Feshedilme hayaleti Knesset'i kovalarken Netanyahu'yu yöneten 4 zoraki yol var

Bütçenin onaylanması İsrail'in girdiği krizi sonlandırabilirken seçim senaryosu daha olası gözüküyor

Netanyahu Gantz’a birtakım rüşvetler vererek Knesset’in feshedilmesini destekleyen tutumundan vazgeçmesini sağlayabilir / Fotoğraf: AFP

Top, Knesset'te hükümete güvenoyu vermeme önerisinin ön onayının ardından parlamentonun feshini önlemek ve öneriyle ilgili bir sonraki oylamadan önce çoğunluk oylarını kazanmak için yoğun çabalar gösteren Binyamin Netanyahu'nun sahasına geri döndü.

Mavi ve Beyaz Partisi ile Knesset'i feshetme önerisine olumlu oy veren Netanyahu'nun koalisyon ortağı Benny Gantz, bütçenin önümüzdeki ayın sonuna kadar "onaylanması" halinde geri adım atma olasılığını duyurmaya hazırlanmıştı.

Böylece bu yol, dördüncü kez seçime gidilmesini engellemek ve başbakanlık koltuğunu korumak için Netanyahu'nun önündeki birkaç yoldan biri oluyor.


Bütçenin onaylanması

Gantz ile Netanyahu arasında, başbakanlık koltuğuna dönüşümlü olarak oturma konusunda yapılan anlaşmanın reddedilmesi de dahil olmak üzere koalisyon ortaklığı konusundaki yaşanan çatışmaların pek çok sebebi olmasına rağmen bütçeyi onaylama meselesi, Netanyahu'nun seçildiği günden beri izlediği politikanın ardından İsrail'in girdiği krizin çözümünde önemli bir nokta sayılıyor.

Zira Netanyahu'nun izlediği politika, bu politikaya ve bunun yol açtığı duruma karşı bir haykırış olarak başlayan büyük protestolarda görülen toplumsal bir çatlağın yanı sıra ciddi bir ekonomik krize de yol açtı.

Halihazırda Gantz'ın karşısında iki ihtimal bulunuyor ya 2021 bütçesini en kısa zamanda onaylamak ya da seçimlere gitmek.

Netanyahu ise 2021 bütçesini onaylamaya hazır değil çünkü bu, dönüşümlü başkanlık sisteminden kurtulma olasılığının önünü kapatıyor. Böylece İsrail seçim senaryosuna doğru ilerliyor.

Diğer taraftan İsrail Başsavcısı Avichai Mandelblit krizin nedenini çözmeye çalışarak Knesset'i feshetme önerisi için yapılan oylamadan iki gün önce Netanyahu, Gantz ve Maliye Bakanı Yisrael Katz'a giderek verilen süre geçtikten sonra bütçeyi, onaylamak üzere Knesset masasına yatırmaya çağırdı.

Mandelblit, hükümetin bütçe tasarısını mali hesap dönemi başlamadan 60 gün önce sunması gerektiğini ifade eden yasayı ihlal etmemeleri konusunda da kendilerine uyarıda bulundu.


Gantz'a rüşvet verilmesi

Mavi ve Beyaz Partisi'ndeki yetkililer, liderleri Gantz'ı yasayı çiğnemeyi kabul ederek Netanyahu'ya dönüşümlü başbakanlık anlaşmasını uygulaması için baskı yapma konusunda net bir tavır göstermediği gerekçesiyle eleştiriyorlar.

Nitekim Netanyahu başkanlık koltuğunda otururken bunu uygulamayı reddederek mevcut hükümetin görev süresine son verme konusunda ısrar ediyor.

Pratikte bu, Netanyahu'nun Gantz'a rüşvet vererek onu Knesset'in feshedilmesini destekleyen tutumundan vazgeçmeye zorlamak için önündeki ikinci bir yol. Ancak bu taraftaki olasılıklar çeşitli sebeplerden dolayı zayıf gözüküyor.

