Halbusi'nin müttefiklerinin sınır dışı edilmesi, Devleti Yönetme İttifakı'nın çöküşünün başlangıcı mı?

Bağdat, Halbusi’nin Enbar'daki müttefiklerini görevden alırken Irak siyaset sahnesi sessizliğini korudu

Gözlemciler, Halbusi'nin müttefiklerinin makamlarından uzaklaştırılmalarını onun meclis başkanlığı görevinde kalmasını engellemek için bir girişim olarak değerlendirdiler / Fotoğraf: AFP

Irak hükümeti bazı kararlara tutuklamalar da eşlik etti. Hükümet, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi'nin popülaritesinin yüksek olduğu Enbar'da üst düzey yetkilileri görevden alarak bu ildeki idari yolsuzlukla mücadele ediyor gibi görünse de içeride Devleti Yönetme İttifakı'nın çöküşünün başlangıcı ve yerel seçimler öncesi ittifakın nüfusunu sınırlama girişimi olarak görüldü. 

Irak Dürüstlük Komisyonu, 27 Haziran'da Bağdat'tan gelen bir güvenlik gücünün desteğiyle, davanın yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili olduğu kararını gerekçe göstererek Enbar'daki Emeklilik Dairesi Müdürü Enes Yasin'i tutuklattı.

Komisyon daha sonra Enbar'daki ofisinin müdürü Ali Ubeyd el-Meravi'nin Yasin ile suç ortaklığı yaptığı gerekçesiyle Yolsuzlukla Mücadele Merkezi Ceza Soruşturma Mahkemesi tarafından çıkarılan tutuklama emriyle yolsuzluk suçlamasıyla tutuklandığını açıkladı. 

Kararlar, Enbar'daki Şehitler Vakfı kadar uzandı. Çeşitli kurumların müdürleri görevden alınırken İl Eğitim Müdürü Nafi ed-Duleymi'nin görevden alınarak emekliye sevk edildi.

Bu kişilerin çoğunluğu, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddum (İlerleyiş) Partisi'ne yakın ya da ilişkiliydi. 


Sürpriz gösteriler

Ramadi'de ise hükümetin Enbar'daki yolsuzlukla mücadele adımlarını destekleyen Şeyh Nehru Abdulkerim'in çağrısıyla (Sufi) Kasnazani Tarikatı üyelerinin gösteri düzenledi.

Şeyh Nehru Abdulkerim, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) Süleymaniye şehrinde ikamet ediyor.
IŞİD'in o sırada gösteri çadırlarını ve oturma eylemlerini kurduktan sonra Enbar'a girdiği 2014 yılından bu yana Enbar'daki ilk gösteri.

Takaddum Partisi'nin önde gelen isimlerinden ve meclis başkanının danışmanlarından biri olan Ammar el-Hamdani, Enbar'daki tutuklamalara ve gösterilere tepki göstererek Enbar'ın radikalizmi ve terörizmi yeniden canlandırmaya çalışanların avı olmayacağını söyledi.

Hamdani, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi gösteriler ve kendi ifadesiyle 'oradaki güvenlik ve ekonomik durumu sabote etme girişimleri' ile ilgili tutumunu netleştirmeye çağırdı.

Hamdani, bir televizyon kanalına verdiği röportajda Halbusi'nin çalışıp başardığını belirttikten sonra Halbusi'nin konutunun bulunduğu Enbar'daki başarılarına kızanlar olduğunu söyledi.

Hamdani "Biz Başkan'ın (Meclis Başkanı Halbusi) adamlarıyız ve Enbar'ı kan dökmeden teslim etmeyeceğiz. Enbar'da yaşananların yeniden tekrar etmesine izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı.


Halbusi'nin adamları Enbar'dan uzaklaştırıldı

Irak Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü Gazi Faysal, Halbusi'nin müttefiklerinin makamlarından uzaklaştırılmalarının, Halbusi'nin Meclis Başkanlığı görevine devam etmesini engellenmesi girişimi olduğuna inanıyor. 

Faysal, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

Son seçimlerden önce bile kendisine muhalefet eden ve sürekli olarak Meclis Başkanı olarak yeniden seçilme şansını baltalamaya çalışan Koordinasyon Çerçevesi'nin temsil ettiği muhalif hareketi ile Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddum Hareketi ile müttefikleri arasındaki mücadele devam ediyor. Koordinasyon Çerçevesi, halihazırda Başbakan Sudani tarafından yönetilen hükümeti kurma hedeflerine ulaştıktan sonra Devleti Yönetme İttifakı ile yola devam etmek istemiyor.


Faysal, Koordinasyon Çerçevesi'nin çeşitli makamlar düzeyinde nüfuzunu güçlendirebildiğini ve yasamaya kadar yargı ve yürütme organlarında değişiklikler yapabildiğini belirtti.
 

