“Pakistan’ın Kabil’i”nde 40 yıldır yaşayan Afgan mülteciler: Geri dönmek istemiyoruz

Peşaver şehri 40 yıldır Afgan mültecilere ev sahipliği yapıyor

Pakistan'da hayatlarını yeniden kuran mülteciler dönmek istemiyor (AFP)

“Küçük Kabil” diye bilinen Pakistan’ın Peşaver kenti Afgan mültecilere 40 yıldır ev sahipliği yapıyor. Afgan çocuklar Afgan dilinde işaretlerin bulunduğu kartonlarda taze meyve satıyor ve hareketli çarşıların içindeki restoranlar Afgan yemekleri satıyor.

Bu hafta savaştan kaçarak kendine Pakistan’da yeni bir hayat kuran ailelerin tümü için üzücü bir dönüm noktası. Bahsi geçen Afgan mülteciler her ne kadar hayatlarını kurmuş görünse de gelecekleri belirsizliğini koruyor ve vatandaşlığa dair açık bir yol görünmüyor. Afganistan’ın Nangarhar vilayetinden Pakistan’a 1980’lerde kaçan 50 yaşındaki işçi Niyaz Muhammed, “Bütün hayatımızı burada geçirdik. Burada evlilikler yaptık, düğünler düzenledik, çocuklarımız burada doğdu. Afganistan’da barış yokken, burada bir işimiz var çalışıyoruz” diyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, pazar Birleşmiş Milletler’in “mülteci olarak yaşayan milyonlarca Afganın akıbetine dair küresel bir hatırlatma” amacıyla gerçekleştirilecek konferans için İslamabad’a gidecek. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Cuma AFP’ye konuşan BM Mülteci Örgütü’nün (UNHCR) Asya direktörü Indrika Ratwatte, “Şu anki temel zorluk Pakistan’ın bu insanlara ev sahipliği yapması için Pakistan’a destek sağlamaya devam etmek ve buradaki genç Afgan nüfusu için yeteneklerini geliştirmeleri ve eğitimlerini sağlamaları için olanak sağlamak” ifadelerini kullandı. 

Pakistan yaklaşık 2,4 milyon kayıtlı ve kayıtsız kişiyle dünyanın en fazla mülteciyi barındıran ülkesi durumunda. Pek çoğu kamplarda yaşarken, diğerleri Pakistan şehirlerinde kendilerine hayat kurmaya, kira ödemeye ve ekonomiye katkı sağlamaya çalışıyor. “Küçük Kabil” olarak bilinen ülkenin kuzeybatısındaki Peşaver şehrinde, hepsi Afgan mülteciler tarafından işletilen yaklaşık 5 bin dükkan bulunuyor. 

Ancak statüleri geçici ve Afganistan’daki çatışmalar kötüleştikçe Pakistan’ı terk etmeleri için belirlenen süre sürekli ileri tarihe erteleniyor. Onlarca yılını Pakistan’da geçirenler dahi mülk elde edemiyor ya da kimlik kartı alamıyor. Bahsi geçen kişilere yakın zamanda sadece banka hesabı açma izni tanındı. 

Göreve geldikten kısa süre sonra İmran Han mültecilere vatandaşlık sözü vermişti ancak tartışmalı vaat şiddetli eleştirileri beraberinde getirdi ve o günden bu yana da konuşulmuyor. 

 

 

Peşaver’de AFP’ye konuşan pek çok mülteci yine de Pakistan’ı sevdiğini söylüyor. Pakistan’da doğan 28 yaşındaki Cavid Han, Pakistanlı bir kadınla evli ve üç çocuk babası. Han AFP’ye, “Eğer Pakistan beni zorlarsa, burayı terk edeceğim” diyor. Durum yine de değişebilir: Afganistan, barış için yürünmesi gereken uzun yol için ilk adımı atıyor olabilir. ABD ve Taliban arasında bir süredir barış görüşmeleri gerçekleştiriliyor. ABD Başkanı Donald Trump da yakın zamanda barış anlaşmasının “çok yakın” olduğunu söylemişti. 

AFP’nin aktardığına göre bu tip bir anlaşma, Taliban’ın güvenlik garantisi ve Afgan hükümetiyle barış görüşmelerini başlatma sözü karşılığında Washington’ın askerlerini çekmesini sağlayabilir. Fakat mülteciler bunun kendileri için anlam ifade ettiği konusuna şüpheci yaklaşıyor. Öte yandan Peşaver’in dışındaki mülteci kampında yaklaşık 5 bin mülteci açlık koşullarında yaşıyor. 

Kabil’den Pakistan’a yaklaşık 40 yıl önce gelen Muhammed Feroz, “Küçük Kabil” kıyafet dükkanı işletiyor. Feroz, ABD askerlerinin çekilmesini desteklediğini fakat ABD ve Taliban’ın istekleri konusunda temkinli olmak gerektiğini düşünüyor. 

Niyaz Muhammed de Pakistan’da ayrılmak istemiyor. Muhammed, “Tüm kalbimle söylüyorum ki burada kalmayı tercih ederim. Dönmek istemiyorum” ifadelerini kullanıyor. 

 

Independent Türkçe, AFP

DAHA FAZLA HABER OKU