Prof. Dr. Murat Kayacan: Merkezi camilerin artık doktoralı, dil bilen imamlarının olması çok değerli

Taksim Camii'nin 28 Mayıs 2021'de açılmasıyla birlikte, salt ibadet edilen bir mekân olmaktan çok; kültürel, sosyal, sanatsal ve sportif etkinlikleriyle de kendinden bahseder oldu. 

Bu etkinlikler Taksim Camii Vakfı bünyesinde yer alan; Taksim Camii Kültür Sanat Merkezi, Taksim Kitabevi, Taksim Camii Aşevi, Taksim Çocuk Kulübü, Taksim Camii Vakfı Gençlik ve Gönüllülük Takımı (Taksim Team) gibi kurumlarla hâlihazırda gerçekleştiriliyor. 

Vakıf bünyesindeki bu kurumlarda Bağımlılık Semineri'nden film gösterimi ve söyleşilerine, kültür ve sanat atölyelerinden tiyatro ve drama eğitimlerine, uluslararası yazar ve akademisyenlerin konferanslarından (Ziyaüddin Serdar, Prof. Dr. Muhammed Şankıti), kitap tanıtım ve söyleşi imzalarına, evsizlere dağıtılan çorba ikramından çocuk ve gençlere yönelik aktivitelere ve en son da Taksim esnafı arasındaki Halı Saha Turnuvası'na kadar birçok sanatsal, kültürel, sosyal, bilinçsel ve sportif çalışmalara imza atarak bir tür İslam medeniyetinin külliye ve medrese geleneğinden gelen hizmetleri andıran çalışmalarla göz dolduruyor Taksim Camii.

Bu çalışmalarından biri de İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Murat Kayacan'ın cuma namazından sonra özellikle yabancı turistlerin de ilgisini çeken İngilizce tefsir programı. Program dikkat çekici bir başka etkinlik olarak yer aldı.

Prof. Dr. Murat Kayacan ile Taksim Camii'nde neden böylesi bir etkinliği icra ettiğini, neyi hedeflediğini, aldığı olumlu ve olumsuz tepkilerin neler olduğunu konuştuk.
 

 

Taksim Camii'sinde İngilizce tefsir sohbeti fikri sizde nasıl oluştu? Bize bunun sürecinden kısaca bahseder misiniz?

İlahiyatçı olsam da lisans mezuniyetim İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden. Üzerinden uzun süre geçmiş olsa da İngilizce ile irtibatımı asla koparmadım.

İlahiyat alanında bu dili nasıl kullanacağım hep kafamın bir köşesinde duruyordu yıllardır. Zaman zaman bu konuda girişimlerim oldu.

Muş Alparslan Üniversitesi'nde çalışırken bir grup öğretim üyesiyle Kur'an ayetlerine odaklı İngilizce pratik dersleri organize ettim.

Ayrıca, başka bir üniversiteden İngilizceye ilgisi olan bir öğretim üyesine online olarak Kur'an'ın Bakara 2/26'dan Nisâ 4/175'e kadar olan kısmını İngilizce olarak okuyup açıkladığım videoları Youtube sayfamdan yayımladım.

Son çalışmam da Taksim Camisi'ndeki İngilizce tefsir sohbetlerim oldu.
 

 

"İstanbul'a kültürel, iktisadi ve siyasal ziyaretlerin olması İngilizce tefsir sohbetini yapmamda etkili oldu"

Taksim Camii'ni neden seçtiniz? Sizi İngilizce tefsir sohbetine iten saikler neler? İngilizce tefsir sohbetiyle neyi hedeflediniz?

İngiltere'de doktora çalışması yürüten bir arkadaşım bana Taksim Camisi'nde, Londra'da yaşayan Pakistan asıllı yazar Ziyaeddin Serdar'ın konferansından söz etmişti.

Orada İngilizce konferans veriliyorsa niçin İngilizce tefsir olmasın diye düşündüm. Bu fikrimi arkadaşıma açınca o da Taksim Camii Vakfı sorumlusuna konuyu açtı ve önerim kabul gördü.

"Niçin İngilizce tefsir sohbeti?" sorusuna gelince İstanbul dünyanın önemli kültür merkezlerinden biri hâline geldi. Bunda İslam dünyasında yaşanan sorunlar nedeniyle İstanbul'a kültürel ve siyasal göçün yaşanması rol oynadığı gibi aynı zamanda İstanbul'un ticari bir merkez durumuna gelmesi de rol oynadı.

Taksim Camisi'nin hem merkezi hem de turistlerin en çok ziyaret ettiği Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi girişinde olması da bu tercihimi şekillendirdi.

Bu özellikleri bana İngilizce tefsir dersinin bir karşılığı olabileceğini düşündürttü. Şansımı denemek istedim.

"Dinleyicilerden 2 kişi bir firmanın davetiyle Amerika'dan gelen karı-kocaydı"

İngilizce tefsir sohbetinize olan ilgi nasıldı? Hangi ülke insanlarının sizleri dinlediğini gözlemlediniz? Yabancı turistlerle aranızda bir etkileşim oldu mu? Yabancıların, turistlerin tepkileri nasıldı?

İlk iki hafta önde 5 kişi oturdu. Her hafta ortalama 20 kişi katıldı. Bunların ne kadarı dersi dinlemek için gelmişti, ne kadarı dinlenmek ya da camiyi görmek için oradaydı bilemiyorum.

