Ev hizmetlerinde hangi şartlarda işçi çalıştırılır ve sosyal güvenlik bakımından sorumlulukları nelerdir?

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya ev hizmetlerinde işçi çalıştıranlar ve çalışanların şartları ve sorumlulukları hakkında en çok merak edilenleri Independent Türkçe için cevapladı

Fotoğraf: Pixabay

SGK kayıt dışı istihdamla mücadelede ne kadar kararlı olduğunu, birbirinden farklı projelerle, yeni işe aldığı denetim görevlileriyle ve özellikle yazılım alanındaki yeniliklerle iyiden iyiye hissettirmeye başladı.

Hazırlanan program yeni işe alınan işçinin çalışmaya başladığını SGK’ya bildirmesiyle başlıyor. İşçinin adını soyadını, TC kimlik numarasını, cep numarasını, çalışmaya başladığı işyerinin unvanını ve adresini bildirmesi yeterli.

Kayıt dışı istihdam nedeniyle kesilecek cezalarda iki noktayı vurgulamak gerekiyor;

Birincisi kesilecek cezaların hiç de hafife alınmayacak kadar ağır olduğu.

İkincisi sigortasız işçi çalıştıran işverenin (ya da ev sahibinin) bir yıl süreyle teşviklerden men cezası alacak olması.

Nereden bakarsanız bakın, bir işçiyi bir gün sigortasız çalıştıran işverene (ya da ev sahibine) kesilecek ceza bile on binlerce lirayı, uğranılacak bir yıllık teşvik kaybı ve çalışan işçi sayısına göre belki de yüzbinlerce lirayı bulacak.

Programın etkili olacağı ve çok kişinin canının yakacağı kesin.

Özellikle son zamanlarda kayıt dışılığın en fazla yaşandığı ev hizmetleri sektörü mercek altına alınmış durumda.

Ev hizmetlerinde temizlik ve yemek yapımı ya da yaşlı ve çocuk bakımı gibi işlerde ayda 10 günden fazla süreyle ev hizmetlisi çalıştırmak istediğinizde, SGK’ya bir kereye mahsus “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile müracaat etmeniz yeterli.

Bu bildirgeyle yapacağınız müracaatta, hizmetliyi evinizde ayda kaç gün çalıştıracağınızı ve ne kadar ücret ödeyeceğinizi de beyan ediyorsunuz.

Haliyle, sigortalının ücretinde veya prim gün sayısında bir değişiklik olmadığı sürece, sigortalı işten ayrılıncaya kadar, başlangıçta yapmış olduğunuz bu bildirim üzerinden de prim borcu oluşmaya devam ediyor.

Hatta asgari ücret üzerinden çalıştırmayı beyan ettiğiniz işçi için takip eden yılda asgari ücret artsa bile SGK primleriniz de otomatik olarak yeni asgari ücret üzerinden hesaplanmaya devam ediyor.

Evinizde ayda 10 günden fazla çalışmak üzere işe aldığınız ev hizmetlisi işten ayrıldığı takdirde, en geç işten ayrılış tarihini takip eden on gün içinde “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”nin “F- Sigortalının İşten Ayrılma/Durum Değişiklikleri” kısmının doldurularak SGK’ya verilmesi gerekiyor.

Ev hizmetlisinin işten ayrılmasına rağmen işten ayrıldığına dair durum değişikliğini SGK’ya bildirmez iseniz, aylık primleriniz ev hizmetlisi sanki çalışıyormuş gibi oluşmaya devam edeceğinden borç hanenizdeki rakam da her ay artmaya devam edecektir.

O nedenle, işten ayrılan ev hizmetlisinden dolayı yıllar sonra brikmiş bir borçla karşılaşmak istemiyorsanız, işten ayrılan ev hizmetlisini SGK’ya bildirmeyi sakın ola ki ihmal etmeyin.

Bu bağlamda, Independent Türkçe için bu haftaki yazımızda ev hizmetlerinin şartları hakkında en çok merak edilenleri cevaplandırmaya çalışacağız


Hangi işler ev hizmeti sayılmaktadır?

Ev içerisinde yaşayanlar tarafından yapılabilecek temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması ev hizmeti sayılmaktadır.

Ev hizmetlerinden sayılan çocuk ve yaşlı bakım işlerinin, işverenin evi dışında yapılması mümkün müdür?

Çocuk, yaşlı veya özel bakım işinin ev hizmetinde çalışanın evinde ya da hastane, bakımevi vb. yerlerde yapılması da ev hizmeti sayılmaktadır.

Ev işlerini yapan hangi kişiler sigortalı sayılmazlar?

Aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olanların yaptıkları işler ev hizmeti sayılmamaktadır.

Tüzel kişiler ev hizmetlerinde 5510 sayılı kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında işçi çalıştırabilirler mi?

Tüzel kişilerin ev hizmetlerinde çalıştırdıkları kişilere ilişkin ek 9 kapsamındaki sigortalılık talepleri kabul edilmemektedir.

Yabancı uyruklu sigortalılar ev hizmetlerinde 10 günden az çalışabilirler mi?

Yabancı uyruklu sigortalılar ev hizmetlerinde 10 günden az çalışamazlar. Bu kişiler 10 günden fazla ve 30 gün süre ile çalışabilirler.

Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için, bu kişileri çalıştıranlar tarafından kuruma bildirim yapılması zorunlu mudur?

Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların “EV HİZMETLERİNDE ON GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILACAKLARA İLİŞKİN FORM” ile Kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir. Bu form çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar kuruma verilmek zorundadır.

Ev hizmetlerinde 10 günden az işçi çalıştıran işverenler çalıştırdıkları kişilere ilişkin primleri ne şekilde ödeyebilirler?

Ev hizmetlerinde 10 günden az işçi çalıştıran işverenler çalıştırdıkları kişilere ilişkin primleri bankaya TC numaralarını söyleyip «Ek 9 kısa vade» ödeme türünden ödeme yapabilecekleri gibi 5510’a sms göndererek de ödeme yapabilmektedirler.

Ev hizmetlerinde 10 günden az işçi çalıştıran işverenler primleri en geç ne zaman ödemek zorundadırlar?

Primlerin çalışmanın olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gereklidir. Ödenmezse gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanmaktadır.

Ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla çalışanların sigortalılığı ne şekilde sağlanır?

Ev hizmetlerinde ayda 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıranların “EV 
HİZMETLERİNDE ON GÜN VE DAHA FAZLA ÇALIŞTIRILACAKLARA İLİŞKİN BİLDİRGE” ile sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine müracaat etmeleri gerekmektedir. Söz konusu bildirgenin sigortalı ve işveren tarafından imzalanması gerekmektedir.

 

 

Sorularınız için: [email protected]

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU