Bilim insanları, doğada 50 ila 100 kişilik gruplar halinde bulunan ve zaman zaman birbirinden ayrılıp yeniden toplanarak yaşayan hint bülbüllerinin, sürülerindeki en az 50 farklı kuşu sesinden tanıyabildiğini keşfetti.

Hint bülbülleri, şakımalarını genellikle çiftleşme, uzak mesafe çağrılarınıysa sürülerinden birisinin nerede olduğunu belirlemek için kullanıyor.

20 yılı aşkın süredir kuşların ve insanların işitsel iletişimi alanında öncü çalışmalar yürüten Psikoloji, Bütünleştirici Biyoloji ve Sinirbilim Profesörü Frederic Theunissen, aynı okulda doktora sonrası araştırmacı olarak çalışan Nöroetolog Julie Elie’yle yaptığı işbirliği sonrasında bu türün iletişim yeteneklerine hayranlık duymaya başladı. Zira Elie, halihazırda bu türü, doğal yaşam ortamları olan Avustralya ormanlarında bir süredir araştırıyordu.

Buradan yola çıkan Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’deki (UC Berkeley) Theunissen ve ekibi, zebra ispinozu diye de bilinen bu türün, sadece bireysel seslerine bağlı olarak diğer türdeşlerini ayırt etme kabiliyetlerinin kapsamını ve boyutunu ölçmeyi amaçladı. 

Hakemli bilim dergisi Science Advances’te yayımlanan bulgular, bu gürültücü ve kırmızı gagalı kuşların, tahmin edilenden bile daha başarılı olduğunu, sürülerindeki farklı bireyleri kendilerine has şakımalarından veya çağrılarından ayırt edebildiğini gösterdi.

 

 

Tıpkı insanların arkadaş ya da akrabalarını o kişinin konuşmasındaki ses tınısından anında ayırt edebilmesi gibi, bu kuşların da ses eşleştirme konusunda epey kabiliyetli olduğu keşfedildi.

Hint bülbüllerinin, birbirlerinin özgün seslerini aylar boyunca ve belki de daha uzun süre hatırlayabildiği de ortaya çıktı.

Makalenin baş yazarı olan Profesör Theunissen şunları söyledi: 

Hayvanlar için sesin kaynağını ve topluluk üyelerinin çağrılarını tanıma becerisi karmaşık eşleştirme yeteneği gerektirir ve bu hint bülbüllerinin açıkça ustalaştıkları bir şey.

Theunissen, türün, “füzyon fisyon” denen dağılıp tekrar bir araya geldikleri sürülerden oluştuğunu belirtti ve devam etti.

Bu türün inanılmaz işitsel hafızası, beyinlerinin gelişmiş sosyal iletişime yüksek düzeyde uyum sağladığını gösteriyor.

Çalışma nasıl yapıldı?

Deney iki aşamadan oluşurken ilk aşamada kafeste bulunan 20 hint bülbülü, diğer kuşları ve seslerini ayırt etmek üzere eğitildi.

Söz konusu kuşların yarısı şakımalar, diğer yarısı da çağrılar için seçildi. Araştırmacılar bir süre sonra, bunları birbiriyle değiştirerek tekrarladı.

Ardından hint bülbülleri, belirli kuşların farklı seslendirmelerine tepki verecek ve onları öğrenecek şekilde eğitme hedefiyle tek tek bir bölmenin içine yerleştirdi. Sesler, bir tür ödüllendirme sistemiyle dinletildi.

Deneydeki bir kuş, bölmenin içindeki düğmeyi gagaladığında, ona başka bir hint bülbülünün 6 saniyelik ses kaydı dinletildi. Ses kayıtları da ödül grubundakiler ve diğerleri olmak üzere ikiye ayrıldı.

 

 

Söz konusu kuşlar, ödül grubundaki ses kayıtlarından birinde kayıt bitene kadar beklerlerse kuş yemi aldı.

Eğer deneydeki kuş, ses kaydı sonlanmadan tuşu yeniden gagalamış olursa, bir sonraki ses kaydına geçildi.

Tekrarlayan denemeler boyunca kuşlar, hangi seslendirmelerle yem geldiğini, hangilerini atlamalarını gerektiğini öğrendi.

Ardından hint bülbüllerine, hangi seslendirmenin hangi kuşa ait olduğunu ayırt etmeyi öğretmek için daha fazla ses kaydı dinletildi. Denek kuşlar, kısa sürede 16 farklı hint bülbülünü birbirinden ayırt etmeyi öğrendi.

Kuşlar testte o denli iyi bir performans gösterdi ki içlerinden dördüne daha zorlu bir görev verildi ve bunların 56 farklı hint bülbülünü ayırt edebilip edemeyecekleri incelendi.

Ortaya çıkan sonuçlara göre, söz konusu kuşlar ortalama 42 farklı kuşu kendilerine has seslerinden tanımayı başardı. 

Dahası, bir ay sonra da bu kuşlar, sesleri ayırt etme yeteneklerini korudu.

Profesör Theunissen, çalışmaları hakkında şu sözleri kullandı:

Hint bülbüllerinin iletişim çağrılarını anlamlandırmak açısından gösterdikleri bu çarpıcı hafıza yetenekleri beni gerçekten etkiledi. Ötücü kuşların beyninde işitsel iletişim için gerekli bağlantıların bulunduğu ortada.

 

Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız