Anayasa Mahkemesi (AYM), keyfi erişim engelleri hakkında önemli bir karara imza attı. Yüksek mahkeme, sulh ceza hakimlikleri tarafından verilen erişim engeli karalarına karşı yapılan 9 ayrı başvuruda ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.

Habertürk’ten Fevzi Çakır’ın haberine göre AYM, erişim engeliyle ilgili başvurulardan 9’u üzerinden önemli bir pilot karara imza attı. Yüksek mahkeme, sulh ceza hakimleri tarafından pek çok habere ilişkin verilen erişim engeli kararlarının ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. İhlallerin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararların birer örneği ilgili sulh ceza hakimliklerine gönderildi. Ayrıca başvuruculara 8 biner TL tazminat ödenmesi de kararlaştırıldı.

Yasada değişiklik yapılmalı

Yüksek mahkeme önünde benzer pek çok başvurunun bulunduğuna dikkat, çekti. Bu dosyaların hepsinde ihlal kararı verilerek, erişim engellerinin kaldırılmasının sağlanabileceği ancak bu durumun yeni ihlallerin önüne geçmeyeceğini belirtti. Yeni hak ihlallerinin yaşanmaması için erişim engeli kararlarının dayanağı olan yasada değişiklik yapılması gerektiği vurgulandı. Bu nedenle kararın bir örneğinin Meclis ve Adalet Bakanlığı’na da gönderilmesi kararlaştırıldı. Bu kapsamda Meclis’te gereken düzenlemenin yapılması için benzer başvuruların görüşmesi 1 yıl süreyle ertelendi.

Düzenleme için öneriler

Kararda, yapılması istenen yeni düzenlemenin çerçevesi de çizildi. Buna göre erişim engeli usulünün kapsamı hukuki ve yeterli açıklıkta olmalı. Erişim engeli için acil toplumsal ihtiyaç zorunluluğu getirilmeli. Kamu makamların müdahale sınırı ortaya konulmalı. Keyfi uygulamalara yol açmayacak güvenceler oluşturulmalı. Erişim engelli kararları istinaf ve temyiz denetimine açılmalı. Sulh ceza hakimlikleri erişim engeli kararlarına son çare olarak başvurmalı.

Independent Türkçe ve Oda TV Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından idari tedbir konularak kapatılmıştı. Benzer durumda olan birçok haber sitesi bulunuyor.

Pilot karar nedir?

Anayasa Mahkemesi bireysel başvurunun yapısal bir sorundan kaynaklandığını ve bu sorunun başka başvurulara da yol açtığını tespit etmeleri ya da bu durumun yeni başvurulara yol açacağını öngörmeleri hâlinde, pilot karar usulünü uygulayabilirler. Bu usulde, konuya ilişkin pilot bir karar verilir. Benzer nitelikteki başvurular idari mercilerce bu ilkeler çerçevesinde çözümlenir; çözümlenmediği takdirde mahkeme tarafından topluca görülerek karara bağlanır.

Habertürk, Independent Türkçe