Zira Netanyahu'nun Gantz lehine başbakanlık koltuğundan vazgeçmesi kendisine yöneltilen yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla yargılanma olasılığının kapısını açması ve siyasi hayatını bitirebilecek bir darbe olabileceği anlamına geliyor.


İslami Hareket ile ilişki

Netanyahu'nun böyle bir adımdan korkması önünde iki seçenek bırakıyor. İlki, İslami Hareket ile sıcak bir ilişki sürdürmek ve hareketin başkanı olan Knesset üyesi Mansur Abbas ile birbirlerini pohpohlamaya devam etmek.

Bu, hareketin Knesset'teki üç milletvekili ile birlikte Netanyahu için bir can simidi olmuştu.

Böyle bir ilişki Netanyahu'nun lehine sayılıyor. Hareket üyelerinin Knesset'i feshetme önerisine olumlu ya da olumsuz oy vermekten çekinmesi 1948 Filistinlileri temsil eden dört partinin oluşturduğu 15 sandalyesi olan Ortak Arap Listesi Bloku'nun parçalanmasına ve zayıflamasına yol açabilir.

Kamuoyu araştırmaları Ortak Arap Listesi Bloku'nun halkın nezdinde değerini ciddi bir şekilde kaybettiğini ve parlamento seçimlerinin yapılması durumunda İslami hareketin katılımıyla birlikte 10 veya 11 sandalyeyi geçemeyeceğini gösteriyor.

Aynı şekilde hareketin geri çekilmesi durumunda seçim barajını aşma olasılığına ilişkin bir tehlike gözüküyor. Bu durumdan da kazançlı çıkan tek kişi Netanyahu oluyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)


İşçi Partisi liderine yakınlaşmak

Netanyahu'nun dördüncü yolu ise koalisyon hükümetine giren ve bakanlık görevini üstlenen İşçi Partisi lideri Amir Peretz'e, görev süresinin yakında bitmesi beklenen Reuven Rivlin yerine cumhurbaşkanlığına adaylığını koyması için destek vermek de dahil olmak üzere birtakım rüşvetler vererek yakınlaşmak.

Bu senaryolar karşısında Netanyahu'nun Gantz'a bütçeyi onaylamak gibi tatsız ya da cazip bir teklif sunmaya başvurması bekleniyor.

Böylece Knesset'in feshedilmesi konusunda muhalif partilerinin fırtınası dindikten sonra Gantz'ı yeniden etkisiz hale getirmeye yönelik siyasi hedeflerini gerçekleştirmeyi planladığı politikasında başlangıç noktasına geri dönmüş olacak.

Bu siyasi krizin zirvesinde İranlı bilim adamı Muhsin Fahrizade'ye düzenlenen suikastın ardından sınırlarında içeride ve dışarıda maksimum alarma geçen İsrail'de yaşanan güvenlik durumunun göz ardı edilmesi mümkün değil.

Netanyahu bu güvenlik durumundan faydalanıp Gantz'ı, İran'ın tehditleri ışığında İsrail'in geleceğini tehlikeye atmaması ve tekrar anlayış göstermesi bahanesiyle adım atmaya zorlayabilir.


Dördüncü seçimler

Aşırı sağcı Netanyahu hükümetinin politikasına ve özellikle de Kovid-19 salgını ile mücadelede başarısız olmasının ardından merkez ile sol kanadın onu devirmek için yaptığı dayanışmaya rağmen, İsrail'in iki yıl içinde dördüncü kez seçimlere gitmesi ülkeye çeşitli düzeylerde daha güçlü ve daha zarar verici bir darbe indirilmesi anlamına geliyor.

İsrail'de yapılan kamuoyu araştırmalarına göre Knesset'in feshedilmesi için sunulan önerinin onaylanmasının ardından, dördüncü seçimlerin yapılması yine eşitlikle sonuçlanacak, kapsamlı bir hükümete ihtiyaç duyulacak ve bir koalisyon hükümeti olmayacak.

Böylece İsrail, seçimlere bir son verme ve kapsamlı ve istikrarlı bir hükümet kurma krizine geri dönmüş olacak.


Olağanüstü ulusal bir hükümet

Tüm senaryoların arasında en yüksek ihtimalle dördüncü seçimlere gidilmesi ve bunun ardından İsrail'in çeşitli alanlarda durumunun kötüleşmesi karşısında bu krizlerden çıkmak için birkaç öneri sunuldu.

Netanyahu bütçeyi onaylasa ve Gantz Knesset'i feshetme önerisine karşı çıksa bile, hükümetin siyasi görevlerini yerine getirmekte başarısız olmaya devam edeceği düşünülüyor.

Geç olmadan Knesset'in Kovid-19 ile mücadeleye ve virüsün İsrail üzerindeki yıkıcı etkisine odaklanan bir "olağanüstü ulusal bir hükümet" tayin etme önerisi sunması gerekiyor.

Bu hükümet, yapılan önerilere göre baskılardan ve siyasi mülahazalardan uzak olacak. Belirli bir süre için Knesset dışındaki uzmanlardan kurulacak ve çoğu Knesset üyesinin güvenini alacak.

Bu fikri destekleyen Knesset üyelerinin beklentilerine göre söz konusu hükümet belirsiz kararlar almayan şeffaf bir hükümet olacak ve 2021 ila 2022 bütçesinin onaylanmasını ve sistemin istikrarını garanti altına alacak.

İsrail kanunlarına göre bir uzmanlar hükümeti kurulması için yasalarda herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek yok. Başbakanın Knesset üyesi olması yeterli oluyor.

Aynı zamanda kurulacak hükümette bakanlar milletvekili olmayabilir ve hatta eski bakanları, hükümet bakanlıklarının eski genel müdürlerini ve sorumlu olacakları sistemleri bilen kamu kurumlarının başkanlarını da içerebilir.


Merkez Partisi

İsrail'i krizden çıkarmak için gösterilen çabalar arasında stratejik istişarelerde yer alan bir grup politikacı, General Gadi Eizenkot ve halihazırda Telem Partisi'nin liderliğini üstlenen Moşe Yaalon başkanlığındaki bir "merkez" partisi kurulmasını önerdi. İki isim de daha önce Genelkurmay Başkanı olarak görev yapmıştı.

Bu öneri hükümete alternatif olabilecek seçenekleri değerlendirmek üzere yapılan kamuoyu araştırmalarının ardından geldi ve sonuç, sağ ve sol arasındaki siyasi dengeyi bozmak için en iyi seçeneklerin Eizenkot ve Yaalon başkanlığında bir parti kurmak olduğu oldu. İki isim de söz konusu öneriyi kabul etti.

"Yeni bir Merkez Partisi Kurmak, Stratejik ve Pratik Yönler" başlıklı bir muhtıra taslağı açıklandı. Taslakta "çeşitli isimlerin incelendiği, Yaalon ve Eizenkot çoğunluğu kazandığı ve ikisinin varlığı ile partinin sağ ve sol taraflardan isimleri içereceği için iki tarafa da en yakın parti olacağı" ifade edildi.

Öneriyi destekleyen taraflar, iki ismin koltukları bir bloktan diğerine aktarabileceklerine ve partinin Naftali Bennett liderliğindeki Yamina Partisi'ni zayıflatabileceğini düşünüyor.

Bu parti ile ilgili öneri hakkında yorum yapan Yaalon, "Amacım hükümetin değişmesini sağlamak. Bunu Netanyahu olmadan şu anki Knesset'te olağanüstü bir hükümet kurarak yapmak mümkün. Ancak bu yapılamazsa mevcut dengeyi bozmak için oyları çekebilecek merkezi bir siyasi alternatif oluşturulmalı" ifadelerini kullandı.

Top Netanyahu'nun elinde kalıyor ve önünde mevcut krizden çıkıp başkanlık döneminin sonuna kadar hükümeti yönetmeye ve ona en çok uyan "İsrail Kralı" unvanını korumaya yetecek zamanı olabilir.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independet Arabia

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU