı Said Şangariha da Cezayir'in bugüne kadar keşfedilmemiş kirli, radyoaktif veya kimyasal atıkların gömüleceği alanların belirlenmesi için topografik haritaların teslim edilmesi yönündeki taleplerini yineledi.
Ayrıca Fransa'nın nükleer test alanlarını temizlemesi ve kurbanlarının dosyalarıyla ilgilenmesi gerektiği çağrısı yaptı.
Öte yandan Cezayir Mücahitler Bakanlığı, insan hakları aktivistleri ve bu testlerin mağdurlarının bağlı olduğu derneklerin birçok girişimine rağmen nükleer testler meselesini sıkı bir gizlilik içinde tutmakta ısrar eden Fransa'yı eleştirdi.
Bu aktivist ve dernekler, En azından deneylerin yerlerini, kapsamını ve gerçek patlayıcı enerjilerini belirlemek için iki ülkeye ait arşivleri açmaya çalışıyor.
Fransa ise nükleer test arşivini teslim etmeyi reddediyor. 24 Mart 2009'da Fransız nükleer denemelerinin mağdurlarına tazminat ödenmesine yönelik bir yasa tasarısının sunulması gibi bazı sembolik adımlara rağmen söz konusu dosya, 1050'li yıllardan günümüze kadar hala açık.
Independent Arabia
