Rusya halkı çapraz ateşte: Ekonomi ve salgın

Prof. Dr. Nadir Devlet Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: Reuters

Rusya Federasyonu 2020 yılı için bütçesini, petrolü 42 küsur dolardan hesaplayarak yapmıştı.

Ancak Rusya’nın Ural petrolünün bir varili, Rotterdam’da navlun ve sigorta dahil 24 Nisan’da 16,39 dolara alıcı buldu.  

Bu fark bütçenin yüzde 50 açık vereceğine işaret etmektedir. Buna rağmen Merkez Bankası rublenin aşırı düşmesine müdahale ediyor.  

Bunu sağlamak için ise Ulusal Refah Fonundan yoğun şekilde döviz satışı yapıyor. Bu sayede ruble ancak yüzde 2 değer kaybetti. Böylece halk henüz ihtiyaçların karşılayabiliyor. 

Ancak Rusya’da yapılan son bir ankete göre, iş dünyasında moraller çok bozuk ve bu derinleşiyor.  

Şirket temsilcilerinin yüzde 30’u olağan şekilde çalıştıklarını ifade etmiş. Şirketlerin yüzde 18’i işlerini durdurmuş.

Yüzde 52’si ise sınırlı bir şekilde çalışmaya gayret ediyorlar. İflas etme kaygısına kapılan şirketlerin oranı ise yüzde 31. 

“Kommersant” gazetesinin insan kaynakları uzmanlarından alınan bilgiye göre, sokağa çıkma yasağı devam ederse mayıs ayı sonuna kadar 20-25 milyon kişi işini kaybedecek.

Karantinanın uzatılacağı kanaati ise çok yaygın. Dolayısıyla işsizliğin artması kuvvetle muhtemel.

Diğer ülkelerde olduğu gibi Rusya Federasyonu’nda da koronavirüs salgını restoran, kafe, bar, eğlence yerleri gibi sektörlere çok negatif etki etti.

Ünlü zincirlerin bazıları şubelerinin yüzde 50’sini kapatmak zorunda kalacaklarını belirtiler.

Tek bir Mc Donald’s yeni şubeler açmayı planlandığını belirtiyor. Yani virüs salgını sonrası doğacak boşluktan yararlanma stratejisi kullanmayı planlıyor. Ticaret zaten risk değil mi?  

Mart ayı sonunda Rusya Federasyonu Devlet Başkan Vladimir Putin, halkı evde tutmak ve virüsün yayılmasını durdurmak için bir hafta ücretli izin ilan etmişti.

Ancak üç hafta geçmiş olmasına rağmen kredi taleplerini karşılamadılar. Şikayetler üzerine Ekonomi Bakanı Maksim Reşetnikov, bizzat iki büyük kredi bankasını aradı.

Biri 'hükümetten yazılı bir talimat gelmedi' gerekçesini ileri sürdü, ikincisi ise 'ancak mayıs ayında' şeklinde cevap vererek, hükümetin halka acil kredi talebini karşılamadı.

Putin, 28 Nisan’da Rusya Federasyonu yöneticilerine telekonferans aracılığı ile tekrar talimat verdi.

30 Nisan’a kadar süren sokağa çıkma yasağının 11 Mayıs’a kadar uzatıldığını bildirdi. Böylece koronavirüs salgının ciddiyetini koruduğunu belirtmiş oldu.

Buna rağmen işlerin doğru dürüst yürümediğini gösteren bir hayli veri var. Çalışan halkın yüzde 20’sinin resmi işsizlik belgeleri var.

Bunun iki misli işsiz ise ne kadar uğraşsalar da bu belgeyi alamamışlar. Demek ki onlar devlet yardımı alamayacaklar.

İnşaat projelerinde de hükümet ile yerel yönetimler arasında anlaşmazlık var. Moskova Belediye Başkanı ve 45 bölge nisan sonuna kadar bütün inşaatları durdururken, 40 bölge buna uymamakta.

Maksim Reşetnikov, şu ana kadar ülke ekonomisinin günde 100 milyar ruble, yani yaklaşık 1 milyar 300 milyon dolar kayba uğradığını açıkladı.

Rusya Federasyonu, geçen yıl yüzde 1,3 büyüme kaydetmişti. Merkez Bankası bu yıl yüzde 6 küçülme bekliyor. Bu daha da kötü olabilir.

Turizmciler, ağustostan itibaren tekrar faaliyete başlayacaklarını belirtirken, devlet organları ‘ihtiyatlı olun’ diye uyardı. Yani o tarihte de salgının bitme ihtimalinin az olduğuna işaret ediyor.

28 Nisan’da Rusya'da, salgınının başlangıcından bu yana en yüksek vaka sayısı görüldü. Toplam vaka sayısı 95 bini geçti. Rusya bu vaka sayısıyla Türkiye'nin ardından dünya genelinde sekizinci sıraya yükseldi.

Rusya’da koronavirüs pandemisi izleme merkezinin sözcüsü Dr. Aleksandr Myasnikov, dünyanın ileride şu anda etkili olan Kovid-19 pandemisinden daha ölümcül bir salgınla yüzleşeceğini belirtti ve şöyle dedi: 

Hepimiz yüzde 30-35 ölüm oranlı ciddi bir salgın bekliyoruz.


Tabii ki bunlar varsayımlar.

Koronavirüs hastalarının toplandığı St. Petersburg hastanesinde bugüne kadar 130’dan fazla sağlık görevlisi koronavirüse yakalanarak vefat etmişler. 

Bir hayli ülke gibi, Rusya da bu salgına hazırlıklı değildi. Ancak Putin’in bankalara yönelik talimatlarının yerine getirilmemesine ek olarak Başbakan Mihail Mişustin, koronavirüsle ilgili durumun çözümü ve vatandaşlara desteği öngören bir dizi yeni talimat yayınladı.

Aslında bu talimat çaresizlik ve bilgi yetersizliği gibi de algılanabilir. Sağlık Bakanlığı'na verilen talimat en dikkat çekicisi idi.

Bakanlıktan pandemi şartlarında staj yapan dördüncü ve beşinci sınıf tıp öğrencilerine ödeme yapılması ve onların hafif Kovid-19 hastalarının tedavisinde rol almaları isteniyor.

Bu talimat, aslında Kovid-19 hastalarına sağlık elemanı yetmediğinin bir işareti.

Tabii burada “hafif Kovid-19 hastası” ne demek, anlaşılmıyor. Belki iyileşme sürecine giren hastalar kastedilmek istenmiştir. 

Dünyada pandeminin ikinci dalgasından bahsediliyor.

Almanya, istisnasız herkesin koruyucu maske takması gerektiği talimatını verdi.

Çin, Rusya’ya komşu 10 milyonluk Harbin şehrine giriş-çıkışları yasakladı. Bu Çin’de de salgın sorunun çözülmediğinin göstergesi.

Rusya’da da bazı kesimler koronavirüs ile ilgili rakamların gerçeği yansıtmadığını iddia ediyorlar.

İşin ciddiyeti orduda da 900 kadar askerin koronavirüsü kaptığının açıklanması. Muhtemelen bu rakam daha yüksektir.  

Özetle Rusya halkı iki olumsuzluğun arasında sıkıştı. Sağlık sistemi veya ekonomik sistem, hangisi çökerse çöksün altında kalan yine dar gelirli halk olacak. 

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.  

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU