Nükleer atık tesisinden geçen yol projesi, Moskovalılarda radyasyon korkusuna neden oluyor

Greenpeace, bölgedeki radyasyon seviyelerinin zaten doğal seviyelerin çok üzerinde olduğunu öne sürüyor ve Çernobil yasak bölgesinde şu anda görülen seviyenin de üzerinde olduğunu iddia ediyor

Yerel komünist vekil Pavel Tarasov, Moskova'nın eski Polimetal tesisinin kirli atık çöplüğüne yeni bir otoyol inşa etme planının devlet tarafından "örtbas" edildiğini söylüyor (Oliver Carroll)

Güneydoğu Moskova'daki Moskvoreçiye banliyö istasyonundan küçük bir tepeye kadar, yeşil kıvrımlı çit içinde bir oyuk mevcut. Bir grup yerel aktivist tarafından yapıştırılmış radyoaktif uyarı işaretleri, diğer taraftaki gizeme dair bir ipucu.

Lastik botlar, gaz maskeleri ve radyasyon sayaçlarıyla donanmış farklı kişilerden oluşan bir ekip, Moskova'daki hizmet dışı Polimetal fabrikasının çevresini saran çitin ardındaki radyoaktif atık yığınlarına dair bir araştırma yürütüyor.

Bu araştırma, yerel yetkilileri alanın bir kısmında bir köprü ve 8 şeritli otoyol inşa etmekten vazgeçirme girişiminin bir parçası. Aktivistler, tartışmalı planların, gömülü radyoaktif malzemenin havaya ve bitişiğindeki Moskova nehrine karışma riski taşıdığını söylüyor.

Kampanyayı yürüten Greenpeace yakın zamanda otoyol inşaatından çabucak etkilenen bölgede yapılan yüzey toprağı testlerinden elde ettikleri sonuçları yayımladı. Grup, bu testlerin, radyasyon seviyelerinin izin verilebilir düzeyin onlarca kat üzerinde olduğunu ve yerel halk için kanser riski teşkil ettiğini gösterdiğini açıkladı. Yüzeyin 0,5 metre altından alınan numuneler, önemli ölçüde daha yüksek radyasyon seviyeleri gösterdi.

Yeni kanıtın, köprünün ve otoyolun inşasında kirli alanlardan kaçınılacağına dair belirtilen resmi tutumla doğrudan çeliştiği görünüyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yapraksız ağaçlar, hizmet dışı fabrika tuğlaları ve betonarmeden oluşan bu insan yapımı ormanın arasında, tasarlanan yol planlarının kapsadığı bölgedeki 5 noktada radyasyon, artalan ışınımının 5 ila 15 katına kadar çıktı. Tasarlanan inşaat işinden yaklaşık 137 metre uzaktaki bir alanda, sayaçlar 9,2 µSv / sa (saat başına mikroSievert) kaydetti; ya da normal seviyelerin 45 kat üstü. Bu, Çernobil yasak bölgesindeki çoğu noktadan (genellikle 1-7 µSv / s) daha yüksek.

Babası tasarlanan otoyolun yakınında yaşayan Ivan Kondratiyev adındaki yerel idareci, “İnşaatçılar burada hiçbir şey olmadığını söylüyor ama kendi gözlerimizle her şeyin çok kötü olduğunu görüyoruz” diyor.

Bu radyasyon seviyeleri kendi başlarına sizi öldürmeyecek. Ancak bunlar size (toprağın) altında ne yattığını ve inşaat işi düzenini bozduğunda ne olacağını söylüyor.

Moskova Çevre Dairesi Başkanı Anton Kulbaçevski, Greenpeace'in iddialarına inanmadığını söyledi.

Greenpeace'le ne kadar karşılaşırsam karşılaşayım, söylediklerinin gerçek kanıtlarla desteklendiği hep çok nadir.

Moskvoreçiye istasyonunun yakınındaki bu gizli bahçe, nükleer silahlanma yarışının ilk yıllarının, 1950'lerin ve 1960'ların mirası. Bu yıllar, Joseph Stalin'in sözleriyle, Rusya'nın "50 ya da 100 yıllık" geride kalmışlığını 10 yılda tersine çevirmeye çalıştığı yıllardı. O dev sıçramanın başarılması için nükleer güvenlik açısından kolaya kaçıldı; bunun tehlikeleri o zaman tam olarak anlaşılmamıştı.

 

oliver carroll.jpg
Yerel idareci Ivan Kondratiev'in Moskova’daki Polymetal tesisiyle güçlü bir aile bağlantısı var (Oliver Carroll)

 

Kondratiyev, “Teyzem 50'li yılların başında fabrikada numune toplayıcı olarak çalıştı” diyor.

İşe başladığında henüz 18 yaşındaydı ve ona çalıştığı şey hakkında gerçeği asla söylemediler. Tek hatırladığı, kendisine her yıl iki büyük ve acı verici iğne yapıldığı.

Polimetal fabrikasının faaliyeti yıllarca devlet sırrı olarak kaldı. Ürettiği şeyin tam kapsamı muhtemelen hiçbir zaman ortaya çıkmayacak. Ancak biliyoruz ki fabrikanın önceliği cevherlerden uranyum ve toryum çıkarmaktı. Fabrika, bu işlemlerden çıkan binlerce ton atık ürünü fabrikaya bitişik alanlara boşaltıyordu.

Polimetal fabrikası, radyoaktif atıkları bu kadar dikkatsizce dağıtan Rusya'daki veya dünyadaki tek fabrika değildi. Sovyet enstitüleri ve fabrikaları ağı, tüm ülkede bunun gibi yüzlerce atık yığını bıraktı. Fakat yan ürünlerin sayısı ve civarda yaşayan 10 binlerce insan, bu tesisin bıraktığı mirası özellikle sıkıntılı kılıyor.

Rus hükümetinin radyolojik atıkların güvenliğinden sorumlu kurumu Radon, 1999'da bölgeye ilişkin büyük bir araştırma yaptı. Bu denetleme, 40 ayrı kirlenmiş bölge ortaya çıkardı ve yetkililer, alanı güvenli hale getirmek için derhal bir çalışma başlattı. Ancak tam bir arıtma işlemi gerçekleştirmediler. Radon'un Moskova Baş Mühendisi Alexander Barinov, 2006'da verdiği bir röportajda, tüm kirli toprağı temizlemenin “imkansız” olduğunu açıklamıştı. Bunun yerine, mühendisler atıkları gömülü tutmak için her yıl yeni toprak sermeyi seçti.

 

oliver carroll2.jpg
Toprağın üstündeki en yüksek değer, artalan ışınım seviyesinden 45 kat fazlaydı (Oliver Carroll)

 

Emekli ABD'li bilim insanı ve nükleer uzmanı Cheryl Rofer, “çoğu ülke için” tam bir arıtmanın fahiş fiyatlardan dolayı mümkün olmayacağında hemfikir.

The Independent'a konuşan Rofer, “Arıtma, muazzam miktarda toprağın ve diğer şeylerin yerini değiştirmek anlamına gelirdi” dedi.

Ve onları koyacak bir yer olmalıydı.

İlk nükleer bombanın geliştirildiği Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndaki atık çukurlarının düzeltilmesini denetleyen Rofer, aktivistlerin radyoaktif bulut iddialarının abartılı olduğuna dikkat çekti. Bununla birlikte, bölgedeki yol ve köprü inşaatının, özellikle yakınındaki nüfus göz önüne alındığında “iyi bir fikir olmadığını" söyledi.

Rofer, “İnşaat işi, materyalin başka biçimlerde kaçmasına olanak sağlayabilir” dedi.

Eski boşaltım yerleriyle ilgili sorun, her zaman sürprizlere gebe olmasıdır.

Moskova şehir yetkilileri, uzmanların karşı çıkmasına rağmen otoyol planları konusunda ısrarcı görünüyor. Örneğin, The Independent'ın gördüğü 2013 tarihli bir belge, eski Polimetal tesisinin yönetiminin başlangıçta tasarlanan güzergahı reddettiğini gösteriyor. Bundan sadece 4 yıl sonra, Moskova Belediye Binası tarafından toplantıya çağrıldıktan hemen sonra, yönetim nihayet planlara razı oldu.

Komünist Parti'nin otoyola karşı yerel protestolara destek veren belediye temsilcisi Pavel Tarasov, yetkililerin bir "örtbas etme" toplantısı yönettiklerini söyledi.

Tarasov, “Radyasyon tehlikesini biliyorlar ama onlar için önemli olan tek şey milyarlarca dolarlık projeleri” dedi.

İstediklerini yasal olarak elde edemezler, bu yüzden yalan söylüyorlar.

Moskova yetkilileri herhangi bir yasa dışı faaliyeti reddetti ve alanı denetlemeye devam edeceklerine söz verdi.

Moskova yetkilileri, ayrıca, radyasyonun karayolu inşaat bölgesinde normal mesafeyi aşmadığı konusunda ısrar ediyor. İstişare devam ediyor.

 

 

Moskova İnşaat Dairesi Geçici Başkanı Rafik Zagrutdinov, Moskova Şehir Duma'sına  yaptığı açıklamada radyasyonun normları aşmadığı konusunda ısrar etti.

Zagrutdinov, “Gerekli tüm mühendislik ve jeolojik araştırmalar yapıldı” dedi.

Araştırmanın sonuçları artalan ışınımının fazla olmadığını gösterdi.

Moskova Devlet Üniversitesi Kimya Fakültesi'nin geçici dekanı Stepan Kalmikov, “aşırı radyofobiye" karşı çağrıda bulundu. Kalmikov, Radon'un bölgenin daha fazla arıtımı için planları olduğunu söyledi. Bu planlar, daha fazla toprak hafriyatı ve sızıntıyı durdurmak için engeller yaratacak “mühendislik çözümleri” içerecektir. Polimer fabrikasının yakınında bulunan radyonüklidler (uranyum, toryum ve radyum) uyarıları haklı çıkarmadı.

Kalmikov, “Bunlar, daha yüksek konsantrasyonlarda da olsa, doğal olarak ortaya çıkan radyonüklidler” dedi.

Uygulanabilir olduğu sürece, risk azaltılmalıdır. Ancak bir profesyonel olarak Fukuşima ve Çernobil'le yapılan karşılaştırmalara sadece gülümseyebiliyorum.

Kalmikov'a göre, Rusya'nın ihtiyatsız nükleer geçmişi de bir avantaj sağladı.

Kalmikov, “Nükleer savunma yarışında, dikkatsizlikte bir lider olduk” dedi.

Ama şimdi, kazayla da olsa, arıtmada lider haline geldik. Mühendislerimiz ülke genelinde halihazırda çok büyük çalışmalar yaptı. Burada iyi bir iş çıkarmamaları için hiçbir sebep yok. 

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/europe

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU