BBC'nin haberine göre bilim insanları sivrisinekleri sıtmadan "tamamen koruyan" bir mikrop keşfetti.

Kenya ve Birleşik Krallık'taki bilim insanları keşfin dişi anofel sivrisineklerin yaydığı sıtma hastalığını kontrol etmede "muazzam bir potansiyel" taşıdığını belirtiyor.

Sıtma hastalığı parazitle enfekte olmuş dişi anofel sivrisineğinin ısırığıyla bulaşıyor.

Araştırmacılar keşfettikleri mikrobu yerleştirdikleri sivsinekleri vahşi doğaya salıp salmamayı veya bu mikrobun sporlarını hastalığı önlemede kullanıp kullanamayacaklarını değerlendiriyor.

Sıtma parazitini engelleyen "Microsporidia MB" adlı mikrop, Kenya'daki Victoria Gölü kıyısında sivrisinekler üzerine çalışan bilim insanlarınca keşfedildi.

Mikrop sivrisineklerin bağırsak ve genital organlarında yaşıyor.

Bilim insanları bu mikrobu taşıyan tek bir sivrisinekte bile sıtmaya yol açan parazite rastlamadı. Nature Communications adlı hakemli dergide yayımlanan makalede de laboratuvar deneylerinin mikrobun sivrisineklere koruma sağladığının doğrulandığı belirtildi.
 

Microsporidiaların çoğu bir tür mantar ya da onlarla yakından ilişkili organizmalardır. Ve çoğu parazittir. Ancak bu yeni türün sivrisineklere yarar sağladığı belirtiliyor.

İncelenen sivrisineklerin yüzde 5'inde bu mikroba rastlandığı da açıklandı.

BBC'ye konuşan Kenya'daki Uluslararası Böcek Fizyolojisi ve Ekolojisi Merkezi'nden Dr Jeremy Herren, "Şu ana kadarki veriler (mikrobun) sıtmayı yüzde yüz oranında engellediğini gösteriyor. Bu biraz sürpriz oldu. Bence insanlar bunun büyük bir buluş olduğunu düşünecek " dedi.

Peki mikrop sıtmaya karşı nasıl kullanılabilir?

Sıtmada hatırı sayılır azaltma yaratabilmek için bölgedeki sivrisineklerin en az yüzde 40'ının keşfedilen mikropla enfekte edilmesi gerekiyor.

Yetişkin sivrisinekler bu mikrobu birbirine geçirebilir ve dişiler de yavrularına bu paraziti aktarabilir.

Araştırmacılar bunu sağlamak için iki strateji üzerinde duruyor.

Microsporidia'nın ürettiği sporlar çok sayıda sivrisineği enfekte etmede kullanılabilir ya da insanı ısırmayan erkek sivrisinekler laboratuvarda enfekte edilerek dişilerle çiftleşmeleri için doğa geri salınabilir. 

En fazla 5 yaş altındaki çocuklar etkileniyor

Her yıl dünyada 400 binden fazla insanın canını alan sıtmadan en fazla 5 yaş altındaki çocuklar etkileniyor.

En ölümcül hastalıklardan biri olan ve geçen her 2 dakikada bir çocuğun ölümüne neden olan sıtmanın en yaygın görüldüğü yer Afrika olarak biliniyor.

Parazit taşıyan sivrisineklerin sokmasıyla bulaşan ve ortalama 7 günlük kuluçka süresi sonrasında ortaya çıkan sıtma ateş, titreme, terleme, baş ağrısı, bulantı, kusma, kas ağrısı, halsizlik gibi grip benzeri belirtilerle kendini belli ediyor.

 

Independent Türkçe, BBC