Sağlık hizmetlerinde provizyon ve aktivasyon işlemleri (SPAS) nasıl yapılıyor?

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, sağlık hizmetlerinde provizyon ve aktivasyon işlemleri hakkında merak edilenleri Independent Türkçe için cevapladı

Fotoğraf: Twitter

Artık eskiden olduğu gibi sigortalı olanların işe başlama evraklarını SGK ünitelerine getirmesi ve aktivasyon açtırması gerekmiyor.

20.05.2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile üç farklı sosyal güvenlik kuruluşu Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında birleştirilmiştir.  

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten 2012 Ocak ayına kadar sağlık alanında, Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilen kurumların ayrı ayrı geliştirdikleri farklı programlar üzerinden sağlık yardımı hak sahipliği oluşturularak sağlık hizmetleri verilmiştir.  

Bu programlar, 2012 Ocak ayından itibaren Türkiye genelinde Sağlık Provizyon Aktivasyon Sisteminde birleştirilmiş ve tüm genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık aktivasyon işlemlerinin tek bir program üzerinden otomatik olarak yürütülmesi sağlanmıştır. 

Program yeni doğan çocukların, yeni işe girenlerin, 5510 sayılı Kanun 60. maddesi kapsamında genel sağlık sigortalılığı başlayanların, yeni emekli olanların, yeni evlenenlerin, boşananların, işten çıkanların, ölenlerin bilgileri Kurumun tescil, hizmet, tahsis (emeklilik), borç, prim ödeme ve nüfus kayıtlarından elektronik ortamda tespit ve kontroller edilerek genel sağlık sigortalılarının Kurum ünitelerine gelmelerine gerek kalmaksızın hastanelerde ve eczanelerde sağlık hizmetlerinden yararlanması için gerekli sağlık hak sahipliği kayıtlarını (aktivasyon ve provizyon) elektronik tetikleme yöntemiyle otomatik olarak oluşturan, evlenme, boşanma, iş değişikliğine göre sağlık kapsamını değiştiren, işten çıkma, emekli aylığının durdurulması veya ölüm vb. nedenlerle sağlık hak sahipliğinin otomatik olarak durdurulmasını sağlayarak sağlık hizmet sunucularında sağlık hak sahipliği işlemlerinin otomatik olarak yürütülmesini sağlamaktadır.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)


Genel sağlık sigortalılarından hangilerinin aktivasyonları otomatik açılıyor, hangileri için kuruma müracaat gerekiyor?

Sigortalıların kurumlarında yapılan işe giriş, tescil ve prim bilgileri veya otomatik olarak SGK kayıtlarına intikal ediyor ve 30 gün GSS prim gün sayısı şartının tamamlanmasıyla birlikte sağlık hak sahiplikleri SPAS programı tarafından başlatılıyor. 

Sigortalıların 18 yaş altı çocuk ve eş bilgileri de nüfus veri tabanından elektronik ortamda alındığından bunların aktivasyonu da otomatik olarak sağlanabiliyor. 

Sadece, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu 18 yaş üstü çocukları, anne ve babası ile emekliler hariç çalışan sigortalıların 1.10.2008 tarihinden önce veya sonra sağlık yardımlarına müstahak olan okumayan kız çocukları için SGK ünitelerine yazılı olarak başvurulması gerekiyor.

Vatandaşlar sağlık aktivasyonlarının açık olup olmadığını nasıl öğrenebilirler?

Genel sağlık sigortalısı ve bunların bakmakla yükümlüleri sağlık aktivasyonlarının açık olup olmadığını ve açıksa kimin üzerinden ve hangi kapsamda sağlık hizmeti aldıklarını öğrenmek için Kurum ünitelerine gitmeye gerek bulunmamaktadır. 

Vatandaşlar SGK’nın resmi internet sitesi olan www.sgk.gov.tr adresi E-SGK>>E-Hizmetler>>Provizyon Sorgulama bölümüne kişisel bilgilerini girerek sağlık aktivasyon durumları hakkında bilgi sahibi olabilirler.

Sigortalıların ve bakmakla yükümlü oldukları kimselerin sağlık hizmet sunucularına başvurduklarında hangi belgeleri ibraz etmeleri gerekir?

Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilmeleri için sağlık hizmet sunucularına başvurduklarında acil haller hariç olmak üzere (acil hallerde ise acil halin sona ermesinden sonra); biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulamasının yapılması ve/veya nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, evlenme cüzdanı, pasaport veya Kurum tarafından verilen resimli sağlık kartı belgelerinden birinin gösterilmesi zorunludur.

Provizyon sorgulama sonucunda kanunun geçici 20’nci maddesindeki sandıklara bağlı çalışanların ve hak sahiplerinin kayıtlarının görünmemesi veya bu kapsamdaki sigortalılıkları sona ermesine rağmen sistemde tescil bilgilerinin halen açık görünmesi halinde nasıl bir işlem yapılmalıdır?

