Koronavirüsten ölen bir vatandaşın naaşı, doğduğu Mit el-Amel ve eşinin köyü Şubra el-Bahv köyleri arasında sıkışıp kaldıktan sonra ve saatlerce süren müzakerelere rağmen köylülerin, naaşı mezarlıklarına gömülmesini reddetmesinin ardından bir anlaşmazlık patlak verdi. Nihayetinde polis, müdahalede bulunarak, köylüleri cenazeyi gerçekleştirmeye zorladı.
'Ölen doktorun cenaze krizi', güvenlik güçleri ve eylemciler arasındaki çatışmalarla sınırlı kalmadı, aynı zamanda yerel medya organlarının, dini kurumların ve sivil toplum kuruluşlarının da dikkatini çekti. Bu çerçevede sosyal medya organları bir savaş meydanına dönüşürken, Dünya Sağlık Örgütü ve Mısır Sağlık Bakanlığı da virüsün ölen bir kişinin naaşından bulaşı ihtimaline dair halkın korkularını önlemek amacıyla ayrı ayrı açıklamalarda bulundu.
Yaşananların ayrıntıları
64 yaşındaki Doktor Sonia Abdulazim, geçen cumartesi günü Süveyş Kanalı bölgesindeki İsmailiye vilayetinde koronavirüs vakalarının karantinaya alındığı bir hastanede hayatını kaybetti. Abdulazim'in akrabaları, virüsün kendilerine bulaşması olasılığına karşı doktorun, köy mezarlıklarına gömülmesini kabul etmemesi sonrasında Mit el-Amel ve Şubra el-Bahv köyleri arasında karışıklık yaşandı. Bunun yanı sıra bazı vatandaşlar, ölen kişinin kendi köylerinden olmadığını ve gömülmelerine izin vermeyeceğini belirtti.
Kurbanın ailesi ve halk arasında saatler süren gerginlikten sonra Şubra el-Bahv köyü halkı, mezarlıkların önünde toplandı ve ambulansın içeri girmesini engelledi. Güvenlik birimleri ve sağlık idaresi, halkı cenazeye ikna etmek için saatlerce müzakereler yürütmesine rağmen halk, reddedici tutumlarında ısrarlarını sürdürdü.
Görgü tanıklarının ve kurbanın ailesinin yerel medya organlarına belirttiğine göre krizi çözme girişimleri çerçevesinde ambulans, cenaze için doktorun doğum yeri olan Mit el-Amel köyüne yöneldi. Ancak buradaki halk da cenazeyi kabul etmedi. Daha sonra ambulans, güvenlik güçleri eşliğinde köylülerle müzakere etmek ve doktoru kendilerinin belirlediği bir mezarlığa defnetmek için Şubra el-Bahv köyüne geri döndü.
Köy halkıyla müzakerelerin başarısız olması ve kalabalığın çoğalması sonrasında güvenlik güçleri, doktoru defnetmek için yeniden Mit el-Amel köyüne yönelmeye karar verdi. Şubra el-Bahv halkının da doktoru reddettiği haberinin yayılması sonrasında halk, doktorun eşinin mezarına gömülmesini istedi.
Kriz yoğunlaşırken, polis ise kalabalığı dağıtmak ve kurbanın ailesinin çocuklarını defnetmesini sağlamak için oluşan kalabalığa göz yaşartıcı gaz bombası ile müdahalede bulunmak zorunda kaldı. İçişleri Bakanlığı, olayın ardından yayınladığı bir bildiride, "Güvenlik güçleri, Nil Deltası'ndaki Dekahliye vilayetinde bulunan bir köyde koronavirüs nedeniyle ölen bir kadının cenaze törenini engellemeye çalışan 23 kişiyi gözaltına aldı" açıklamasında bulundu.
Bildiriye göre köylüler, cenazeyi 'virüsün bulaşma riskini önleme gerekçesiyle' engelledi. Bildiride ayrıca, 'koronavirüs dolayısıyla ölen vatandaşların defin prosedürlerini engelleme ve yasaları ihlal etme girişimlerinin kararlı ve sert bir şekilde ele alınacağı' belirtildi.
Sosyal medya organlarında dolaşan videolarda, Dekahliye'deki Şubra el-Bahv köyünde onlarca insanın ambulansı engellediği, polis güçlerinin kalabalığı göz yaşartıcı gaz ile dağıtmaya çalıştığı görüldü. Videolarda ayrıca, kadının daha sonra bir sağlık ekibinin gözetimi altında defnedildiği görüldü.
Yaşananlar, sosyal medya kullanıcıları arasında büyük bir kızgınlığa yol açtı. Medya organları da haberlerinde yaşananlara dikkati çekerken, uzmanlar ise 'doktorların gözetiminde sağlık prosedürlerine tabi olmaları dolayısıyla virüsün, kişi gömüldükten sonra ölü bir bedenden başkasına bulaşmayacağı' vurgusu yaptı.
Mısır Sağlık Bakanlığı sözcüsü Halid Mucahid, "Tüm önlemlerin uygulanması halinde koronavirüs dolayısıyla ölen vatandaşlardan hastalık bulaşmaz" açıklamasında bulundu. Ölenler için de ihtiyati ve önleyici tedbirlerin geçerli olduğunu söyleyen Mucahid, "Ölen kişi morga, bir çarşafla kaldırılır. El arabası üzerinde taşınır ve temizlenir" dedi.
Halid Mucahid, "Ölüyü taşıyan ve yıkayan ekip, kollarını ve vücudunu beline kadar örten bir elbise giyer. Uzun eldivenler ve botlar giyer" ifadelerini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) Kahire ofisi de yayınladığı bir bildiride, "Şu ana kadar, koronavirüs dolayısıyla ölen vatandaşların bedenlerine dokunan kişilere virüsün bulaştığına dair elimize herhangi bir veri ulaşmadı" dedi.
Doktoru kutlama
Son 24 saattir sosyal medya organlarına bir öfke ve eleştiri dalgası hakim. Bazı kullanıcılar, doktorun adının köydeki bir kuruma verilmesi veya köyün adının doktorun adıyla değiştirilmesi önerisinde bulundu. Dekahliye valisi Eymen Muhtar, Sonia Abdulazim isminin köydeki bir okula verileceğini açıkladı.
Muhtar, yaptığı açıklamada "Koronavirüs hastalarına karşı yaşananlar, yakışıksız ve kabul edilemezdir" dedi.
Saygısızlık
Mısır'daki dini makamlar da yaşananları, koronavirüs hastalarının ve onlarla ilgilenen doktorların maruz kaldığı diğer saygısızlıkları kınadı. Ezher, yayınladığı bir bildiride, "Koronavirüs salgını, insanların saklanmasını gerektiren günah değildir" ifadelerine yer verdi. Bildiride, virüsle enfekte olan bir kişiye saygısızlıkta bulunulmaması ve bu virüs dolayısıyla ölenlere hakaret edilmemesi gerektiği belirtildi.
Ezher Şeyhi Ahmed et-Tayyib, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, "Yaşananlar, ahlaktan, insanlıktan ve dinden uzak bir sahnedir" dedi.
Aynı şekilde Mısır Müftüsü Şevki Allam da yaşananlara dair yaptığı açıklamada, 'koronavirüs nedeniyle ölenlerin defnedilmesine karşı sarf edilen faaliyetleri' kınayarak, yaşananların din, değer ve ahlakla en ufak bir bağlantısı bile olmadığını vurguladı.
Şevki Allam, "Koronavirüs hastalarının maruz kaldığı utanç verici zorbalık eylemlerine veya ölenlerin ailelerinin defin sırasında acı çekmesine hiçbir şekilde izin verilmeyecektir" ifadelerini kullandı.
Öte yandan Mısır Sağlık Bakanlığı geçen pazar günü yaptığı açıklamada, Mısır'daki toplam vaka sayısının 2190, ölü sayısının 164 ve iyileşenlerin sayısının da 589 olduğunu açıkladı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Kübra Şahin
