Cumhuriyet Gazetesi’nden Gamze Bal’ın haberine göre maliyetlerdeki artış nedeniyle fırıncıların 2019 sonundan bu yana talep ettiği ekmek zammı, İstanbul Ticaret Odası (İTO) komisyonunda kabul edildi. 

Buna göre İstanbul’da ekmeğin kilogram fiyatı 6,25 liradan 7 lira 50 kuruşa çıktı. 200 gram ekmek 1 lira 25 kuruştan 1 lira 50 kuruşa yükseldi.1,50 liralık 240 gram ekmek ise 1,75 lira oldu. 

Independent Türkçe’nin ulaştığı İstanbul Fırıncılar Odası da ekmek zammını doğrularken, zam kararının kendileri tarafından değil İTO tarafından alındığını söyledi. 

Un fiyatları başta olmak üzere maliyetlerindeki artışa dayanamayan esnafın cezaları göze aldığına dikkat çeken İTO 12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Başkanı Hasan Demir, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamda “Güncellenen yeni fiyat tarifesine göre 265 gram ekmeğin 2 liradan satılması yasal. Ancak 2 liradan satılan ekmeklerin 265 gram olduğunu düşünmüyorum. 240 gramdır. Esnafı ikaz ettiğimizde ‘O zaman un fiyatlarını sabitlesinler, biz de zam yapmayalım’ ya da ‘Öyle batacağıma böyle batayım’ diye tepkiler alıyoruz” dedi.

Demir’in verdiği bilgiye göre, 2019 Eylül’de 102 liraya satılan un, 2020 Eylül’de 135 liraya çıktı. Aralık ayında 150 liraya çıkacağının sinyalleri ise şimdiden geldi. Ayrıca pasta yapımında kullanılan yağ fiyatlarının da sürekli arttığını belirten Demir, “Kuru pasta yapımının vazgeçilmezi olan bir yağ, 8 ay önce 70 lira iken şimdi 112 lira. Kuru pastada da zam kaçınılmaz olacak” dedi.

Öte yandan, ekmek zammı taleplerinin neredeyse bir sene sonra kabul edildiğine dikkat çeken Demir, şöyle devam etti: 

Bu süre zarfı içinde maliyetler sürekli zamlanmaya devam etti. Dolayısıyla aylar sonra kabul edilen zam miktarları da yetersiz kaldı. Şu anda bir ekmeğin İstanbul genelinde 2 liradan satılması gerekiyor. Bu talep esnaf genelinde yaygınlaşmaya başladı. 2021’e girilmesiyle beraber yeni bir zam talebinde bulunacağız. 

Ekmek fiyatları nereden nereye?

İstanbul’da ekmeğin 300 gram ve 85 kuruş olduğu 2010 yılından bu yana geçen 10 yıllık sürede ekmeğin hem gramajı düştü, hem fiyatı arttı. 

Maliyeti bir çuval undan, köprü ücretlerine kadar birçok girdiden etkilenen ekmek üreticileri ekmek fiyatlarının artması gerektiğini savunurken, bu maliyetlerle alım gücü düşen tüketici de ucuz ekmeğe ulaşmak istiyor. 

Son olarak ocak ayında  İstanbul Valiliği, İstanbul Ticaret Odası ve Gıda Tarım İl Müdürlüğü yetkilileriyle bir araya gelen İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, yüzde 20 zam talep ettiklerini açıklamıştı. 

Hatta o dönemde 200 gram ekmeğin fiyatı Bahçelievler’de 1,25 liraya, Bakırköy’de 1,50, Beşiktaş’ta 1,75 liraya kadar çıkmıştı. 

İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, 7 Ekim’de yaptığı açıklamada İstanbul’daki bir fırın işletmesi ile Anadolu’daki fırıncıların aynı maliyetlere katlanmadığını söylemişti. 

Doğalgaz, işçilik maliyetleri ve kiraların çok yükseldiğini söyleyen Çetin, “Anadolu’da bir fırının kirası 3-4 bin lira ise, İstanbul’da 10-12 bin liradan başlıyor” dedi. 

Çetin, mayısta kilogramı 1 lira 35 kuruş olan buğdayın 2 liraya kadar çıktığını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mayısta yaptığı açıklamada buğday alım fiyatının kilogram başına 1 lira 65 kuruşa çıktığını söylemişti. 

Mayıs ayındaki 100 liralık unun 140-150 lira seviyelerine çıktığını hatırlatan Erdoğan Çetin, “Ekmeğin kilogramının 10 lira, 200 gramının 2 lira olması gerekli” dedi. 

Asgari ücretin 949 liradan 2 bin 324 liraya, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının 4 bin 512 liradan 7 bin 973 liraya yükseldiği son beş yılda (İstanbul için) ekmek fiyatlarındaki değişim ise şu şekilde oldu: 

Independent Türkçe, Cumhuriyet