Banka sandıkları henüz SGK tarafından devralınmadığından, bu kimselerin tescil giriş ve çıkış işlemleri, çalıştıkları kurumdaki bilgi işlem servislerindeki kullanıcılar tarafından web servisleri aracılığıyla elektronik ortamda yapılarak SGK’ya göndermeleri gerekmektedir.

SPAS tescil sorgulama ekranında 4/C’ye tabi sigortalıların tescil bilgilerinin görünmemesi halinde nasıl bir işlem yapılmalıdır?

5434 veya 5510 sayılı kanuna tabi 4/C çalışanı olup SPAS tescil sorgulama ekranında söz konusu tescilleri gözükmeyen kimseler için, çalıştıkları kurumdaki 3 nolu şifre kullanıcıları tarafından SGK portalındaki http://uyg.sgk.gov.tr/Sigortali_Tescil4c_Web/ erişim adresindeki ‘’5510 4/1-C (Devlet Memurları) Tescil İşlemleri’’ 4/C tescil programındaki sigortalı tescil bilgilerini eksiksiz doldurup kaydettiklerinde, kişiye ait veri SPAS programına otomatik olarak düşecek ve sigortalılar ile 18 yaşından küçük çocukları ve eşlerinin sağlık aktivasyonları sistemce otomatik olarak sağlanmaktadır.

4/C’ye tabi sigortalıların çalıştıkları kurumdan herhangi bir nedenle ayrılmalarına rağmen SPAS tescil sorgulama ekranında tescillerinin hala kapanmaması ve dolayısıyla sağlık hak sahipliklerinin devam etmesi durumunda nasıl bir işlem yapılmalıdır?

Bu durumlarla karşılaşılması halinde yukarıda bahsetmiş olduğum gibi kurumun 3 nolu şifre sahibi görevlilerince aynı ekranlardan sonlandırma işlemi yapması gerekmektedir. 

Sonlandırma işlemi yapıldığında sigortalı en son tescil bilgilerine göre provizyon alacaktır.

Yurtdışı borçlanması yaparak gelir/aylık almakta olan sigortalıların provizyon işlemleri nasıl yapılmalıdır?

Bu kişilerin aylık bilgileri SPAS’ta kapalı gelmekte ve sağlık aktivasyonları otomatik açılmamaktadır. 

Bu nedenle, bu kişilerden sağlık yardımlarını Türkiye’de almak isteyenlerin ünitelerde yurtdışı servislerince sağlık yardımına müstahak olduklarının Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığının 27/3/2012 tarih ve 5937370 sayılı talimatına göre tespit edilmesi halinde SPAS tescil sorgulama ekranından bitiş tarihi güncelle butonuna basıldıktan sonra ve tarih kısmına tarih yazılmadan güncelleme yapılması halinde sağlık provizyonları sağlanmaktadır.

Askerliğini er, erbaş olarak yapmakta olanlar ile yedek subay okul öğrencilerinin bu durumlarının sona ermesine rağmen SPAS programında er, erbaş olarak görünmesi halinde nasıl bir yol izlenmelidir?

Kişinin askerlik şubesinden veya terhis olduğu birlikleri tarafından tescil çıkışının yapılması, sorunun devamı halinde askerlik şubelerinden askerlik ile ilişiğinin bulunmadığına dair belge temin edilmesi halinde sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerindeki GSS Tescil servislerince gerekli düzeltme işlemleri yapılmaktadır.

İsteğe bağlı GSS kapsamında tescili bulunan ve prim borcu olmamasına rağmen sigortalının sağlık provizyon aktivasyon sisteminde halen borçlu görülmesi ve provizyon alamaması durumunda ne yapılmalıdır?           

Borç sorgusu MOSİP programı tarafından takip edildiğinden öncelikle ödenen primlerin Kurum kayıtlarına intikal ettirilip ettirilmediğinin muhasebe servislerince kontrol edilmesi gerekmektedir.

Daha önce yabancı kimlik numarasıyla sağlık hak sahipliği olan kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması durumunda yeni kimlik numarası üzerinden provizyonu açılırken nasıl bir yol izlenmelidir? 

Bu kişilerin sağlık hizmet sunucularında sağlıktan provizyon alamamalarının nedeni işverenin, sigortalının aylık hizmet belgesini yabancı uyruklu iken kullandığı “Geçici T.C. Kimlik Numarasıyla” bildirmesinden kaynaklanmaktadır.

İşveren aylık hizmet belgesini yeni TC kimlik numarası üzerinden vermesi halinde sıkıntı ortadan kalkacaktır.

 

Sorularınız için: [email protected]

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU