2014'te Biden'la buluşan Ukraynalı aktivist: "Beni dinlese Rus savaş suçları durdurulabilirdi"

Andrew Buncombe'yle konuşan Avukat Oleksandra Matviçuk, "Ne duygulara ne derin düşüncelere ne de acıya ayıracak zamanımız var çünkü savaştayız" diyor

Oleksandra Matviçuk (solda) Nisan 2014'te Ukrayna'yı ziyaret eden Joe Biden'dan yardım istediğini söylüyor (Twitter / @avalaina)

Sekiz yıl önce Joe Biden'dan ülkesine daha fazla askeri yardım göndermesini rica eden Ukraynalı aktivist, Biden'ın, söylediklerini o zaman dinlemesi durumunda Rusya'nın ülkesini istila edip savaş suçları işlememiş olabileceğini söylüyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kiev merkezli Sivil Özgürlükler Merkezi'ne başkanlık eden Avukat Oleksandra Matviçuk, Şubat 2014'te Biden'la konuşurken çekilen fotoğrafını geçen günlerde paylaştı. Görüşme, Rusya destekçisi seçilmiş Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in görevden alınması ve hükümetinin devrilmesiyle sonuçlanan aynı yılın şubat ayındaki protestolardan kısa süre sonra yapılmıştı.

Matviçuk, dönemin ABD Başkan Yardımcısı'nın kendisi gibi sivil toplum örgütü mensuplarıyla bir araya geldiğini ve Washington'ın nasıl yardım edebileceğini sorduğunu söylüyor. Ukraynalı avukat bir noktada Biden'la yalnız konuştuklarını anlatıyor.

The Independent'a yaptığı açıklamada Matviçuk, "Çok kısa bir sohbetti. Bana, 'Birleşik Devletler, Ukrayna için ne yapabilir?' diye sordu" diyor.

Ben de, 'Bize silah verin' diye cevapladım. Bu çağrıyı şimdi de yineliyorum. Belki de bir insan hakları avukatı için bu çok şaşırtıcı bir çağrı.

Matviçuk devam ediyor:

Ancak benim amacım sadece savaş suçlarına dair kanıt toplamak değil, esas amacım savaş suçlarının önüne geçme yolları bulmak, savaş suçlarının [işlenmesine] engel olmak.

Kiev'den konuşan 39 yaşındaki Matviçuk, son 8 yılını savaş suçlarına dair kanıt toplamakla geçirdiğini, Şubat 2014'te Vladimir Putin'in Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlıklarını tanıyacağını duyurmasından bu yana da mütemadiyen düşük seviyeli çatışmaların yaşandığı bir yer haline gelen doğu Ukrayna'daki Rusya yanlısı bölgeler üzerine yoğunlaştığını söylüyor.

Moskova bu bölgelere silah, savaşçı ve para da gönderiyor. Ayrıca Putin, aynı şekilde Ukrayna'nın parçası olan Kırım'da da kontrolü ele geçirmişti.

Putin, onu "özel askeri operasyon" dediği harekatı başlatmaya sevk eden şeyin Rusça konuşulan bu iki bölgenin sakinlerine yönelik savaş suçları olduğunu öne sürerken, Kiev'deki Ukrayna hükümetiyse bu ithamları reddetmişti.


Matviçuk istilanın başlangıcından bu yana geçen 4 haftada küçük ekibiyle birlikte Rus askerlerinin işlediği (ki Moskova bu suçlamaları yalanlıyor) savaş suçlarına dair birinci elden kanıt topladığını söylüyor.

Ukraynalı avukat, "Rusya, bu muharebenin idaresinde savaş suçlarını bir araç olarak kullanıyor. Bu eylemlerin bu kadar sistematik ve büyük ölçekli karakterde olmasının nedeni de bu. Çok fazla kanıt var" diyor.

Matviçuk, Cenevre Sözleşmeleri'nin çatışmalarda kasten sivillerin hedef alınmasını yasakladığını belirtiyor. Yine de Mariupol ve Harkov gibi kentlerde Rus uçaklarıyla ağır silahlarının tekrar tekrar konutlarını vurduğunu gösteren, video kayıtlarıyla ve fotoğraflarla elde edilmiş yaygın kanıtlar olduğunu söylüyor.

Ülkenin güneyindeki Mariupol kenti yetkililerinin geçen hafta açıkladığına göre, 1300 sivilin bomba sığınağı olarak kullandığı sinema salonunun bu ay Rus güçlerince vurulması sonucu 300 kadar kişi öldürüldü.

Binanın üstünden uçan uçakları ikaz etmek için zemine devasa harflerle Rusça "çocuklar" kelimesi yazılmıştı. Rusya sorumluluk almayı reddederek (kanıt sunmadan) saldırıyı Ukrayna'nın tertiplediğini öne sürmüştü.

Matviçuk, Rusya'nın taktiklerinin Ukrayna halkının moralini bozma ve onları dehşete düşürme amacı taşıdığını düşündüğünü anlatıyor.
 


