Mısır'da yetkililerden ‘stratejik mal stoklarının güvence altına alınmasına’ yönelik açıklamalar yapılırken Mısır hükümeti, mallar ve üretim gereksinimleri üzerindeki ‘gümrük muafiyetlerini’ genişletmeye devam ediyor. Ekonomistler ise gümrük muafiyetlerinin Mısır’daki enflasyon artışını sınırlayıp sınırlayamayacağı konusunda farklı görüşlere sahipler.
Maliye Bakanı Muhammed Mait, son beş ayda piyasaya sürülen malların değerinin yaklaşık 32 milyar doları (bir dolar ortalama 30,85 Mısır lirası) bulduğunu açıkladı. Mait, pazar günü yaptığı açıklamada, üretim çarkının tam kapasiteyle dönebilmesi, taban ve ceza yükünü azaltarak ithalatçının omuzlarındaki yükün hafifletilmesi ve tüm temel malları yerel pazarlardan temin ederek vatandaşların ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla temel mallar, gıda bileşenleri, ilaçlar ve üretim gerekliliklerinin gümrükten çıkarılmasının bir öncelik olduğunu vurguladı.
Maliye Bakanı, hükümetin ‘yerel pazarlarda sunulan ürün miktarlarının hacmini korumaya yardımcı olacak şekilde, vatandaşların ihtiyaç duyduğu temel malların stokunu güvence altına alma çabalarını desteklemekte kararlı olduğunu’ belirtti. Bunun yanında hükümetin, küresel krizin olumsuz etkilerinin, tedarik zincirlerinde ortaya çıkan aksamaların ve küresel mal ve hizmet fiyatlarındaki eşi benzeri görülmemiş artışın sınırlandırılmasına katkıda bulunacak şekilde fiyat istikrarına mümkün olduğunca elverişli koşulların sağlanmasına çalıştığını söyleyen Mısırlı Bakan, hükümetin gümrük sistemi otomasyonunun, limanları depolama yerine sadece transit kapılara dönüştürme hedefine ulaşmaya yardımcı olacak şekilde, malların gümrükten çıkışıyla ilgili prosedürlerin hızlandıracak adımlar attığını da sözlerine ekledi. Bakan Mait, bunun üretim maliyetlerini düşürmeye ve iş dünyasını yatırımlarını artırmaya teşvik etmeye yönelik (etkin) katkının nedeni olduğunun altını çizdi.
Mısır hükümeti, geçtiğimiz aylarda artan enflasyonla mücadele etmek amacıyla temel mallar ve üretim gereklilikleri üzerindeki gümrük muafiyetini artırdı ve ekonomik krizin vatandaşları üzerindeki yükünü hafifletmek için sosyal koruma programlarını genişletti. Mısır'ın Kamu Seferberliği ve İstatistik Merkezi Ajansı'nın (CAPMAS) verilerine göre Mısır'daki genel enflasyon oranı mart ayında yüzde 33,9 arttı. Bu oran şubat ayında yüzde 12,1’di.
Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı ekonomist Dr. Reşad Abduh, şunları söyledi:
“Teoride genel olarak malların ve özelde ise üretim gereklilikleri üzerindeki gümrük muafiyetleri, enflasyon artışını dizginleyebilir. Çünkü bu, fabrikaların faaliyetlerini sürdürmesi ve arzın bol olması demektir ve böylece fiyatların düşmesine neden olur. Ancak sahada gümrük muafiyetleri enflasyon oranlarında bir düşüşe yol açmayacaktır. Çünkü Mısır'daki çoğu ürünün fiyatı, bazı tüccarların üretim maliyetindeki artışla hiçbir ilgisi olmayan daha fazla kar elde etme arzusunun bir sonucu olarak (rastgele) yükseliyor.”
Mısır Gümrük Otoritesi Başkanı eş-Şahat Gaturi, liman ve gümrük çıkışlarında hazırlık seviyelerinin yükseltildiğini ve çalışma saatlerinin malların hızla tahliye edilmesini sağlayacak şekilde iki katına çıkarıldığını açıkladı. Gaturi, dün yaptığı açıklamada, malların limanlarda yığılmasının önlenmesi amacıyla, malların gümrükten çıkışına yönelik gerekli belgeler nedeniyle gümrük işlemlerini geç tamamlayan yatırımcılardan ve ithalatçılardan gümrük cezalarının tahsilinin durdurulması dahil olmak üzere kolaylaştırıcı prosedürlerin uygulandığını belirtti.
Mısırlı ekonomist Dr. Vail en-Nahhas, gümrük muafiyetlerine başka ekonomik önlemler eşlik etmedikçe enflasyon artışını dizginleyemeyeceğini söyledi. Nahhas, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Çalışan fabrikalar meta arzını artıracak, ancak satın alma gücündeki düşüş nedeniyle bu durum, stagflasyona (durgunluk) yol açacaktır. Bu yüzden büyük bir emtia arzımız olacak, ancak satış eylemi olmayacak” ifadelerini kullandı.
Nahhas’a göre gümrük muafiyetlerinin enflasyon artışının dizginlenmesine katkıda bulunması için alınması gereken önlemler arasında, tüccarların ve fabrika sahiplerinin kâr tahminlerini abartmamaları için her üründe adil bir kâr marjı belirlenmesi ve üretim hacminin de pazarın ihtiyaç duyduğu kadar olması gerektiğini, böylece üretim fazlası engellenip durgunluğun önüne geçilebileceğini söyledi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
