20. yüzyılın ilk yarısında iki savaş arasında doğan nesil için bugünün krizleri oldukça sıradan görünürdü. Çok daha kötüsünü görmüşlerdi: İnsanlık tarihindeki en kanlı iki savaş, Büyük Buhran'ın yarattığı kitlesel işsizlik ve yoksulluk (ki bu yüzyıldaki durgunlukları hâlâ gölgede bırakıyor) ve demokrasiye karşı Sovyet komünizmi, faşizm ve Hitler'in Nasyonal Sosyalizmi biçiminde çok daha ciddi tehditler.

Yine de bugünün çıkmazlarını çözmek geçmişte olduğundan çok daha zor olabilir çünkü çoğunun yeterli olmayan küresel yönetim aracılığıyla ele alınması gerekecek. Küreselleşmenin eşitsizliğin artmasına ve 20. yüzyılın başlarında ulusal ekonomilerin istikrarsızlaşmasına katkıda bulunduğu da doğru ve Büyük Buhran, ABD'de başlayan ve uluslararası pazarlar aracılığıyla diğer birçok ülkeyi etkisi altına alan sistemik bir krizdi. Fakat, nihayetinde, iki savaş arası doğan neslin çözmesi gereken temel sorunlar ulus devlet düzeyindeydi.

O dönemin politika yapıcıları makroekonomik istikrarsızlığın, kontrolsüz piyasa ekonomilerinin ve giderek artan eşitsizliklerin mevcut problemlerin çoğunun kaynağını oluşturduğunun farkına varmıştı. Kurumsal çareler deneyerek ve yeni fikirler geliştirerek sosyal demokratik refah devletinin temelini attılar. Makroekonomik yönetim, aşamalı vergilendirme ve yeniden dağıtım, asgari ücret yasaları, işyeri güvenliği düzenlemeleri, devlet güvenceli sağlık sigortaları ve emeklilik ödeneklerinin yanı sıra en yoksul kişiler için bir sosyal güvenlik ağının bulunması norm haline geldi.

Modern refah devleti ilk olarak İskandinavya'da, özellikle de İşçi Partisi'nin 1932'deki ilk seçim zaferinin ardından İsveç'te şekillendi. Birleşik Krallık'ta II. Dünya Savaşı'nın hâlâ devam etmesine rağmen kapsamlı bir kurumsal taslak sunan 1942 tarihli Beveridge Raporu'nda daha da yüksek bir konuma ulaştı. Sonraki 10 yıl boyunca kıta Avrupa'sında benzer vizyonlar dile getirildi. Her örnekte önerilen politikalar tamamen ulusal hükümetlerin yetki alanında yer alıyordu, ayrıca demokrasiyi güçlendirecek ve iki dünya savaşına yol açan siyasal güçleri marjinalleştirecek şekilde tasarlanabiliyordu.

Elbette barışı koruma zorunluluğu ulusal sınırların ötesine geçti fakat proje ulusal düzeyde makroekonomik istikrarın ve refah paylaşımının sağlanması amacıyla başlamıştı. Immanuel Kant'ın 1795'te kehanette bulunduğu gibi, ülke içinde güçlü demokrasi yurt dışında işbirliğiyle sonuçlanacaktı.

Fakat savaş sonrasının liderleri umutlarını Kant'ın teorisinden daha fazlasına bağladılar. Avrupa'da 1951 Paris Antaşması ile kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'ndan başlayarak, yeni uluslarüstü kurumlar oluşturdular. Bu düzenlemeler beraberinde 40 yıl boyunca süren bir demokratik gelişme, uluslararası barış, makroekonomik istikrar ve ülke genelinde refah getirerek son derece iyi işledi. Daha önce aynı anda hiç bu kadar çok ülke bu denli hızlı ve geniş çapta paylaşılan eş zamanlı bir ekonomik büyümeden yararlanmamıştı.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP)

• 2/30

  14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP)

• 3/30

  13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP)

• 4/30

  12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters)

• 5/30

  11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS)

• 6/30

  10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP)

• 7/30

  9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP)

• 8/30

  8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP)

• 9/30

  7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP)

• 10/30

  6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP)

• 11/30

  5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters)

• 12/30

  4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP)

• 13/30

  3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters)

• 14/30

  2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters)

• 15/30

  1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP)

• 16/30

  31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP)

• 17/30

  30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP)

• 18/30

  29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP)

• 19/30

  28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media)

• 20/30

  27 Mart 2024 - İspanya'nın başkenti Madrid yakınlarında, ülkenin simgesi haline gelmiş Osborn Boğası'na Filistin bayrağı çizilmiş ve Özgür Filistin yazılmış. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ramazan'da ateşkes ilan edilmesi çağrısı yapsa da Gazze Savaşı'nda İsrail'in saldırıları sonucu son 24 saatte 76 Filistinli hayatını kaybetti. Öte yandan Dünya Gıda Programı, Gazze'nin kuzeyinde yetersiz beslenen çocuklarının sayısının rekor hızda arttığını, kuzeydeki nüfusun yaklaşık yüzde 70'inin feci bir açlıkla karşı karşıya olduğunu ve muhtemelen mayısta kıtlık başlayacağını açıkladı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 21/30

  26 Mart 2024 - ABD'nin Maryland eyaletindeki Baltimore kentinde konteyner gemisinin çarptığı Francis Scott Key Köprüsü yıkıldı. Sabah 1.30 sularında meydana gelen olayda bir inşaat ekibinden en az 8 kişinin yanı sıra araçlar da suya düştü. Maryland Valisi Wes Moore, Singapur bandralı Dali konteyner gemisinin güç kaybettiğini ve Francis Scott Key Köprüsü'ne çarpıp çökmesine neden olmadan kısa süre önce acil yardım çağrısı yaptığını söyledi. İmdat çağrısının yetkililerin köprü üzerinden geçen araç trafiğini durdurmasına olanak sağladığını belirtti. Çökme sırasında köprüde kaç aracın bulunduğu bilinmiyor. Arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyor (Jim Watson/AFP)

• 22/30

  25 Mart 2024 - Hindistan'ın Chennai kentindeki Holi Festivali'nde toz boya yani "Gulal" bulaşan kadınlar. Holi Festivali'nde, baharın başlangıcı ve iyinin kötüye karşı kazandığı zafer kutlanıyor. Festival kutlamaları kapsamında Hindistan'ın çeşitli yerlerinde büyük geçit törenleri düzenleniyor. Bu geçit törenlerinde halk birbirine renkli toz boyalar fırlatıyor. Hintli yetkililer, bu yılki festival öncesinde boya bulaşmasıyla oluşabilecek dini gerilim endişesiyle camileri plastik örtü ve brandalarla örttü. Asayi̇şi̇ sağlamak üzere Gurugram'da 5 bi̇ni̇n üzeri̇nde poli̇s personeli̇ görevlendi̇ri̇ldi̇ (R.Satish Babu/AFP)

• 23/30

  24 Mart 2024 - Rusya'da son açıklamalara göre 133 kişinin ölümüyle sonuçlanan saldırının ardından bugünün ulusal yas günü ilan edilmesiyle, Krasnogorsk'taki Crocus City Hall adlı konser salonunun önüne çiçekler bırakıldı. Moskova'daki konser salonuna düzenlenen saldırıyı IŞİD'in Horasan Grubu üstlendi. En az 150 kişinin de yaralandığı olayı "kanlı, barbarca bir terör eylemi" diye tanımlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, saldırıyı düzenleyen 4 saldırganın da içinde olduğu 11 kişinin gözaltına alındığını açıkladı (Olga Maltseva/AFP)

• 24/30

  23 Mart 2024 - Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletindeki Petropolis kentinde Sivil Savunma görevlileri sağanak yağışlar sebebiyle yıkılan evinin enkazı altında 12 saatten fazla kalan bir kız çocuğunu taşıyor. Brezilya'nın güneydoğusunu, özellikle de Rio de Janerio eyaletinin dağlık kısımlarını vuran güçlü fırtınada en az 9 kişi hayatını kaybederken, yetkililer "kritik" duruma müdahale etmek adına hummalı bir faaliyet başlattı. Rio belediyesinin İtfaiye ve Savunma güçleriyle oluşturduğu acil durum komitesinin yayımladığı açıklamada, başkent Rio'ya yaklaşık 70 kilometre mesafedeki Petropolis kentindeki bir evin yıkılması sonucu üç kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Aynı bültende bu sabah itibarıyla 90 kişiye canlı ulaşıldığı da belirtildi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 25/30

  22 Mart 2024 - İtalya'nın kuzeybatısındaki Torino kentinde öğrenci birlikleri polis şiddetiyle okul reformlarını protesto etmek ve Filistinliler'e desteklerini sunmak için düzenledikleri eylemde Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini'nin üzerinde kırmızı bir el olan resmini kaldırdı. Komünist Gençlik Cephesi tarafından başlatılan çağrıya katılan çok sayıda gençlik grubu tarafından desteklenen ulusal öğrenci seferberliği günü için ülkedeki 30'dan fazla kentte öğrenciler sokaklara indi (Marco Bertorello/AFP)