Ukraynalı aktivist, "Yerel direnişe son vermek istiyorlar. Anladığım kadarıyla [Rus birlikleri] Rusya'nın kendi propagandalarının kurbanı oldu. Sadece Ukrayna ordusuyla karşı karşıya geleceklerinden emindiler" diyor.

Ama Ukrayna ulusunun tamamıyla karşılaştılar. İşgal edilen Slavutıç [gibi] kentlerin yerel sakinlerinin tavrını görüyorsunuz, Ruslar onlara karşı şiddet kullanmaya başladığında bile halk anacaddelere ve meydanlara çıkıp çok cesurca karşılarına dikiliyor.

Şehrin belediye başkanının serbest bırakılmasını talep ettiler ve başkan serbest bırakıldı. Tam da bu yüzden, yani sahadaki yerel direnişi sonlandırmak için Ruslar daha fazla sivil kayba ve faciaya yol açacak taktiklere başvuruyor.

Matviçuk bu tür gaddarlıklara dair bilgi toplama sürecinin aşırı derecede travmatik olduğunu belirtiyor. Bunu 8 yıldır yaptığını ama ekibinin birçok yeni üyesinin sadece temel bir eğitime ve çok az tecrübeye sahip olduğunu söylüyor.

Geçen hafta Matviçuk ve ekibi, insani yardımlara ulaşmak için Kiev'in kuzeybatısındaki yerleşim yeri Buça kentindeki Rus kontrol noktasından geçerken eşi öldürülen ve 14 yaşındaki oğlu ağır yaralanan kadının ifadesini kayda geçirmiş.

Ukraynalı avukat, "Gönüllülerimiz buna hazır değil. Onlar için bu fazlasıyla acı verici" diyor.

Ancak ne duygulara ne derin düşüncelere ne de acıya ayıracak zamanımız var çünkü savaştayız.

Çok sayıda vakayı işlemeye çalışan Matviçuk ve ekibi, kasıtlı biçimde hızlı hareket ediyor ve iddia edilen olaylara dair temel bilgileri topluyor. Delillerin güçlü olduğu vakalarda, gerekli görülürse şahitlerle yeniden konuşulabiliyor.
 


Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin savcıları, savaş suçları davası açarken, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi (BMİHK) de martta, Rusya'nın askeri harekatı esnasında meydana geldiği iddia edilen hak ihlallerini kınayan önergeyi kabul ederek bir soruşturma başlattı.

BMİHK'nin tweetinde, "İnsan Hakları Konseyi, Rusya'nın Ukrayna karşısındaki saldırganlığı sonucunda acilen uluslararası bağımsız bir soruşturma komisyonu kurmaya karar vermiştir" denmişti.

BM'nin siyasi işlerden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo ise sivillere ve sivil objelere yönelik doğrudan saldırıların uluslararası hukukta yasaklandığını ve savaş suçu teşkil edebileceğini söyleyerek Güvenlik Konseyi'ni uyarmıştı.

DiCarlo, "Bu kentlerin tamamen yıkıma uğratılması dehşet verici" demişti.

Biden ve diğer NATO ülkelerinin liderleri, Ukrayna'ya kayda değer askeri yardımlar gönderse ve Rusya'ya ciddi mali yaptırımlar uygulasa da Ukrayna lideri Volodimir Zelenski'nin uçuşa yasak bölge uygulanması talebini defalarca reddetti.

NATO ülkeleri böyle bir hamlenin Rus ordusuyla doğrudan savaşa girmeye hazır olmayı gerektireceğini ve bunun da daha geniş çaplı bir çatışmayı tetikleyebileceğini belirtmişti.
 

biden-plea.jpg
Ukrayna'yı desteklese de Biden uçuşa yasak bölge uygulamayı reddediyor (AP)


Biden'la 8 yıl önce görüşen Matviçuk'a göre eğer Amerika, Ukrayna semalarının korunmasına yardım etseydi, şu an işlenen savaş suçlarını durdurmuş olacaktı.

Kiev'de sıradaki hedefin neresi olacağını ve yerle bir edilecek bir sonraki konutların hangileri olacağını bilmediğimiz için her gece şehrin farklı bir bomba sığınağında uyuyoruz.

Mariupol'un fotoğraflarını görebiliyorsunuz, diğer tüm Ukrayna kentlerinde de [aynısının yaşanmasını] istemiyoruz.

Biden'ın Ukrayna'ya yardım etmemesinin mantığı sorulduğundaysa Matviçuk şöyle söylüyor:

Alternatifi ne ki? Eğer Ukrayna, Putin'i durdurmaz ve onu buradayken makamından etmezse, Putin daha da ileri gidecek.

Ukraynalı avukat şöyle devam ediyor:

Hem o hem de TV'de Rus propagandası yapanlar Ukrayna'nın sadece ilk ve ara bir hedef olduğunu açıkça söyledi.

Yani Putin'i Ukrayna'da durdurmayı başaramazsak, [başka bir] Avrupa ülkesinin hedef alınması sadece an meselesi.

 

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU