Arkeologlar Neolitik döneme ait idrarlarda bulunan tuz kalıntılarını kullanarak insanlığın avcılıktan hayvancılığa ilk ne zaman geçerek daha büyük yerleşim yerlerinde birlikte yaşamaya başladığını araştırdı.

Aksaray’daki Aşıklı Höyük sit alanından çıkarılan örnekler yaklaşık 10 bin yıl önce nüfusun nasıl patladığını gösterdi.

Science Advances isimli bilimsel yayında yer alan çalışmanın ilk yazarı Jordan Abell konuyla ilgili şunları söyledi:

“İnsanlar ve hayvanların işediği ve işediklerinde bir miktar tuz attıklarını düşündük. Bu sit alanı gibi kuru yerlerde tuzların yağışla tamamen yok olmayacağı fikrine vardık. Bir bilimsel çalışmada ilk defa arkeolojik malzemelerden toplanan tuzlar hayvancılığın gelişimini incelemek için kullanıldı.”

Bu bölgedeki en eski insan yerleşimine dair kanıtlar yaklaşık 10 bin 400 yıl öncesine dayanıyor ancak toprakta bu en eski döneme ilişkin idrar tuzlarından eser miktarda bulundu.

Öte yandan yaklaşık 10 bin - 9 bin 700 yıl öncesindeki Tarım Devrimi’nden (Neolitik Devrim) ait örneklerde topraktaki idrar tuzu seviyesi 1000 kat daha fazla çıktı.

Önceki arkeolojik bulgular, milattan önce yaklaşık 8 bin 450 yılı civarında koyun ve keçi evcilleştirilmesinin başladığını ve sonraki 1000 yıl boyunca yerleşimciler sürülerine bağımlı hale gelinceye dek hayvancılığın geliştiğini göstermişti.

Yeni bulgularsa bu geçişin çok daha hızlı gerçekleştiğini gösteriyor. Araştırmacılar henüz hayvan ve insan idrarını birbirinden tam olarak ayırt edemese de sit alanının bin 790 kadar insan ya da hayvanı barındırdığını tahmin etti. Bu da kabaca günümüzdeki tarım bölgelerinin nüfus yoğunluğunun yarısına denk gelecek şekilde 10 metrekareye bir insan ya da hayvanın düştüğü anlamına geliyor.

Araştırmacılar, kazı bölgesindeki yapılardan elde ettikleri kanıtlarla birlikte kabaca insan nüfusunu tahmin edebilir ve hayvan sürülerinin büyüklüğünü daha iyi anlayabilir.

Bu bulgular, hayvancılığın bugün sadece Irak, Suriye, Mısır ve İsrail’in yer aldığı “Bereketli Hilal” ismi verilen bölgeden yayılmadığını, farklı bölgelerde birbirinden bağımsız biçimde ortaya çıkmış olabileceğini gösteriyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Kırkpınar