• 26/30

  21 Mart 2024 - Rohingyalı mülteciler Endonezya'nın Batı Açe kıyılarının açıklarında kurtarılmadan önce batan teknelerinin üzerinde böyle görüntülendi. Bölgedeki balıkçılara göre, onlarca Rohingyalı Müslüman'ı taşıyan ahşap tekne Endonezya'nın en kuzeyindeki kıyılarının açıklarında alabora oldu. Kazada ölen olup olmadığı hakkında çelişkili haberler gelirken, kazazedeler Bangladeş'ten yola çıkan teknede bulunan birçok kişiden hala haber alınamadığını söyledi ancak yetkililer herkesin kurtarıldığında ısrar etti (Reza Saifullah/AP)

• 27/30

  19 Mart 2024 - Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki St. Nicholas Kilisesi'nin bodrumunda düzenlenen etkinlikte halk, yaralı Ukrayna askeri personeli için kan verdi. Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya topyekün istila başlatmasının ardından 754 gün geçti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin danışmanı Mihaylo Podolyak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın Harkiv bölgesinde bir güvenli bölge kurmayı öne sürerek savaşı kızıştırmayı planladığını söyledi (Vadim Ghirda/AP)

• 28/30

  18 Mart 2024 - Göstericiler, Endonezya'nın başkenti Cakarta'daki Genel Seçim Komisyonu binası önünde son genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarını dile getirmek için düzenlenen miting sırasında yolda namaz kılıyor. Endonezya'da 14 Şubat'ta gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçiminin resmi sonuçları, 20 Mart'ta açıklanacak ancak 72 yaşındaki eski Savunma Bakanı Prabowo Subianto zaferini ilan etti. Yaklaşık 205 milyon seçmenin oy kullandığı seçimi kaybetmiş gibi görünen diğer iki başkan adayının kampanyalarından yapılan açıklamada, hile iddialarıyla Anayasa Mahkemesi'nde resmi sonuçlara itiraz etmeyi planladıkları belirtilmişti. Halkın Dilekçesi Koalisyonu (People’s Petition Coalition) sözcüsü Marlin Bato, "Seçimlerden önce, seçimler sırasında ve seçimlerden sonra birçok sahtekarlık tespit ettik. Bu hileler dizisi çok uzun bir süredir yapılmaktaydı" dedi. Siyasi gerilime rağmen protestolar büyük ölçüde sorunsuz geçiyor (Bay Ismoyo/AFP)

• 29/30

  17 Mart 2024 - İrlanda'nın başkenti Dublin'de halk, Aziz Patrik Günü vesilesiyle düzenlenen geçit töreninde. İrlanda'nın koruyucu azizlerinden biri olan Aziz Patrik'in ölüm yıldönümü olan 17 Mart'ta kutlanan bugün, 20. yüzyılın sonlarına kadar İrlanda'da dini törenlerle kutlanıyordu. Yeşil rengiyle özdeşleşen Aziz Patrik Günü'nü büyük ölçüde seküler bir eğlenceye dönüştürenlerse, özellikle ABD'deki İrlandalı göçmenlerdi. İrlanda kültürünün kutlandığu bu günde, dünyanın çeşitli yerlerinde geçit törenleri ve etkinlikler düzenleniyor (Clodagh Kilcoyne/Reuters)

• 30/30

  16 Mart 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde bir çocuk, yerinden edilmiş diğer Filistinlilerin de olduğu kuyrukta bir yardım kuruluşunun iftar öncesinde dağıttığı yemekte sırasını bekliyor. Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı, X'te yaptığı paylaşımda Gazze'deki durumun "felaket" olduğunu ve "her geçen dakika" daha kötü hale geldiğini, Gazze'ye güvenli ve sürekli erişimin derhal sağlanması gerektiğini belirtti. Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd ise yaptığı yazılı açıklamada İsrail'den, kara sınır kapılarından yapılan yardımlara getirdiği kısıtlama ve engelleri kaldırmasını istedi (Said Hatip/AFP)

Bugünkü soru, savaş sonrasının bu görkemli başarısının tekrarlanıp tekrarlanamayacağıdır. Pandemi, demokratik hükümetleri 21. yüzyıl için yeni bir sosyal sözleşme geliştirmeye teşvik edecek bir uyandırma çağrısı olacak mı? Evet ama ancak bugünün krizlerinin (sadece Kovid-19'un değil, iklim değişikliğinin, nükleer savaş tehdidinin ve diğer ortak risklerin) küresel doğasıyla yüzleşirsek.

