ABD Başkanı Donald Trump, Kovid 19'a (koronavirüs) karşı yaklaşık bir buçuk haftadır sıtma ilacı Hidroksiklorokin’i kullandığını açıkladı.
Beyaz Saray Başhekimi Sean P. Conley, ABD Başkanı Donald Trump'ın yaverinde yeni tip koronavirüs tespit edilmesinin ardından, yararlarının risklerinden daha çok olması nedeniyle önlem amaçlı hidroksiklorokin kullanmaya başladığını bildirdi.
Trump’ın daha önce koronavirüsle mücadelede “Çığır açıcı” olarak nitelediği Hidroksiklorokin, ABD’deki sağlık dünyasını ikiye bölmüş, ilacın koronavirüs karşısında etkilili olup olmadığının tespit edilemediği ve bazı yan etkileri olduğu öne sürülmüştü.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Türkiye’de de ilacı almak için eczanelere akın edilmişti
İlacın işe yaradığı iddiaları üzerine salgının ilk günlerinde Türkiye’de çok sayıda insan ilacı temin etmek üzere eczanelere akın etmiş, bunun üzerine Sağlık Bakanlığı eczanelerden satışını yasaklayarak dağıtımını kendi yapmak üzere toplatmıştı.
Söz konusu ilacın Türkiye’de doktorlar tarafından koronavirüsten korunmak amacıyla kullanıldığı iddiaları ortaya atılmıştı.
Trump’ın övdüğü ve tavsiye ettiği ilacı Türk doktorlarına da sorduk. Gerçekten faydalı mı? Yan etkileri neler? Doktorlar korunmak için bu ilacı kullanıyor mu? Koronavirüsle mücadelede çözüm olabilir mi?
Sağlık Bakanlığı’nda bir milyon kutu Hidroksiklorokin var
Sorularımızı yanıtlayan uzmanlardan Hacettepe Üniversitesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, söz konusu ilaçtan Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın elinde bir milyon kutu bulunduğunu belirterek, salgın süresince dağıtımının bakanlıkça yapıldığını kaydederek sözlerini şöyle sürdürdü:
Sağlık Bakanlığı, koronavirüs tedavisinde tavsiye etti
Halen koronavirüs tedavisinde bu ilaçtan da faydalanıyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın 16 Nisan tarihinde yayınladığı kılavuzda da bu ilacın kullanılabileceği belirtiliyor. Tedavi amaçlı Azitromisin adlı ilaçla birlikte veriyor. Kesin etkili olduğu klinik çalışmalarla henüz kanıtlanmadı. ABD’deki doktorlar da zorunlu olmadıkça kullanılmasını önermiyor. Ancak ABD Gıda ve İlaç Dairesi, acil durumlarda ilacın kullanımına izin verdi.
“Kalp ritim bozukluklarına neden olabiliyor”
İlacın yan etkisinin kalp atım bozukluklarına dolayısıyla ölümcül etkilere neden olması olduğunu söyleyen Akova, “Azitromisin’le birlikte kullanıldığında kalp ritim bozukluğu ihtimali artıyor” dedi.
“Bakanlık, koruma amaçlı kullanılabileceği konusunda çalışma hazırlığında”
Akova ancak her şeye karşın insan dışı deneylerde hidroksiklorokinin virüsü öldürdüğü kanıtlandığını ve bundan dolayı koronavirüs tedavisinde kullanıldığını kaydederek, “Şimdi Sağlık Bakanlığı’da bu ilacın doktorlarda koronavirüse karşı korunma amaçlı kullanılabileceği konusunda bir çalışma başlattı ya da başlatacak” diye konuştu.
“Deneylerde insanlarda etkili olduğu henüz gösterilemedi”
Benzer bir çalışmanın İspanya’da da sürdüğünü belirten Akova, "Son cümleniz, klinik çalışma amacıyla pek çok ülkede karşılaştırmalı çalışmalar yapılıyor olmalı. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda insanlarda etkili olduğu gösterilemedi” dedi.
Uzbay: “Akciğer hasarını ve virüs yükünü azaltıcı etkileri vardır”
Üsküdar Üniversitesi Tıp fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı ve Farmakoloji (ilaçlar üzerine araştırma yapılan alan) Uzmanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay, öncelikle Plaquenil isminin ilacın ticari ismi olduğunu belirterek, “Çeşitli ülkelerde veya aynı ülkede farklı ilaç firmaları tarafından kullanıma sunulan başka ticari isimleri de vardır. O nedenle ilacın etkili maddesi olan hidroksiklorokin üzerinden konuşmak daha doğru olur” diyerek sözlerine başladıktan sonra şöyle devam etti:
Hidroksiklorokin belirli sıtma türlerinin önlenmesi ve tedavisi için çok eskiden beri bilinen ve kullanılan bir ilaçtır. Günümüzde daha çok romatoid artrit, lupus ve porfiri gibi durumların tedavisi için kullanılır. İlaç tablet formunda olup ağız yoluyla alınır. Halen Sağlık Bakanlığı’nın Kovid-19 tedavisi ile ilişkili rehberinde ilk sırada yer almaktadır. Hidroksiklorin tedavisi zatürre gelişen hastalara eklenen bir antibiyotik olan azitromisin ile bazı hastaların hastanede kalma sürelerini kısaltarak iyileşmelerine katkı sağlamıştır. Özellikle akciğer hasarını ve virüs yükünü azaltıcı etkileri vardır. Bununla beraber, etkisiz kaldığı hastalar da olmuştur.
“Koronavirüs’ü radikal bir şekilde tedavi etmiyor”
Uzbay buna karşın koronavirüs tedavisinde çok da etkili olduğunu düşünmediğini şu sözlerle dile getirdi:
Etkili olduğu durumlarda virüsün vücuttaki yayılımını yavaşlattığı ve hastalığı yenmeyi kolaylaştırdığı düşünülmektedir. Yani Kovid-19’u spesifik ve radikal bir şekilde tedavi etmemektedir. Öyle olsaydı şu ana kadar hastalıktan hiçbir kayıp yaşanmaması ya da kayıpların çok az düzeyde olması gerekirdi.
“Koruyucu olduğuna dair bilimsel kanıtlar sınırlı, kanıta muhtaç”
İlacın koronavirüse karşı koruyucu olarak kullanılmasına dair bilimsel kanıtların oldukça sınırlı ve kanıta muhtaç olduğunu söyleyen Uzbay, koruyucu olduğunu iddia eden bazı çalışmaların etik ve yöntemsel eksiklikler içerdiğini iddia ederek sözlerini şöyle sürdürdü:
Sağlık Bakanlığı, sadece yeterli koruma olmaksızın Kovid-19 teması olan, yüksek riskli sağlık çalışanları için koruyucu amaçlı kullanımını önermektedir. Burada temasın derecesi ve kullanacak kişinin ilacın yan etkileri bakımından durumunun değerlendirilmesi önemlidir.
Hidroksiklorokinin toplumda koruyucu olarak kullanımı çok yanlıştır. Bu, virüsün doğal sürecinden çok daha hızlı mutasyon geçirmesi ve direnç kazanması gibi riskleri artırabilir. İlaç aldığı için korunduğunu düşünmek ise başka bir yanılgıdır.
İlaç virüsün bulaşmasını engellemez. Hidroksiklorokin tedavisine yanıt vermeyen grupta iseniz hastalanmanız ve hastalığı daha ağır geçirmeniz de söz konusu olabilir.
"Görme bozukluklarına bile neden olabiliyor"
İlacın bir çok yan etkisinin olduğunu söyleyen Uzbay, sözlerini şöyle devam ettirdi:
İlaç bazı kişilerde kalpte ritim bozukluğuna ve retina üzerine olumsuz etkileriyle görme bozukluklarına hatta körlüğe neden olabilir. Bu yan etkiler ortaya çıktığında kesinlikle ilacın kesilmesi gerekir. Kullanacak olanların kalp ve göz muayenesi ile hassasiyetlerinin olmadığının teyidi önemlidir. Karaciğer veya böbrek sorunları, ciddi mide veya bağırsak problemleri ve sedef hastalığı olanlar ilaç kullanmadan önce mutlaka hekim kontrolünden geçmelidir. Hidroksiklorokin kandaki şeker seviyesinin düşmesine de neden olabilir. Hamile ve emzirenlerin kullanmaması gerekir.
"Trump’ın açıklamaları yersiz"
“Bazı ilaçlar iki ucu keskin bir kılıç gibidir. Hidroksiklorokin de böyle bir ilaçtır. Yarar/zarar oranı gözetilerek kullanılır” diyen Uzbay, sözlerini şöyle tamamladı:
Başkan Trump’ın ilaç ile ilişkili yaptığı açıklamalar yersizdir. Zaten ABD’li akademisyenler görüşlerini desteklememektedir. Bizde de bazı sanatçılar ve ünlü kişiler bu ilaçla ilişkili benzer açıklamalar yaparak maalesef ilacın stoklanmasına ve gereksiz kullanımına neden olmuştu. Ben bir ilaç uzmanıyım ve süreç içinde kurallara uyarak yoluma devam ediyorum. Bu ilacı koruyucu olarak kullanmayı düşünmedim, kullanmadım ve bana soranlara da koruyucu olarak önermedim.
İkizceli: Doktorlar koruma amaçlı kullanmadı
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı Başkanı İbrahim İkizceli, ilacın Türkiye’deki doktorlar tarafından korunma amaçlı kullanılmadığını iddia ederek, “Virüs vücuda girdikten sonra kullanılıyor. Öncesinde bir faydası yok. Doktorlar kullanmadı çünkü yüzde 1 civarında da olsa ani kalbi durdurma etkisi var. O nedenle ilacın verildiği hastaları da EKG ile takip ediyoruz. Ben bunu alayım da korunayım diye bir şey yok.Bu konuda net bir araştırma sonucu da yok. Koruyucu etkisi olduğunu sanmıyorum" diye konuştu..
© The Independentturkish
