Ukrayna ve Rusya arasında devam eden savaşta taraflar üstünlüğü sağlayabilmek için ellerinden gelen tüm imkanları seferber etmiş durumda.
Ukrayna, üstün Rus askeri gücü karşısında başta ABD ve Avrupa ülkelerinden olmak üzere çeşitli yerlerden gelen silah sistemlerini de kullanmaya çalışıyor.
Rusya ise karşısında zorlandığı Ukrayna'ya üstünlük sağlayabilmek için belki çok uzun yıllardır yapmadığı bir şeyi yaparak ilk defa farklı bir ülkeden silah alımı yaptı.
İran'dan alınan Şahid adlı kamikaze drone'lar Rusya tarafından yoğun şekilde kullanılıyor. İran üretimi Fatih ve Zülfikar balistik füzelerinin de Rusya tarafından alındığı iddiaları var.
Sonuç olarak savaş sahası neredeyse dünyanın dört bir tarafından gelen silahların mücadelesine sahne oluyor.
Ukrayna, Sovyetler Birliği geçmişi nedeniyle Ruslarla benzer sistemleri kullansa dahi ABD ve Avrupa'dan gelen sistemler nedeniyle daha kozmopolit bir silah gücüne ulaştı.
Bakan Reznikov: Ukrayna deneme alanına dönmüş durumda
Ukrayna Savunma Bakanı Aleksey Reznikov, geçen 19 Temmuz'da ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin düzenlediği çevrimiçi toplantıda ABD'nin eski Ukrayna Büyükelçisi John Herbst'le yaptığı konuşmada, "Düşmana karşı savaşta modern sistemleri test etmek istiyoruz. Silah üreticilerini, ürünlerini burada test etmeye davet ediyoruz. Ukrayna temel olarak bir deneme alanına dönüşmüş durumda. Şu anda birçok silah, elinde kendi modern silah sistemleri olan Rus ordusuna karşı, gerçek savaş koşullarında sahada test ediliyor" demişti.
Gerçekten de aradan geçen süre Ukraynalı Savunma Bakanı Reznikov'u doğrulamış durumda.
Savaş sahası Rus, gerekse Batılı devletlerin ürettiği silahların karşılaşmasına sahne oluyor.
Peki Ukrayna'ya batı devletlerinden gönderilen silahlar arasında neler var?
Bu konuda soru yönelttiğimiz BlueMelange düşünce topluluğu analistleri, Ukrayna'ya silah gönderen ülkelerden gelen sistemlerden bazılarını şöyle sıraladı.
Birleşik Krallık: NLAW, Starstreak, LLM füzeleri, Stormer HVM füze taşıyıcı, Mastiff MRAP, Brimstone karadan karaya füze sistemi, Puma mini İHA
Fransa: Caesar howitzer, VAB 4x4, Mistral SAM
Almanya: PzH2000, Iris-T-SLM SAM, MILAN-II, MARS MRL
ABD: HIMARS, Javelin, Switchblade 300 ve 600, MRAP, İsveç malı Carl Gustav ile AT4, TOW-2, HellFire kara konuşlu füze, Stinger füze, Harpoon füze, AGM-88B HARM füze, TPQ-36/37 atış tespit radarları, M777 155/39 obüs
ABD'nin ayrıca M1A1 Abrams tank ile HAWK hava savunma füzeleri yollayacağı iddia ediliyor.
Polonya: Warmate dolanan mühimmat, Krub 155/52 obüs, Pirou manpands
Eski Doğu Bloğu ülkeleri: Çeşitli Mi-8/17/24 helikopter, T-64/72 ve PT-72 tank, Su-25 uçak, MiG-29 yedek parça
Litvanya: TB2 Bayraktar (Türkiye'den aldığı Bayraktar'ı iletti).
Türkiye: Türkiye hibe etmese bile Ukrayna'ya Bayraktar SİHA ve Kirpi zırhlı araçlarının satışını gerçekleştirdi.
İsveç: Savaşın başında Danimarka gibi bol miktarda Nlaw tanksavar roketlerinden yollayan İsveç'in ayrıca Archer obüs topu yollayacağı iddia ediliyor.
Rusya, kendi ürettiği silahları kullanıyor ama İran sistemleriyle de ilgileniyor
Buna karşın Rusya'nın daha çok kendi silah sanayisine dayandığı gözlemlenmekte.
Son dönemlerde İran'dan Muhacir-6 SİHA, Sahit-129 (Shaded) kamikaze drone'ları aldığı biliniyor.
Ayrıca İran'dan yeni drone ve balistik füzelerin de yolda olduğu öne sürülmekte.
Peki iki tarafın yaygın olarak kullandığı silah sistemlerinden hangileri şu ana kadar savaş sahasında etkinlikleriyle dikkat çekti.
BlueMelange analistleri bu soruya önce Ukrayna açısından cevap verdi.
Ukrayna'nın savaşta öne çıkan sistemleri
HIMARS çoklu roket sistemi, Stugna-P tanksavar füzesi, Javelin tanksavar füzesi, Igla & Stinger MANPADS (alçak irtifa omuzdan atılan hava savunma füzeleri), Starstreak (alçak irtifa omuzdan atılan hava savunma füzeleri), Excalibur 155mm PGM (GPS güdümlü top mermisi), NLAW (tanksavar roketi), Neptune SSGW (gemisavar füze), Tochka-U (Sovyetler menşeili balistik füze), COTS mini drone
Rusya'nın savaşta öne çıkan silah sistemleri
Kalibr & Kh serisi seyir füzeleri, Lancet-3 kamikaze drone, Izdeliye-305 füzesi (havadan karaya atılan füze), Shahed-136/Granium-2 kamikaze drone, Krasnopol PGM 6 (GPS güdümlü top mermisi), 2A65 Msta-B 152mm obüs, Ka-52 saldırı helikopteri, Orlon-10 SİHA, İskender balistik füzesi, S300 hava savunma füzesi.
Silah çeşitliliği lojistik de karmaşaya yol açar mı?
BlueMelange analistleri Ukrayna'nın silah çeşitliliğinin avantaj gibi görülse bile süreç içinde lojistik açıdan sıkıntılar yaratabileceği görüşünde.
Peki bu iddiaya askerler ne diyor?
"Sadece silahları değil onları kullanacak, eğitimini verecek personeli de göndermeleri lazım"
Emekli hava korgeneral Orhan Köse, batıdaki ülkelerinden gelen sistemlerin bir kısmının kısa sürede Ukrayna tarafından hemen kullanılabilecek sistemler olmadığını söyledi.
Günümüzdeki silahların birçoğu eğitimi alınmadan etkili kullanılmadığını ifade eden Köse, "Dolayısıyla bu silahları gönderen devletlerin sadece silahları değil, onların eğitimini verecek veya gerektiğinde bir süre kullanacak personeli de göndermeleri lazım diye düşünüyorum. Ya da Ukraynalı personel gidip oralarda eğitim alacak. Yoksa kısa sürede etkili kullanılmaları zor" dedi.
"Bazı devletler silahlarını test etmek için de gönderiyor olabilir"
Köse bunun yanında bazı devletlerin ellerindeki silahların kapasitesini görmek için de Ukrayna'daki savaşa göndermek isteyebileceğini de öne sürdü. Köse'nin iddialarını destekleyen bilgiler sahada da mevcut.
Batı medyasında daha önce de gönderilen silahların eğitimini vermek için bir kısım personelin ve danışmanın Ukrayna'ya gönderildiği haberleri çıkmıştı.
Keza İran yapımı drone'ların kullanımına dair bir grup İran askerinin de Rusya'ya bağlı Kırım'a geldiği öne sürüldü.
"Personeli iyi eğitirseniz silah çeşitliği sorun olmaz"
Emekli kurmay albay Ünal Atabay ise sahadaki silah çeşitliliğinin muharebe sahasında entegrasyon, eğitim ve lojistik sistemini olumsuz etkileyeceğini belirtti.
Atabay, "Ancak personeli iyi eğitir ve entegrasyon sistemini, lojistiğini iyi düzenlerseniz sorun olmaktan çıkar" ifadelerini kullandı.
"Ukrayna'daki savaş mevcut silahlarda değişime ve yeni silahların doğmasına yol açacak"
Ukrayna Savunma Bakanı Reznikov'un açıklamasına katıldığını dile getiren Atabay, savaşta kullanılan silahların farklı devletler açısından test niteliğinde olduğunu aktardı.
"Savaşın etkileri savunma sanayiine yansır" diyen Atabay, "Sahadaki tecrübeler silah sistemlerinin yeniden modifiye edilmesini, görülen hataların düzeltilmesini ve yeni silah sistemlerinin ortaya çıkmasını sağlar" şeklinde konuştu.
"Ukrayna ordusu, 2014'ten beri Batılı sistemlere alışkın"
Emekli kurmay albay Haydar Ateş ise Ukrayna ordusunun her ne kadar ağırlıklı Rus sistemlerini kullansa bile 2014'den beri Batı devletleriyle yoğun bir askeri işbirliğine girdiğini, bu süreçte batı devletleri tarafından üretilen silahların kullanımı konusunda sürekli eğitimler aldığı için bir uyum sorunu yaşamadığını kaydetti.
© The Independentturkish