Bu arada konuşmamın sesi dışarı da veriliyordu. Taksim Camii'nin hemen İstiklal Caddesi'nin girişinde yer alması, bu caddenin belki de Türkiye'nin en gözde caddesi olması, turistlerden ve İngilizce bilme potansiyeli yüksek yerli ziyaretçilerden oluşması bu tercihimin isabetli olduğunun kanıtı olarak görülebilir.

Dinleyicilerden iki kişi Amerika'dan bir firmanın davetiyle geldiğini söyleyen karı kocaydı. İki hafta üst üste gelen birinin ise Pakistanlı olabileceğini düşünüyorum.

Afrika'dan gelen öğrenciler de vardı. Bir öğrenci ise Fransız dili bitirmiş ve şimdi de İngilizce öğretmenliği okuyacakmış.

Bunlar tanışma fırsatı bulduklarım idi. Caminin arka taraflarında dinleyen turistler de oldu ancak planlı gelmemiş olmalılar ki bir süre dinleyip camide ayrıldılar.

Bu nedenle tepkilerini ölçemedim. Tabi bu kadarı bile başlangıç düzeyinde güzel doğrusu.
 

"Taksim Camii sosyal medya hesaplarına çok fazla destek mesajı geldi"

Turistler dışındaki insanların, yani cami cemaatinin yaklaşımı nasıldı? Onların tepkilerine ve aranızda yaşanan etkileşime dair neler söyleyebilirsiniz? 

Cami, konum itibarıyla ticari ve kültürel bir mekânda bulunduğundan sabit cemaati olduğunu sanmıyorum. Bu nedenle cami cemaatinden olumlu ya da olumsuz bir tepki almadım.

Bununla birlikte Taksim Camii Vakfı yetkilileri etkinliğin gerçekleştirilmesinde özverili bir destek sundu.

Şuna da değinmeden geçmeyeyim sosyal medya üzerinden gerek bana gerekse Taksim Camii sosyal medya hesaplarına çok fazla beğeni ve destek mesajı geldi. Bu da programın geleceği açısından ayrı bir güzellikti.
 

 

"Ayasofya, Sultanahmet ve Süleymaniye camilerinde de benzer İngilizce tefsir sohbeti faydalı olur"

İstanbul'un turistlerin uğrak mekânlarından olan Ayasofya Camii, Sultanahmet Camii veya Süleymaniye Camii gibi mekânlarda da İngilizce tefsir sohbeti mümkün mü? Bu mekânlarda böylesi bir etkinlik nasıl karşılanır? Sizce artıları ve eksileri neler olur?

Saydığınız camiler böyle bir etkinliğe ev sahibi yapabilecek yerler. Oralarda da İngilizce tefsir derslerinin yapılması faydalı olur.

Nasip olur da İstanbul'da ikamet edebilirsem saydığınız camilere ek olarak Levent'teki gökdelenlerin arasında inşa edilmiş olan Barbaros Camisi ve İngilizce eğitim veren bölümlere sahip İstanbul üniversitelerinin camilerinde de böyle bir etkinliği organize etmeyi hayal ediyorum.

Bu gerçekleşirse İstanbul'un dünyanın kültür başkenti olma potansiyeline ilahiyat alanından önemli bir katkı sağlayacaktır.

İnsanların dünya ve ahiret mutluluğunu sağlamayı hedefleyen Kur'an'ın mesajının, dünyanın lingua franca'sı olmuş İngilizce ile aktarılmasının artısı olur eksisi olmaz.

"Merkezi camilerin artık doktoralı, dil bilen imamlarının olması çok değerli"

Turistlerin uğrak mekanlarında ve camilerde başka ne tür dini hizmetler yapılabilir? Lokal ve tekil etkinlik dışına çıkaracak ne tür önerileriniz var? Mesela İstanbul İl Müftülüğü sizlere "öneriler dizisi hazırlayın" derse, notlarınızda neler olurdu?

Doğrusu garip gelebilir ama WC ihtiyacı turistler için önemli bir sorun. İstanbul'daki tarihi camilerde WC'lerin ücretsiz olması çok büyük bir hizmet. Caminin bahçesine gelmeleri onların camiyi de yakından görmelerine vesiledir.

Benzer şekilde camilerde minik ikramlar da ilgiyi artıracaktır. Önemli camilerin artık doktoralı, dil bilen imamları var. Bu standart çok değerli. Camilerde dil bilen tebliğci Müslümanlar İslam'ın mesajını ziyaretçilere anlatmayı düşünebilirler.

Bunlara ek olarak dini ve kültürel turistik organizasyonlar yapan kişi ve kurumlarla eşgüdümlü olarak kısa paneller ve söyleşiler yapılabilir. İslam'ı öğrenmek isteyenlere tanıtım programları hazırlanabilir.

Konferans salonu olan camilerde Kur'an tilaveti ve ilahi konseri türü dinleti organizasyonları yapılabilir.

Ramazan ayı ve bayramların ne ifade ettiğine dair sergiler açılabilir. Uzman rehberler eşliğinde cami mimarisi, dini ritüeller ve cami yaşamı hakkında bilgi verilebilir.

Bunların zaten yapılanları varsa o etkinlikler çeşitlendirilebilir.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.