İsrail'de nefesler tutuldu: 8 seçim sonucu senaryosu

Başbakan Yair Lapid liderliğindeki blok, yeniden iktidarı hedefleyen eski lider Binyamin Netanyahu'ya karşı yarışıyor

27. Meclis'i belirlemek için yapılan seçimler, çeşitli koalisyon krizleri nedeniyle son 3,5 yılda yapılan beşinci seçim niteliğinde (Reuters)

İsrail'de 6 milyon 788 bin seçmen, meclisteki 120 milletvekilini belirlemek üzere bugün sandıklara gitti.

Yerel saatle 07.00'de başlayan oy verme işlemleri, 22.00'ye kadar devam edecek. Sandık çıkış anketlerinin bunun ardından açıklanması bekleniyor.

20 Ekim itibarıyla 4 bin 560 İsrailli seçmenden 3 bin 636'sı dünya genelindeki 101 İsrail diplomatik temsilciliğinde oylarını kullandı. İsrail Merkez Seçim Komitesi, yurtdışındaki katılım oranınının yüzde 74 olduğunu açıkladı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Seçimin, tekrar iktidara dönmek isteyen eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu cephesiyle bunu engellemeyi amaçlayan Başbakan Yair Lapid'in liderliğindeki karşı cephe arasında geçmesi bekleniyor.

Netanyahu blokunda radikal sağcı Likud, Dini Siyonizm, Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği partileri bulunuyor. "Değişim Koalisyonu" olarak isimlendirilen, farklı ideolojilerin bir araya geldiği karşı cephedeyse Yeni Umut, İsrail Evimiz, Yamina, Gelecek Var, Mavi Beyaz, İşçi Partisi ve Meretz'le Birleşik Arap Listesi yer alıyor.

Bu iki blok arasında kalan Filistinli Eymen Avde liderliğindeki Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu'yla (Hadaş) Filistinli Ahmed Tıybi önderliğindeki Değişim için Arap Listesi (Ta'al) ortak olarak seçimlere katılıyor.

Avde ve Tıybi, Netanyahu'nun yeniden yönetime gelmesine karşı çıkarken, Değişim Koalisyonu'nu desteklemiyor.

İsrail'in en köklü gazetelerinden Haaretz'de yayımlanan analizde, 5 anket öngörüsü üzerinden seçimler sonucunda oluşabilecek 8 senaryoya yer verildi.

Birinci anket tahmini

İşçi Partisi, Meretz, İsrail Evimiz, Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu'yla Değişim için Arap Hareketi ortak listesi ve Filistinli Mansur Abbas'ın liderliğindeki Birleşik Liste, yüzde 3,25'lik seçim barajına çok yakın seviyede.

Barajı geçmeleri halinde söz konusu partilerin her birinin en az mecliste 4 sandalye alması mümkün.

İkinci anket tahmini

İsrail İçişleri Bakanı Ayelet Şaked'in liderliğindeki siyonist parti Yahudi Yurdu (Habayit Hayehudi) ve Arap Balad Partisi, anketlere göre yüzde 2 oy oranıyla barajın altında kalıyor.

Dolayısıyla bu partilerin meclise girememe ihtimali söz konusu.

Üçüncü anket tahmini

Mart 2021'deki son seçimlerde Netanyahu'ya rakip olarak çıkan iki sağcı parti vardı. Bunlardan biri eski İsrail Başbakanı Naftali Bennet'in partisi Yamina, diğeriyse Adalet Bakanı Gideon Saar'ın kurduğu Yeni Umut partisiydi.

Birlikte 13 sandalye kazanan bu partiler şimdiki seçimde ayrı şekilde yarışmıyor. Yamina dağılırken, Yeni Umut da İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz'ın Mavi Beyaz partisine katılarak Ulusal Birlik'i oluşturdu.

Bu senaryoda, bir önceki seçimde Yamina ve Yeni Umut'a verilen oyların, Netanyahu'yu destekleyen Likud, Şas, Birleşik Tevrat Yahudiliği ve Dini Siyonizm'e gidebileceği düşünülüyor.

Anketlerde, Netanyahu cephesinin bu seçimlerde mecliste 59 ila 62 sandalye alabileceği öngörülüyor.
 


Dördüncü anket tahmini

Arap seçmenlerin kullanacağı oylar kilit öneme sahip. İsrail'deki seçmenlerin 5'te birini oluşturan Filistinlilerin seçime yüzde 45 gibi bir katılım göstermesi bekleniyor.

Filistinlilerin sandığa gitmemesi halinde Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu'yla Değişim için Arap Hareketi ortak listesi ve Balad gibi Arap partilerin barajı geçememe riski var. Bu da Netanyahu'nun iktidar yolunu açabilir.

Öte yandan İsrail yurttaşı Filistinlilerin katılım oranı daha fazla olursa bu sefer Netanyahu'nun işinin zorlaşabileceği belirtildi.

Dağılmadan önce Birleşik Liste, Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu, Değişim için Arap Hareketi ve Balad'dan oluşan 4 partili Ortak Liste, 2020'deki seçimlerde mecliste 15 sandalye alarak rekor kırmıştı.

Beşinci anket tahmini

Mart 2021'deki seçimlerde radikal sağcı Dini Siyonizm, 6 sandalye kazanarak tahmin edilenden daha başarılı olmuştu. Parti, anketlerde halihazırda 12 ila 14 sandalye kazanabilecek gibi görünüyor.

Dini Siyonizm'e desteğin artmasında önemli etkenlerden birinin, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen radikal sağcı parlamenter Itamar Ben-Gvir olduğu düşünülüyor.

Filistinlilere karşı tahrik edici söylemleriyle tanınan Ben-Gvir, özellikle eylülde cuma namazı vakti Mescid-i Aksa'ya girerek gündem olmuştu. İsrail polisi, Ben-Gvir içerideyken Müslümanları camiye almamıştı.

Muhtemel seçim senaryoları

Haaretz, bu anket öngörülerinden yola çıkarak oluşabilecek 8 senaryoyu şöyle değerlendirdi:

Birinci senaryo

Netanyahu karşıtı blokta Balad hariç tüm partiler seçim barajını geçerse, Arapların seçime katılımı yüzde 45'in altında kalmazsa ve Likud'un oy oranında ciddi artış yaşanmazsa Netanyahu cephesinin 59 ila 60 sandalye alarak çoğunluğu kılpayı kaçırma ihtimali var.

İkinci senaryo

Netanyahu'ya muhalif blokta Balad dışındaki tüm partilerin barajı geçmesi fakat Arapların katılımının yüzde 45'ten az olması ve Likud'un oyunu artırması durumunda, Netanyahu cephesi 61 ila 62 sandalye alarak az farkla çoğunluğu elde edebilir.

Üçüncü senaryo

İşçi Partisi, Meretz, Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu'yla Değişim için Arap Hareketi ortak listesi, Birleşik Liste ve İsrail Evimiz'den birinin barajı geçememesi halinde, Netanyahu cephesi 61 ila 63 sandalye kazanarak, ikinci senaryoya kıyasla daha yüksek bir çoğunluk elde edebilir.

Dördüncü senaryo

İlk üç senaryonun yaşanma ihtimalinin daha yüksek olduğunun belirtildiği analizde sunulan dördüncü senaryoda, Arap katılımcılarının oranının artmasıyla Demokratik Barış ve Eşitlik Cephesi Koalisyonu'yla Değişim için Arap Hareketi ortak listesi ve Birleşik Liste barajı geçebilir.

Bu durumda Netanyahu blokunun çoğunluk elde etmesi zor.
 

netanyahu.jpeg
Hakkındaki yolsuzluk soruşturmaları devam eden Netanyahu, yeniden iktidarı hedefliyor (Reuters)


Beşinci senaryo

Netanyahu karşıtı cephede yer alan birden fazla partinin baraj altında kalmasıyla, eski İsrail Başbakanı ve destekçileri mecliste 63 ila 65 sandalyeyle daha yüksek bir çoğunluk elde edebilir.

Altıncı senaryo

Arapların seçime katılımının tahmin edilenden düşük olması, Netanyahu karşıtı bloktaki küçük partilerden iki ya da daha fazlasının baraj altında kalması gibi bir durumda sağcı blok, 64 ila 67 sandalye kazanarak mecliste büyük bir çoğunluk sağlayabilir.

Yedinci senaryo

Dini Siyonizm'deki artış beklendiği gibi gerçekleşmez ve buraya gidecek radikal sağcı-siyonist oyların bir kısmı Yahudi Yurdu'na giderse, Şaked ve partisi barajı geçebilir.

Bu durumda Netanyahu blokunun 61 ila 63 sandalye kazanıp Yahudi Yurdu veya Ulusal Birlik'le bir sağ koalisyon oluşturması mümkün.

Sekizinci senaryo

Netanyahu karşıtı bloktan Balad hariç tüm partiler barajı geçerse ve diğer ihtimaller yaşanmazsa o zaman Yair Lapid liderliğindeki karşıt blok güçlenebilir.

Bunun yaşanması için Arap seçmenlerin katılımı en az yüzde 55 olmalı ve bu oyların çoğu Birleşik Liste'yle diğer Yahudi ağırlıklı partilere gitmeli. Böyle bir durumda Netanyahu'nun bloku 55 ila 58 koltuk alırken, anketlerde 55 ila 56 sandalyeye sahip olabileceği öngörülen mevcut hükümet, çoğunluk elde etme şansı kazanabilir.



Independent Türkçe, Haaretz, AA, Jerusalem Post

DAHA FAZLA HABER OKU