Konu iklim değişikliği olduğunda ulusal çözümler en basit haliyle yetersiz kalıyor. Ve nükleer tehdit söz konusu olduğunda durum çok daha kötü olabilir, hele ki bu varoluşsal tehlikenin mevcut nükleer teçhizattaki süregelen artış ve "modernizasyon" ile gitgide kızıştığını göz önünde bulundurursak.

Dahası, ulusal görünen diğer birçok sorun da nihayetinde küreseldir. Eşitsizliği ele alalım; üç ana nedeni küreselleşme, otomasyon ve sermayeyle emek arasında giderek artan güç dengesizliğidir.

Küreselleşme soruna kısmen katkıda bulundu çünkü kuralları işletme sahiplerine, finansal sermayeye ve yüksek vasıflı işçilere diğerlerinden daha fazla fayda sağlayacak şekilde yazılmıştı. Örneğin emek-yoğun ürünler, toplu sözleşme düzenlemelerinin zayıf olduğu veya hiç olmadığı, ücretlerinse sistematik olarak bastırıldığı ülkelerde üretilebilirdi. Hiçbir ülke bu türden dış kaynak kullanımına veya ülke dışı üretime izin veren kuralları tamamen kontrol etmiyor ve çoğunun kendilerini küreselleşmeden izole etme gibi bir seçeneği yok.

Benzer şekilde, ulusal hükümetler vergi ve düzenleyici politikalar yoluyla otomasyonu etki altına alabilirken kontrolleri nihayetinde sınırlı. Eğer Çin hükümeti veya ABD yönetimi çok uluslu şirketlere daha güçlü gözetim teknolojileri geliştirmeleri için baskı yapıyorsa ve Büyük Teknoloji'nin önceliği amansız bir şekilde insan işçilerin yerine algoritmalar ikame etmekten ibaretse, bu tip eğilimler tüm dünyanın gideceği doğrultuyu belirleyecek. İşgücünü ikame edecek otomasyon yönündeki eğilim gelişmiş ekonomilerdeki işçilere halihazırda ağır hasar vermişken, başlıca üretim girdisinin ucuz emek olduğu gelişmekte olan ülkeler için çok daha büyük sancıları beraberinde getiriyor.

Son olarak, sermaye kaçışına dair daimi tehdit ulusal politika yapıcıların elini bağlamışken emeğin pazarlık gücünü yeniden kazanabileceği pek az yol var. Ulusal hükümetler sermayeden alınan vergileri mevcut yetersiz seviyelerin üzerine çıkarsaydı bile, elde edilmesi umulan gelirin çoğu muhasebe hileleri ve offshore vergi cennetleri yoluyla başka bir yere aktarılırdı.

Harvard Üniversitesi'nden Dani Rodrik, ekonomik küreselleşmeyi sınırlamanın ulusal makroekonomik politikalar için daha fazla alan yaratabileceğini savunuyor. Fakat küreselleşmeyi dizginlemek küresel sorunları azaltmayacak. İklim değişikliği, nükleer tehdit ve diğer pek çok konuda çok taraflı kurumlar aracılığıyla küresel çözümler formüle etmekten başka bir seçenek yok.

Savaş sonrası Avrupa'nın tecrübesi, etkili kurumlar inşa etmek için önce ortak bir vizyon olması gerektiğini gösteriyor. Ve uluslararası toplumda şu anda eksik olan şey tam da bu. Kovid-19 aşılarının paylaşımı ülkeler ve bölgeler arasındaki mevcut fay hatlarını derinleştireceği için halihazırda zayıflamış olan çok taraflı kurumların yakın gelecekte daha fazla acı çekecek olmasıysa işleri daha da kötüleştiriyor.

Bizi bu noktaya getiren yönetim başarısızlıklarından kaçınabilirdik. Çok sayıda uyarıya rağmen, bizi bekleyen küresel zorluklara hazırlanmak bir yana henüz onları ciddiye almış bile değiliz. Savaşlar arasında doğan nesil mevcut sorunlarımızdan pek etkilenmemiş olabilir. Fakat kendi kendimizi soktuğumuz kargaşadan hiç şüphesiz etkilenmişlerdir.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

project-syndicate.org/commentary

Independent Türkçe için çeviren: Rahmi Sönmez