Halbusi'nin yerini alacak bir lider hazırlama süreci son zamanlarda netleşmeye başladı AFP.jpg
Halbusi'nin yerini alacak bir lider hazırlama süreci son zamanlarda netleşmeye başladı / Fotoğraf: AFP

 

Enbar'da Halbusi'ye karşı Sünni ittifakların ortaya çıkmasının, Koordinasyon Çerçevesi için nüfuzunu güçlendirmek amacıyla birtakım değişiklikler yapmayı ve Devleti Yönetime İttifakı'nın doğasını değiştirmeyi hedefleyen bir temel çıkar olduğunu söyleyen Faysal, Koordinasyon Çerçevesi'nin, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Hamis el-Hancer ve Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Siyade (Egemenlik) İttifakı'na verdiği sözlerden de döndüğünü kaydetti.

Takaddum Partisi ve Egemenlik İttifakı'na karşı Halbusi'nin Enbar'daki müttefikleri ve diğerleri aleyhine yolsuzluk davası açılmasının Devleti Yönetime İttifakı'nın çalışmalarında yeni bir değişikliğe yol açacağını belirten Faysal, bu durumun aynı zamanda Halbusi'nin Meclis Başkanlığı görevini sürdürmesini de engellediğine dikkati çekti.


Çarpıcı gerçek

Mustansıriyya Üniversitesi'nden siyaset bilimi alanında uzman bir akademisyen olan İsam el-Feyli, Sünnilerin Halbusi'ye alternatif bir lider arayışı içinde olduğunu değerlendirildi.

Feyli, "Meclis Başkanı'na yakın bazı isimlerin haklarında yasal soruşturmalar olması bir lider olarak Halbusi'yi etkileyecektir" yorumunda bulundu.

Feyli, Sünni liderin doğrudan ve dolaylı açıklamalarının Halbusi'nin yerine yeni bir ismi hazırlama sürecinin son aşamasına geldiğinin açık ve net bir şekilde anlaşıldığına dikkati çekti. 

Yeni Sünni liderin Takaddum Partisi dışından olabileceğini ve bunun diğer Sünni güçlerin söylemlerinde de ortaya çıktığını belirten Feyli, Enbar'ın Temsilciler Meclisi'ndeki en düşük seçim sandalyesine sahip olduğu halde Halbusi'nin eski gücünün, onu kutuplaştırıcı ve meydan okuyan bir faktör haline getirmesini sağladığını vurguladı. 

Enbar ilinin Müslümanlığın en önemli kalelerinden biri olarak kabul edildiğini ve bu konuya diğer sivil güçler ve hatta Şiiler tarafından bile ihtiyatla bakıldığını aktaran Feyli, Halbusi'nin Enbar'ı sivil bir ile dönüştürmesi ve birçok tarafla stratejik ilişkiler kurması nedeniyle alternatif bir isim gösterilmesinden önce iyi bir incelenme yapılması gerektiğini söyledi.
 

Koordinasyon Çerçevesi karşısında Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddum Hareketi ve müttefikleri arasında devam eden bir çatışma AFP.jpg
Koordinasyon Çerçevesi karşısında Muhammed el-Halbusi liderliğindeki Takaddum Hareketi ve müttefikleri arasında devam eden bir çatışma / Fotoğraf: AFP

 

Irak siyasi denkleminin, bir kutuplaşma ve güç unsuru olacağı ve ardından dış müdahaleyi baltalayacağı için Sünnilerden ya da Şiilerden tek bir liderin ortaya çıkmasını istemeyen dış güçlerden etkilendiğini söyleyen Feyli, Irak hükümetinin ister Sünni ister Kürt olsun birleşenlere kimin liderlik ettiği konusuna müdahale ettiğini, ancak Koordinasyon Çerçevesi'nin önde gelen bazı isimlerinin açıklamalarına bakıldığında Halbusi'nin Meclis Başkanlığı görevini sürdürmesini engelleme çabalarının toplumsal olarak farklı Sünni güçler üzerinden devam ettiğinin ortaya çıktığını da sözlerine ekledi. 

Örneğin Musul'un askeri boyutu olan İslami bir sivil yapılanma olarak sosyal yapısının Enbar'dan farklı olduğuna dikkati çeken Feyli, Selahaddin ilinin ise aşiretçilik ve nezaketin bir karışımına ve askeri bir yapıya sahip olduğunu ve bu konunun Sünni dosyasında liderlikle ilgili kesişmelere yol açtığına işaret etti.

Bazı yönlerden birtakım endişeleri de olduğunu söyleyen Feyli, özellikle Halbusi'nin özellikle Temsilciler Meclisi Başkanlığı görevini üstlenmesinden sonra Enbar'ın imar ve yeniden yapılan çalışmalarında başarılı olduğunu ve Halbusi'nin güçlendiğini belirterek bunların rakiplerini korkuttuğu ve kıskançlıkları nedeniyle nefretlerini uyandırdığını söyledi. 

Bölgede yüzlerce yıldır rol oynayan ve sivilliği kabul etmeyen Enbar'daki aşiret meselesine de değinen Feyli, tüm bunlara Musul gibi tarihi statülerinin Sünniler arasında rol oynamalarına izin verdiğine inanan diğer illerin eşlik ettiğini kaydetti.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU