"Arkadaşlarım ve benim için elimize silah alıp Ruslarla savaşmaya başlamak imkansız bir şey. Hayatımız boyunca birlikte yaşadık ve şimdi bizi birbirimize düşman edip ortalığı kan gölüne çevirmeye çalışan birileri var" dedi öfke içindeki Kiril Semenov.

Avrupa'da yeni bir savaşı önlemeye yönelik diplomatik seçenekler görünüşe göre yavaş yavaş ortadan kalkarken Ukraynalılar karanlık ve şiddet dolu olmasından korktukları geleceğe hazırlanıyor. Vladimir Putin'in emredeceği bir işgalin eli kulağında olduğuna inanan binlerce kişi, direnmeye yemin eden gönüllü gruplara katılmaya koştu.

Fakat Batı'nın cesaretlendirdiği Kiev hükümetinin Moskova'yı Ukrayna için felaketle sonuçlanacak bir savaşa kışkırtan davranışları sonucu bir çatışma yaratıldığını düşünenler de var.

Bu, 100 binden fazla Rus askerinin sınırda toplandığını ve Kremlin'in taarruza geçmeden önce Batı'yla isteksizce konuştuğunu gören ülkenin çoğunda popüler bir görüş değil.

Fakat Harkiv'deki Özgürlük Meydanı'nda duran Semenov, şehirde Rusça konuşan nüfusun büyük kısmının öyle ya da böyle benimsediği görüşleri dile getiriyordu.

48 yaşındaki elektrik mühendisi "Bu savaş Kiev'dekilere taviz vermemelerini söyleyen ve Ukrayna'yı bir kez daha kendi vekilleri olarak kullanan Amerikalılar ve NATO tarafından çıkarılıyor" dedi.

Ve gerçekten savaş çıkarsa NATO buraya, Ruslarla savaşmaya gelecek mi? Tabii ki hayır, gelmeyeceklerini çoktan söylediler.

Harkiv, Rusya sınırına sadece 40 km, Donetsk ve Luhansk'a da yaklaşık 240 km uzaklıkta. Bu iki şehrin 8 yıl önce ayrılıkçı cumhuriyetlere dönüşmesine yol açan şiddetli ihtilafların bir kısmı burada da mevcuttu.

Harkiv'in 1,4 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 74'ü Rusça konuşuyor. Önceki haftalarda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Moskova'nın bu kişileri "koruma" bahanesiyle şehri ele geçirmeye çalışabileceğini iddia etti. Bu, "büyük çaplı bir savaşın başlangıcı olacak" bir eylem.

Harkiv aynı zamanda Britanya hükümetinin Putin tarafından istila ve işgalin ardından kurulacak kukla rejimin lideri olarak belirlendiğini söylediği eski Ukrayna parlamenteri Yevhen Murayev'in üssü.

Ne var ki bu iddia geniş çapta şüpheyle karşılandı. Murayev, Birleşik Krallık (BK) hükümetini yasal işlem başlatmakla tehdit etti ve iddiasını destekleyecek kanıtlar göstermeye çağırdı.

Bununla birlikte, şehrin Rusya'yla uzun süredir bağları var.

Maidan protestolarında iktidardan düşmesinin 2014'teki çatışmalara ve Ukrayna'nın parçalanmasına yol açtığı Moskova yanlısı devlet başkanı Viktor Yanukoviç, kısa bir süre için başkentten kaçtıktan sonra Harkiv'de üs kurmayı planlamıştı. Fakat kısa süre sonra Kırım'a geçmiş ve ardından Rusya'nın güneyinde sürgüne giderek ortadan kaybolmuştu.

Semenov, Winston Churchill ve Charles De Gaulle'den ilham verici alıntılar, fotoğraflar ve Putin'in ve Sovyetler Birliği döneminden Rus liderlerin karikatürleriyle bezeli bir asker toplama çadırını göstererek "2014'te Donbass'taki şehirler gibi burada da birçok sorun vardı, belki hatırlarsınız. Bu sorunlar biraz yatıştı ama şimdi savaş konuşmalarıyla gerginlik çok yükseldi. Ve her zaman bütün bu gereksiz, bölücü şeyler var" dedi.

Semenov konuşurken karda güçlükle ilerleyen bir kadın durup şöyle dedi: "Harkiv'in Rus karşıtı bir şehir olduğu izlenimi yaratmaya çalışıyorlar ama öyle değiliz. Ruslar bizim kardeşimizdir ve bırakın saldırmayı, bize asla zarar vermezler. Bütün bunlar ABD ve NATO'nun propagandası. Ukrayna, Putin gibi bir lidere sahip olduğu için şanslı olmalı." Kadın adını vermeyi reddetti.

Rusça konuşanlardan oluşan Harkiv Doğu Slavları Derneği'nin yöneticisi Mikhail Petrovich Godunov'un fikriyse şu şekilde:

Zelenskiy söyledikleriyle çok fazla gerilim yarattı, bu da halkın gelecekten korkmasına neden oldu.

Son iki ayda çok fazla Rus düşmanlığı ve yabancı düşmanlığına tanık olduk. Dükkan çalışanlarının müşterilerle ilk önce Rusça yerine Ukraynaca konuşmasını gerektiren dil yasaları gibi şeyler var, neden bu tarz bölünmeler yaratıyorsunuz?

Emekli bir avukat olan Godunov savaş çıkacağını düşünmüyor.

Bir işgal olacağını düşünmüyorum. Putin akıllı bir adam: Bu kadar riskli bir şey yapmayacaktır. Buradan sınırın ötesinde 100 bin asker olduğundan bahsediyorlar ama Ukrayna'yı istila etmek için 1 milyon askere ihtiyacınız var.

Ülkenin doğusundaki sivillerin sorunlarından bahsedilmiyor.

 Gri bölgelerde (cephe hatları) ve cumhuriyetlerde (Donetsk ve Luhansk) yaşayanlar normal hayatlar süremiyor, kontrol noktaları yüzünden hareket etmek bile zor, kızgınlık bundan kaynaklanıyor... Ama mesele Harkiv'e gelince, burada sıkıntı ve şiddet olmamalı.

Rusça konuşan ve inşaat sektöründe çalışan 26 yaşındaki Nikolay ise o kadar emin değil.

Burada Rus kültürüne yaklaşım şekillerinden bıkmış birçok kişi var. Unutmayın, burası bir zamanlar Ukrayna'nın başkentiydi. Biz kimliğimizin farkındayız.

Soyadının açıklanmasını istemeyen Nikolay, 2014'te "faşistlerle" çatışmaya katıldığını ve pişmanlık duymadığını söyledi. "Artık daha yaşlıyım, bir ailem var ve başım belaya sokmak istemiyorum fakat Rusya'yla savaş çıkarmak için yapılan provokasyonlardan haz etmem" dedi.

Şehrin belediye başkanı Igor Terekhov her şeyin kontrol altında olduğunda ısrar ediyor.

"Herkesi temin etmek isterim ki potansiyel bir işgalciyi sert bir şekilde geri püskürtmeye hazırız, Harkiv'i savunmak için gereken bütün güce sahibiz" diyen belediye başkanı "soğukkanlılık" çağrısı yaptı.

Herkes soğukkanlı kalamaz. Viktoria Palmarchuk'un ailesi 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesinin ardından Kırım'dan kaçtı. Palmarchuk, insanın kendisini yaşadığı topraktan söküp ayırmasına neden olan korkuya fazlasıyla aşina olduğunu söylüyor.

Palmarchuk "Burada durumun Kırım'dakiyle aynı olmadığını biliyorum. Ama orada işlerin hepimiz için ne kadar çabuk değiştiğini de hatırlıyorum. Her şey birden bire kutuplaştı ve Rusya'ya sadık olmayanlar için işler değişti. Komşularımızın bir anda ne kadar Ruslaştığını ve bizim dışarıda kaldığımızı hatırlıyorum" dedi.

Aslında bu bir önlem ama bu durum çözülene kadar Kiev'e ya da belki Lviv'e taşınmayı düşünüyoruz. Hem kocam hem de ben bilişim teknolojisi (IT) alanında çalışıyoruz ve her yerden çalışabiliriz, bu yardımcı oluyor. Fakat endişelenmeden edemiyoruz.

Harkiv uçak, tank ve traktör fabrikalarına ev sahipliği yapan bir sanayi şehri. Bununla birlikte, şehir son yıllarda bölgeyi Ukrayna'nın Silikon Vadisi'ne dönüştürme hırsıyla IT'de çalışan 50 binden fazla kişiyle bir teknoloji merkezi haline geldi.

Andryi Yurchenko "Burada aynı anda hem gelişmiş, sofistike bir sektörde çalışıp hem de savaş kadar ilkel bir şeyle yüzleşmek zorunda olduğumuzu düşünmek garip" dedi.

Şehir merkezindeki bir barda oturan 26 yaşındaki yazılım mühendisi, içki içmesine dikkat etmesi gerektiğini çünkü hükümetin gönüllü kuvvetlerinde ekstra eğitim derslerine başladığını söyledi.

Yurchenko "Sorunları çözmenin mantıklı yolunun savaş olduğunu düşünmüyorum. Ama Moskova'da çok da mantıklı olmayan Putin diye biri var ve yaptıkları tüm hayatımızı etkiliyor. Ne olacağını bilmiyoruz, bu şehir epey karışık. Umalım ki bölünmeler olmasın" dedi.
 

Ukrayna ve Rusya arasındaki karlı sınır karakolunda iki eski dost da toplulukların parçalanmamasını umuyordu. İkisi de 62 yaşında olan Rus Sergei Gretsov ve Ukraynalı Sergei Svetocech, üniversitede tanıştıklarından beri 40 yıldır birbirlerini tanıyor.

Gretsov "Ailelerimizle, diğer arkadaşlarımızla birlikte yemek, içmek, alışveriş yapmak için sorun yaşamadan sınırı geçiyoruz" dedi.

Bunun çocuklarımız için de böyle devam edeceğini düşünmek istiyoruz ama yaşananlar bizi endişelendiriyor.

Svetocech kendi haline bırakıldığında Harkiv halkının birbiriyle anlaşacağından hiç şüphe duymuyor. Ama "insanları birbirine düşman etmeye çalışan siyasetçiler var" diyor.

Eminim bu işe bazı yozlaşmış işletmeler de karışmıştır. Bu karışım, yani siyasetçiler ve iş dünyası ne zaman sorun olsa kâr ediyor.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral