Türkiye'nin sismik araştırma gemisi Oruç Reis, tartışmalı Akdeniz sularından bugün Antalya Limanı'na döndü.
NATO üyeleri Türkiye ve Yunanistan'ın Akdeniz'deki kıta sahanlığı ve potansiyel enerji kaynaklar üzerindeki egemenlik iddiaları birbiriyle örtüşüyor. İki ülke arasındaki gerilim Ankara'nın ağustos ayında Oruç Reis'i hidrokarbon araştırması için Atina'nın da hak iddia ettiği sulara göndermesiyle tırmanmıştı.
Türkiye, "diplomasiye imkan tanımak" için ekim ayındaki bir önceki AB zirvesi öncesinde Oruç Reis'i tartışmalı sulardan çekmiş, ancak zirveden tatmin edici sonuçlar alamamasının ardından gemiyi geri göndermişti. Türkiye, bu ayın başında Oruç Reis'in 29 Kasım'a kadar bölgede faaliyet göstereceğini açıkladı.
Enerji Bakanlığı'nın Twitter'da yaptığı açıklamada "Oruç Reis Sismik Araştırma Gemimiz, 10 Ağustos'ta başladığı Demre sahasındaki iki boyutlu (2B) sismik araştırmalarını tamamladı. 10.955 km 2B sismik veri toplayan gemimiz, Antalya Limanı'na döndü" denildi.
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemimiz, 10 Ağustos’ta başladığı Demre sahasındaki iki boyutlu (2B) sismik araştırmalarını tamamladı. 10.955 km 2B sismik veri toplayan gemimiz, Antalya Limanı’na döndü. pic.twitter.com/8WWhcLQ16s
— Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (@TCEnerji) November 30, 2020
Refinitiv gemi rota verileri de Oruç Reis'in bugün sabah Antalya limanına geri döndüğünü doğruladı. Veriler ayrıca sondaj gemisi Yavuz'u Türkiye'nin Akdeniz kıyısına yakın sularda, diğer sismik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa'nın ise hâlâ Kıbrıs'ın güneyindeki olduğunu gösterdi.
NATO'dan açıklama
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 1-2 Aralık'ta yapılacak NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde basın toplantısı düzenledi.
Türkiye ile Yunanistan arasında NATO'da kurulan ayrıştırma usulleri mekanizması hakkında bir soruyu yanıtlayan Stoltenberg, Doğu Akdeniz'deki gelişmelerle ilgili endişelerinin devam ettiğini, bu nedenle çatışmayı önleme ve gerilimi düşürmeye yönelik çalışmalar yaptıklarını aktardı.
Oruç Reis araştırma gemisinin Antalya Limanı'na döndüğünü öğrendiğini belirten Stoltenberg, "Bu, gerginliği düşürmeye yardımcı olacaktır ve ayrıştırma konusunda da ilerleme sağlanmasını kolaylaştıracaktır" dedi.
"Hem Türkiye hem Yunanistan'ın kabul edeceği yollar bulmalıyız"
Stoltenberg, Türkiye ve Yunanistan arasında kurulan mekanizmayla olayları ve kazaları önleyecek bir iletişim hattının oluşturulduğunu, iki ülkenin milli bayramlarında bazı tatbikatları iptal ettiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
Bu mekanizmayı nasıl güçlendireceğimizi ve olaylarla kazaların oluşma riskini düşürmeye yönelik öneriler sundum. Hem Türkiye hem Yunanistan'ın kabul edeceği yollar bulmalıyız. Bu konu hakkında çalışmaya devam edeceğim çünkü benim için önemli olan müttefikler arasında farklılıklar olduğunda, NATO'nun bunları oturup konuşmak, anlaşmazlıkları ele almak ve doğru yönde olumlu adımlar bulmak için bir platform sunduğunu göstermek.
NATO'daki ayrıştırma usulleri Türkiye ile Yunanistan arasındaki esas sorunların ele alınacağı müzakerelerin başlamasına da yol açar. Bu konuda Almanya ve bazı başka ülkeler çalışmalar yürütüyor. NATO, bu müzakerelerin parçası değil ama bu çabaları kuvvetle destekliyor
Türkiye'ye yaptırım gelebilir
Avrupa Parlamentosu geçen hafta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yaptığı ziyaret ve Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de doğalgaz arama faaliyetleri nedeniyle Ankara'ya yaptırım başlatılması için bağlayıcı olmayan tavsiye kararı aldı. Türkiye bu kararı reddetti.
AB liderleri yaptırımları görüşmek üzere 11-12 Aralık tarihlerinde bir araya gelecekler. Fransa AB'nin Türkiye'ye yaptırım başlatmasını isteyen ülkelerin başında geliyor. Paris henüz yaptırım tasarısının kapsamını belirlememiş olsa da diplomatlar yaptırımların büyük olasılıkla Türkiye ekonomisinin hidrokarbon aramalarıyla bağlantılı alanlarını hedef alacağını ifade ettiler.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da yaptığı açıklamada Türkiye'nin arama faaliyetlerini "provokasyon" olarak nitelendirerek, bunun devam etmesi halinde yaptırım konusunun Aralık ayındaki AB zirvesinde tekrar ele alınabileceğini ifade etmişti.Maas, "Maalesef, her seferinde yeni provokasyonlar oluyor. Eğer Aralık'a kadar Türkiye'den herhangi bir olumlu sinyal geldiğini görmezsek ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kuzey Kıbrıs'a ziyareti gibi yalnızca daha fazla provokasyon görürsek, o zaman zorlu bir tartışmaya doğru ilerliyor olabiliriz" ifadelerni kullanmıştı.
Almanya Başbakanı Angela Merkel de konuya ilişkin yaptığı açıklamada "Söyleyebileceğim sadece meselelerin şu anda işlerin bizim istediğimiz gibi gitmediği" ifadelerini kullanmıştı.
Olası yaptırımları tartışmadan önce gelecek birkaç haftaki gelişmeleri izlemek istediklerini belirten Merkel, "Türkiye konusunu 10 Aralık'taki zirvemizde masaya yatırmak için daha önce mutabık kalmıştık" şeklinde konuşmuştu.
Independent Türkçe, AA, Reuters
